سندرم مرگ ناگهانی نوزادان SIDS

از این رو در ادامه مباحث مربوط به سلامت مادر و کودک و با توجه به تقارن زمانی این شماره از مجله با ماه اطلاع رسانی در مورد SIDS (نوامبر)، در این مقاله به توضیح در مورد این سندرم می‌پردازیم.

تعریف SIDS: سندرم مرگ ناگهانی نوزادان یا Sudden Infant Death Syndrome به مرگ ناگهانی و دور از انتظار کودک زیر یک سال اطلاق می‌شود که پس از تحقیقات کافی و کامل، علت مرگ کودک کماکان ناشناخته باقی بماند. تحقیقات پیرامون مرگ کودک باید شامل کالبدشکافی (Autopsy)، بررسی محل و صحنه فوت و مرور و بررسی تاریخچه پزشکی کودک باشد. اگر پس از انجام تمامی این تحقیقات، علت فوت کودک ناشناخته باقی بماند، این مرگ تحت عنوان SIDS تلقی می‌شود. این سندرم اولین علت مرگ کودکان زیر یک سال در آمریکا می‌باشد که بیشتر بین دو تا چهار ماهگی و در هنگام خواب اتفاق می‌افتد.

علل SIDS: علت یا علل مرگ ناگهانی کودکان زیر یک سال کماکان ناشناخته است، اگرچه تحقیقات فراوانی پیرامون آن ادامه دارد. نتایج برخی از تحقیقات موید این فرضیه است که کودکانی که بر اثر SIDS فوت می‌نمایند، احتمالا با نقایص و مشکلاتی در بخش‌هایی از سلول‌های عصبی مغزشان متولد می‌شوند که در بدو تولد قابل شناسایی نیست. این سلول‌ها مسئول کنترل اعمال حیاتی و مهمی نظیر تنفس، ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن و بیدار شدن از خواب می‌باشند. اختلال عملکرد این سلول‌ها می‌تواند به توقف تنفس و یا ضربان قلب بیانجامد، دمای بدن کودک را بسیار بالا یا پایین ببرد و یا جلوی بیدار شدن کودک از خواب در صورت بروز وقفه تنفسی را بگیرد و منجر به مرگ کودک گردد. متاسفانه در حال حاضر، شناسایی این نقایص در بدو تولد میسر نمی‌باشد، ولی محققان امیدوارند با ابداع روش‌هایی برای شناسایی این نقایص، از آمار مرگ کودکان زیر یک سال بکاهند.

خواباندن کودکان بر روی شکم.
خواباندن کودک بر سطوح بسیار نرم مانند تشک نرم مخصوص بزرگسالان که می‌تواند باعث فرورفتن سر کودک در این سطوح و نرسیدن هوا به او شود.
گرم شدن بیش از حد بدن کودک در هنگام خواب.
در معرض دود سیگار قرار گرفتن کودک در شکم مادر و یا پس از تولد.
خواباندن کودک در تختخواب مشترک با والدین، کودکان بزرگتر و حیوانات خانگی.

خطر SIDS در مورد کودکانی که در تختخواب مشترک می‌خوابند، بیشتر افزایش می‌یابد اگر:

والدین سیگاری بوده، به تازگی الکل مصرف کرده و یا بسیار خسته باشند، کودک با پتو یا لحاف پوشانده شود، کودک در کنار بیش از یک نفر بخوابد و یا سن کودک کمتر از یازده تا چهارده هفته باشد.
راه کار‌های کاهش خطر SIDS: برای کودک یک تخت مخصوص مهیا کنید و برای خواب در هنگام روز و شب او را در این تخت بخوابانید. بهتر است این تخت در اتاق خواب شما و نزدیک‌ترین فاصله به تخت شما قرار گیرد، تا امکان چک کردن کودک در هنگام خواب برای شما بهتر میسر گردد. بهتر است که کودک تا یک سالگی در کنار تخت شما بخوابد، ولی اگر امکان پذیر نیست، برای حداقل شش ماه این کار را انجام دهید. از یک تشک مسطح و نسبتا سفت برای کودک استفاده نمایید. گهواره و تشک‌های مخصوص و استاندارد برای این منظور در بازار موجود می‌باشند (Safety-Approved Crib). روانداز کودک هم باید هم اندازه گهواره باشد و کناره‌های اضافه که روی صورت کودک را بپوشاند، نداشته باشد. از قرار دادن سایر اشیاء مانند عروسک و اسباب بازی در گهواره کودک به خصوص در سنین پایین‌تر اجتناب نمایید. تغذیه کودک با شیر مادر، خطر SIDS را نیز کاهش می‌دهد. ترک سیگار مادران در هنگام حاملگی و پس از آن و جلوگیری از رسیدن دود سیگار به کودک به هر علت دیگر نیز عامل موثری در کاهش خطر SIDS می‌باشد. دمای اتاق خواب را متعادل نگاه داشته و از پوشاندن و گرم کردن بیش از حد بدن کودک پرهیز نمایید. تحقیقات نشان داده است که استفاده از پستانک در هنگام خواب، خطر SIDS را کاهش می‌دهد. این موضوع در مورد کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند هم صدق می‌کند. بر خلاف برخی تصورات نادرست، واکسیناسیون باعث افزایش خطر SIDS نمی‌شود. از این رو معاینات کودک و واکسیناسیون او را طبق دستور پزشک یا متخصص مربوطه انجام دهید.

منبع:مجله سیب