بیماریهای دردسرساز برای استخوان
پارسینه: آرتروز و پوکی استخوان شایعترین و شناخته شدهترین بیماریهای استخوان بین مردم هستند؛ اما بیماریهای دیگری هم هستند که بر استخوانها تاثیر میگذارند و باعث تغییرات ساختاری استخوانها و بروز درد و ناراحتی میشوند.
استخوانها در کنار هم اسکلت بدن را میسازند و به بدن انسان شکل میدهند. استخوانها نقش پشتیبان را برای اعضای بدن بازی میکنند و به ما امکان حرکت میدهند. در دوران کودکی و نوجوانی سرعت اضافه شدن سلولهای استخوانی جدید بیشتر از تحلیل آنهاست. پس از حدود ۲۰ سالگی سرعت تحلیل استخوان پیشی میگیرد و اگر ویتامین D. و کلسیم کافی برای بافت استخوانی تامین نشود در سنین پیش رو با بیماری پوکی استخوان روبرو خواهید شد.
آرتروز و پوکی استخوان شایعترین و شناخته شدهترین بیماریهای استخوان بین مردم هستند؛ اما بیماریهای دیگری هم هستند که بر استخوانها تاثیر میگذارند و باعث تغییرات ساختاری استخوانها و بروز درد و ناراحتی میشوند. شناخت این بیماریها و علایم آنها به تشخیص هرچه زودتر این بیماریها و درمان زود هنگام و مدیریت شده، کمک میکند.
پوکی استخوان
پوکی استخوان زمانی بروز میکند که استخوانها به شکل خطرناکی ضعیف میشوند و احتمال شکستگی، به ویژه در مفصل ران، ستون فقرات و مچ دست را در شخص بالا میبرند. پزشک میزان تراکم استخوان را آزمایش میکند تا ببینید آیا فرد به آن دچار شده است.
احتمال ابتلا به پوکی استخوان با بالا رفتن سن بیشتر میشود. تغییر رژیم غذایی، داشتن عادات ورزشی و مصرف بعضی داروها به کند شدن سرعت پوک شدن استخوانها کمک میکند. همچنین به تمام افراد توصیه میشود روی حفظ تعادل و قدرت خود کار کنند تا از افتادنهایی که باعث شکستن استخوان میشود جلوگیری کنند.
استئوپتروز - استخوان مرمری
به نظر میرسد بیماری استخوان مرمری طرف مقابل پوکی استخوان است، زیرا در این عارضه استخوانها بسیار متراکمتر از حالت عادی میشوند. اما این به آن معنا نیست که استخوانها قوی ترند؛ در واقع، با وجود تراکم بیش از اندازه همچنان سست و شکننده اند. این اختلال یک بیماری مادرزادی است، یعنی کودکان از لحظه تولد آن را با خود به همراه دارند.
این عارضه روی مغز استخوان هم تاثیر میگذارد، که مبارزه با عفونت، حمل اکسیژن و کنترل خونریزی را برای بدن دشوار میکند. درمان شامل دارو درمانی، مکمل درمانی، هورمون درمانی و گاهی اوقات جراحی است. انجام فیزیوتراپی هم در روند درمان موثر خواهد بود.
استئونکروز
استونکروز زمانی بروز میکند که استخوان ها، اغلب در ناحیه ران، بازو، زانو و یا شانه، خون کافی دریافت نمیکنند. بدون خون، بافت زنده استخوانی میمیرد و فرو میریزد. نتیجه آن بروز درد و دشواری حرکت برای بیمار است. پزشک علت ابتلا به استئونکروز را بررسی خواهد کرد، احتمالا این عارضه در اثر آسیب، مصرف دارو یا بیماریهایی مانند سرطان، لوپوس و HIV به سراغ شما میآید. فرد بیمار نیاز به دارو درمانی، جراحی یا سایر روشهای درمانی خواهد داشت.
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ معمولا در دوران کودکی، زمانی که استخوانها هنوز در حال رشد هستند، آغاز میشود. در این بیماری، بدن انسولین کمی ترشح میکند یا اصلا انسولین ترشح نمیکند. انسولین هورمونی است که قند خون را کنترل میکند. علاوه بر این، دیابت نوع ۱ باعث تضعیف استخوانها هم میشود. پزشکان از علت دقیق آن اطلاع ندارند، اما بدون انسولین کافی، استخوانها درست رشد نمیکنند و به حداکثر میزان تراکم نمیرسند. پزشک با تجویز دارو، رژیم غذایی، آزمایش قند خون و تغییر شیوه زندگی به فرد در کنترل بیماری کمک میکند.
لوپوس
در بیماریهای سیستم ایمنی مانند لوپوس، سیستم دفاعی بدن به اشتباه به بدن حمله میکند. درد عضلانی، تب، خستگی، بثورات جلدی و ریزش مو از علایم شایع لوپوس است. همچنین از بقیه علایم میتوان به تورم و درد مفاصل، بالا رفتن احتمال پوکی استخوان و شکستگی اشاره کرد. کورتیکواستروییدهایی که برای درمان لوپوس مصرف میشوند باعث کاهش ذخیره استخوان خواهد شد. از این رو پزشک با توجه به تمام شرایط زمان مناسب شروع برنامه درمانی را مشخص خواهد کرد.
آرتروز
آرتروز در واقع نوع فرسایشی آرتریت محسوب میشود. این بیماری به بافت لغزندهای که انتهای استخوان را میپوشاند آسیب میرساند و باعث میشود استخوانها روی هم ساییده شوند. در نتیجه استخوان و غضروف از بین میروند و درد و تورم ایجاد میشود. با گذشت زمان، حتی شکل مفصل هم تغییر میکند. ورزش و کاهش وزن به کاهش درد و سفتی کمک میکند. دارو درمانی و درمانهای دیگر مانند تحریک الکتریکی و گاهی جراحی از جمله راهکارهای درمانی هستند.
آرتریت روماتویید
آرتریت روماتویید هم مانند لوپوس، یک بیماری خود ایمنی است. سیستم دفاعی بدن به مفاصل و استخوان ها، اغلب در ناحیه دست و پا، حمله میکند. بیمار علاوه بر احساس درد و تورم، ممکن است احساس خستگی و تب هم داشته باشد. پزشک با تجویز دارو و در بعضی موارد جراحی به کنترل بیماری کمک میکند. خوردن منظم غذاهای ضد التهابی و انجام ورزش برای تقویت قلب و عضلات دیگر به منظور بهبود حرکت مفاصل هم از جمله نکات موثر در بهبود بیماری است.
بیماری سلیاک
گلوتن پروتیینی است که در گندم و غلات یافت میشود. وقتی بدن نتواند گلوتن را هضم کند به آن بیماری سلیاک میگویند. اگر بیمار مبتلا به سلیاک گلوتن مصرف کند، سیستم ایمنی او به روده کوچک آسیب میرساند. این باعث میشود که بدن برای جذب مواد مغذی، از جمله کلسیم، که مورد نیاز استخوان است با مشکل همراه شود. اگر مبتلا به این بیماری باشید، ولی از بیماری خود آگاهی نداشته باشید، احتمال اینکه استخوان هایتان در وضعیت نامطلوب تری قرار داشته باشند بیشتر است. اگر پزشک در شما بیماری سلیاک را تشخیص داد، برای دستیابی به بهبودی و تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن نیاز به یک رژیم غذایی قوی بدون گلوتن خواهید داشت که سفت و سخت آن را رعایت کنید.
استئوژنز ایمپرفکتا -استخوان سازی ناقص
مبتلایان به بیماری استئوژنز ایمپرفکتا ژنهایی را از والدین خود به ارث میبرند که استخوانها را ضعیف و بدشکل میکند. این بیماران به راحتی دچار جدا شدگی مفاصل یا انحراف ستون فقرات میشوند. این بیماران همچنین در معرض ناشنوایی، مشکلات تنفسی و تیره شدن سفیدی چشم قرار دارند. اگر چه برای استئوژنز ایمپرفکتا هیچ درمان قطعی وجود ندارد، اما میتوان با به کارگیری سبک زندگی سالم، دارو درمانی و در برخی موارد جراحی، آن را مدیریت کرد.
پرکاری تیرویید
اگر غده تیرویید بیش از اندازه هورمون تولید کند دچار خستگی، بی خوابی و لرزش خواهید شد، زیرا این هورمونها انرژی بدن را مصرف میکنند. همچنین سرعت کاهش ذخایر استخوانی را بالا میبرند تا جایی که گاهی بدن نمیتواند با همان سرعت آن را جایگزین کند. اگر این شرایط برای مدت زیادی ادامه پیدا کند، دچار پوکی استخوان خواهید شد. پزشک سطح هورمون را با دارو، جراحی یا هر دو به میزان طبیعی باز میگرداند.
سیگار کشیدن
تنباکو گردش خون را دچار اختلال میکند، که گردش خون در استخوانها هم از این قاعده مستثنا نیست؛ بنابراین سیگار کشیدن منجر به ضعف استخوانی و بروز مشکلاتی در ستون فقرات میشود که در حالت طبیعی هم خون زیادی به آنها نمیرسد. اگر در اثر عوارض دیگری دچار کمر درد یا درد مفاصل باشید با سیگار کشیدن این دردها را بدتر میکنید و برخی از درمانهای تسکین درد هم روی شما جواب نخواهد داد. برای ترک سیگار حتما با پزشک مشورت کنید تا راه حلهای مناسب شما را ارائه دهد.
جراحی کاهش وزن
اگر اضافه وزن دارید روشهای جراحی وجود دارد که پزشک روی شما انجام دهد تا معده را کوچکتر کند و تمایل به خوردن را در شما کاهش دهد. اما توجه داشته باشید که بعد از عمل جراحی احتمال شکستگی استخوان در افراد بیش از دو برابر میشود. پزشکان علت آن را نمیدانند، شاید بخشی از علت آن این باشد که بعد از عمل کلسیم و ویتامین D. کمتری مصرف میشود. استخوانها برای سالم ماندن به این دو ماده نیاز مبرم دارند.
عفونت
وقتی درد مفصلی یا استخوان به سرعت بروز میکند و شما هم بیمار و تب دار هستید، احتمالا عامل دردهای استخوانی باکتریها هستند. ممکن است عامل تجمع باکتریها و عفونت استخوان بیماریهای دیگری باشند که به آن مبتلا هستید. پزشک به این عارضه آرتریت سپتیک میگوید و برای تخلیه مایع از سرنگ استفاده میکند، همچنین برای کشتن باکتریها آنتی بیوتیک تجویز میکند. اگرچه این اتفاق بسیار نادر است، اما ویروسها و قارچها هم قادرند مفاصل را آلوده کنند. در چنین مواردی آنتی بیوتیک کمک نخواهد کرد.
بیماری استخوانی پاژه
در این بیماری استخوانها بیش از اندازه رشد میکنند و ضعیف میشوند. بیماری استخوانی پاژه اغلب روی استخوان پا، جمجمه، لگن یا ستون فقرات تاثیر میگذارد و در ابتدا به نظر بی ضرر میآید، مگر اینکه دچار شکستگی یا آرتریت شوید. اگر بیماری استخوان جمجمه را درگیر کند، احتمال ناشنوایی وجود دارد. پزشکان علت اصلی این بیماری را نمیدانند، اما ژنها نقش مهمی در بروز آن دارند. برای درمان شکستگیها و بدفرمی استخوان نیاز به دارو یا جراحی است.
فیبرو دیسپلازی
به نقل از «وبمد»، در بیماری فیبرو دیسپلازی، ژنها به بدن دستور میدهند که استخوانهای سالم را با بافتهای دیگری جایگزین کنند. ضعف استخوانی، بدفرمی استخوان و شکستگی از جمله عوارض احتمالی این بیماری است. بسیاری از کودکان ۶ تا ۱۰ ساله که به این بیماری مبتلا هستند دچار شکستگی میشوند. فیبرو دیسپلازی اغلب یک طرف بدن و معمولا بازو، لگن، صورت، پا یا دنده را درگیر میکند.
آرتروز و پوکی استخوان شایعترین و شناخته شدهترین بیماریهای استخوان بین مردم هستند؛ اما بیماریهای دیگری هم هستند که بر استخوانها تاثیر میگذارند و باعث تغییرات ساختاری استخوانها و بروز درد و ناراحتی میشوند. شناخت این بیماریها و علایم آنها به تشخیص هرچه زودتر این بیماریها و درمان زود هنگام و مدیریت شده، کمک میکند.
پوکی استخوان
پوکی استخوان زمانی بروز میکند که استخوانها به شکل خطرناکی ضعیف میشوند و احتمال شکستگی، به ویژه در مفصل ران، ستون فقرات و مچ دست را در شخص بالا میبرند. پزشک میزان تراکم استخوان را آزمایش میکند تا ببینید آیا فرد به آن دچار شده است.
احتمال ابتلا به پوکی استخوان با بالا رفتن سن بیشتر میشود. تغییر رژیم غذایی، داشتن عادات ورزشی و مصرف بعضی داروها به کند شدن سرعت پوک شدن استخوانها کمک میکند. همچنین به تمام افراد توصیه میشود روی حفظ تعادل و قدرت خود کار کنند تا از افتادنهایی که باعث شکستن استخوان میشود جلوگیری کنند.
استئوپتروز - استخوان مرمری
به نظر میرسد بیماری استخوان مرمری طرف مقابل پوکی استخوان است، زیرا در این عارضه استخوانها بسیار متراکمتر از حالت عادی میشوند. اما این به آن معنا نیست که استخوانها قوی ترند؛ در واقع، با وجود تراکم بیش از اندازه همچنان سست و شکننده اند. این اختلال یک بیماری مادرزادی است، یعنی کودکان از لحظه تولد آن را با خود به همراه دارند.
این عارضه روی مغز استخوان هم تاثیر میگذارد، که مبارزه با عفونت، حمل اکسیژن و کنترل خونریزی را برای بدن دشوار میکند. درمان شامل دارو درمانی، مکمل درمانی، هورمون درمانی و گاهی اوقات جراحی است. انجام فیزیوتراپی هم در روند درمان موثر خواهد بود.
استئونکروز
استونکروز زمانی بروز میکند که استخوان ها، اغلب در ناحیه ران، بازو، زانو و یا شانه، خون کافی دریافت نمیکنند. بدون خون، بافت زنده استخوانی میمیرد و فرو میریزد. نتیجه آن بروز درد و دشواری حرکت برای بیمار است. پزشک علت ابتلا به استئونکروز را بررسی خواهد کرد، احتمالا این عارضه در اثر آسیب، مصرف دارو یا بیماریهایی مانند سرطان، لوپوس و HIV به سراغ شما میآید. فرد بیمار نیاز به دارو درمانی، جراحی یا سایر روشهای درمانی خواهد داشت.
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ معمولا در دوران کودکی، زمانی که استخوانها هنوز در حال رشد هستند، آغاز میشود. در این بیماری، بدن انسولین کمی ترشح میکند یا اصلا انسولین ترشح نمیکند. انسولین هورمونی است که قند خون را کنترل میکند. علاوه بر این، دیابت نوع ۱ باعث تضعیف استخوانها هم میشود. پزشکان از علت دقیق آن اطلاع ندارند، اما بدون انسولین کافی، استخوانها درست رشد نمیکنند و به حداکثر میزان تراکم نمیرسند. پزشک با تجویز دارو، رژیم غذایی، آزمایش قند خون و تغییر شیوه زندگی به فرد در کنترل بیماری کمک میکند.
لوپوس
در بیماریهای سیستم ایمنی مانند لوپوس، سیستم دفاعی بدن به اشتباه به بدن حمله میکند. درد عضلانی، تب، خستگی، بثورات جلدی و ریزش مو از علایم شایع لوپوس است. همچنین از بقیه علایم میتوان به تورم و درد مفاصل، بالا رفتن احتمال پوکی استخوان و شکستگی اشاره کرد. کورتیکواستروییدهایی که برای درمان لوپوس مصرف میشوند باعث کاهش ذخیره استخوان خواهد شد. از این رو پزشک با توجه به تمام شرایط زمان مناسب شروع برنامه درمانی را مشخص خواهد کرد.
آرتروز
آرتروز در واقع نوع فرسایشی آرتریت محسوب میشود. این بیماری به بافت لغزندهای که انتهای استخوان را میپوشاند آسیب میرساند و باعث میشود استخوانها روی هم ساییده شوند. در نتیجه استخوان و غضروف از بین میروند و درد و تورم ایجاد میشود. با گذشت زمان، حتی شکل مفصل هم تغییر میکند. ورزش و کاهش وزن به کاهش درد و سفتی کمک میکند. دارو درمانی و درمانهای دیگر مانند تحریک الکتریکی و گاهی جراحی از جمله راهکارهای درمانی هستند.
آرتریت روماتویید
آرتریت روماتویید هم مانند لوپوس، یک بیماری خود ایمنی است. سیستم دفاعی بدن به مفاصل و استخوان ها، اغلب در ناحیه دست و پا، حمله میکند. بیمار علاوه بر احساس درد و تورم، ممکن است احساس خستگی و تب هم داشته باشد. پزشک با تجویز دارو و در بعضی موارد جراحی به کنترل بیماری کمک میکند. خوردن منظم غذاهای ضد التهابی و انجام ورزش برای تقویت قلب و عضلات دیگر به منظور بهبود حرکت مفاصل هم از جمله نکات موثر در بهبود بیماری است.
بیماری سلیاک
گلوتن پروتیینی است که در گندم و غلات یافت میشود. وقتی بدن نتواند گلوتن را هضم کند به آن بیماری سلیاک میگویند. اگر بیمار مبتلا به سلیاک گلوتن مصرف کند، سیستم ایمنی او به روده کوچک آسیب میرساند. این باعث میشود که بدن برای جذب مواد مغذی، از جمله کلسیم، که مورد نیاز استخوان است با مشکل همراه شود. اگر مبتلا به این بیماری باشید، ولی از بیماری خود آگاهی نداشته باشید، احتمال اینکه استخوان هایتان در وضعیت نامطلوب تری قرار داشته باشند بیشتر است. اگر پزشک در شما بیماری سلیاک را تشخیص داد، برای دستیابی به بهبودی و تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن نیاز به یک رژیم غذایی قوی بدون گلوتن خواهید داشت که سفت و سخت آن را رعایت کنید.
استئوژنز ایمپرفکتا -استخوان سازی ناقص
مبتلایان به بیماری استئوژنز ایمپرفکتا ژنهایی را از والدین خود به ارث میبرند که استخوانها را ضعیف و بدشکل میکند. این بیماران به راحتی دچار جدا شدگی مفاصل یا انحراف ستون فقرات میشوند. این بیماران همچنین در معرض ناشنوایی، مشکلات تنفسی و تیره شدن سفیدی چشم قرار دارند. اگر چه برای استئوژنز ایمپرفکتا هیچ درمان قطعی وجود ندارد، اما میتوان با به کارگیری سبک زندگی سالم، دارو درمانی و در برخی موارد جراحی، آن را مدیریت کرد.
پرکاری تیرویید
اگر غده تیرویید بیش از اندازه هورمون تولید کند دچار خستگی، بی خوابی و لرزش خواهید شد، زیرا این هورمونها انرژی بدن را مصرف میکنند. همچنین سرعت کاهش ذخایر استخوانی را بالا میبرند تا جایی که گاهی بدن نمیتواند با همان سرعت آن را جایگزین کند. اگر این شرایط برای مدت زیادی ادامه پیدا کند، دچار پوکی استخوان خواهید شد. پزشک سطح هورمون را با دارو، جراحی یا هر دو به میزان طبیعی باز میگرداند.
سیگار کشیدن
تنباکو گردش خون را دچار اختلال میکند، که گردش خون در استخوانها هم از این قاعده مستثنا نیست؛ بنابراین سیگار کشیدن منجر به ضعف استخوانی و بروز مشکلاتی در ستون فقرات میشود که در حالت طبیعی هم خون زیادی به آنها نمیرسد. اگر در اثر عوارض دیگری دچار کمر درد یا درد مفاصل باشید با سیگار کشیدن این دردها را بدتر میکنید و برخی از درمانهای تسکین درد هم روی شما جواب نخواهد داد. برای ترک سیگار حتما با پزشک مشورت کنید تا راه حلهای مناسب شما را ارائه دهد.
جراحی کاهش وزن
اگر اضافه وزن دارید روشهای جراحی وجود دارد که پزشک روی شما انجام دهد تا معده را کوچکتر کند و تمایل به خوردن را در شما کاهش دهد. اما توجه داشته باشید که بعد از عمل جراحی احتمال شکستگی استخوان در افراد بیش از دو برابر میشود. پزشکان علت آن را نمیدانند، شاید بخشی از علت آن این باشد که بعد از عمل کلسیم و ویتامین D. کمتری مصرف میشود. استخوانها برای سالم ماندن به این دو ماده نیاز مبرم دارند.
عفونت
وقتی درد مفصلی یا استخوان به سرعت بروز میکند و شما هم بیمار و تب دار هستید، احتمالا عامل دردهای استخوانی باکتریها هستند. ممکن است عامل تجمع باکتریها و عفونت استخوان بیماریهای دیگری باشند که به آن مبتلا هستید. پزشک به این عارضه آرتریت سپتیک میگوید و برای تخلیه مایع از سرنگ استفاده میکند، همچنین برای کشتن باکتریها آنتی بیوتیک تجویز میکند. اگرچه این اتفاق بسیار نادر است، اما ویروسها و قارچها هم قادرند مفاصل را آلوده کنند. در چنین مواردی آنتی بیوتیک کمک نخواهد کرد.
بیماری استخوانی پاژه
در این بیماری استخوانها بیش از اندازه رشد میکنند و ضعیف میشوند. بیماری استخوانی پاژه اغلب روی استخوان پا، جمجمه، لگن یا ستون فقرات تاثیر میگذارد و در ابتدا به نظر بی ضرر میآید، مگر اینکه دچار شکستگی یا آرتریت شوید. اگر بیماری استخوان جمجمه را درگیر کند، احتمال ناشنوایی وجود دارد. پزشکان علت اصلی این بیماری را نمیدانند، اما ژنها نقش مهمی در بروز آن دارند. برای درمان شکستگیها و بدفرمی استخوان نیاز به دارو یا جراحی است.
فیبرو دیسپلازی
به نقل از «وبمد»، در بیماری فیبرو دیسپلازی، ژنها به بدن دستور میدهند که استخوانهای سالم را با بافتهای دیگری جایگزین کنند. ضعف استخوانی، بدفرمی استخوان و شکستگی از جمله عوارض احتمالی این بیماری است. بسیاری از کودکان ۶ تا ۱۰ ساله که به این بیماری مبتلا هستند دچار شکستگی میشوند. فیبرو دیسپلازی اغلب یک طرف بدن و معمولا بازو، لگن، صورت، پا یا دنده را درگیر میکند.
منبع:بهداشت نیوز
ارسال نظر