آمریکا دنبال شکاف بین حاکمیت و مردم است/محور گام دوم جوانان هستند

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در همایش بین‌المللی گام دوم انقلاب، الگوی نظام انقلابی تمدن‌ساز که صبح امروز (چهارشنبه) در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار شد اظهار داشت: بیانیه گام جز اسناد استثنایی کشور و بسیار مهم از چند جهت است. اولاً پس از دوره چهل ساله انقلاب این بیانیه تنظیم شده است و چهل سالگی معمولاً سال پختگی هم برای فرد و هم برای جامعه است و تجربیات بسیار غنی پشت این مساله وجود دارد. این نکته بسیار مهم است که از تجربیات حاصل شده در این چهل سال در این منظومه آماده است.

وی ادامه داد: این بیانیه توسط شخصی تنظیم شده است که خودش یکی از استوانه‌های انقلاب اسلامی چه قبل از پیروزی و چه بعد از پیروزی انقلاب است. قبل از پیروزی انقلاب یک شخصیت مبارز و تأثیرگذار در انقلاب بوده‌اند و بعد از انقلاب در همه جریان‌های انقلابی کشور حضور داشتند و مدت مدیدی مسؤولیت اجرایی کشور را داشتند بنابراین تسلط بر همه زوایا کشور را دارند. به خصوص سه دهه رهبری کشور در جمهوری اسلامی تسلط ایشان را در همه ابعاد مختلف کشور حاصل کرده است. لذت نتیجه این همه تلاش قبل از انقلاب و بعد از انقلاب عصاره آن در این بیانیه آمده است که خیلی اهمیت دارد.

رئیس مجلس گفت: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی جهت گیری کلان‌ترین مسائل کشور را مدنظر قرار داده است. این بیانیه شمول به همه جوانب دارد یعنی هم حکمرانان مورد توجه است و هم همه مردم. در واقع یک مسئولیت همه جانبه در آن دیده شده است و در بخش‌های مختلف هم نکاتی که گفته شده خیلی همه جانبه و دقیق و کاربردی است.

بیانیه گام دوم انقلاب، منظومه حکمت اسلامی است

وی گفت: زمانی که این بیانیه را مطالعه می‌کنید واقعاً خیرخواهانه است. به نظر من منظومه حکمت انقلاب اسلامی در این بیانیه تنظیم شده است. اگر کسی با دقت همه ابعاد آن را مطالعه کند و دستی در انقلاب داشته باشد این حس را می‌یابد که منظومه حکمت انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم تدوین شده است و کار را برای حکمرانان و مردم سهل کرده است.

لاریجانی افزود: نکته بعدی این است که خطاب بیانیه هم حاکمیت و هم مردم است اما محور آن جوانان است. در جلساتی که با رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد گام دوم صحبت کردم می‌دانم ایشان نقطه ثقل این بیانیه را جوانان می‌دانند، بنابراین هر کاوشی بخواهیم انجام دهیم بدانیم آن کسی که نگارنده این حکمت است توجه اصلی آن به تحولی است که باید جوانان در کشور ایجاد کنند و زمینه آن باید برای جوانان فراهم شود.

وی گفت: جوانان انگیزه کافی برای حضور در حوزه‌های مدنی و حکمرانی دارند.

لاریجانی ادامه داد: در حال حاضر در حوزه مدنی بهترین نیرویی که می‌تواند نقش آفرینی کند، جوانان هستند. در انقلاب اسلامی نیز نقش آفرین‌ها جوانان بودند. محور اجرای بیانیه گام دوم که یک نفَس جدیدی برای انقلاب است باید جوانان باشند، زیرا انگیزه کافی برای تحول را دارند.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: از پیروزی انقلاب که نظام جمهوری اسلامی شکل گرفت نقش اصلی در ساماندهی حکومت را جوانان داشتند، جوانان شجاعانه وارد صحنه شدند. تمرکز اصلی مقام معظم رهبری برای تحقق بیانیه گام دوم بر روی جوانان است.

وی افزود: باید توجه کرد که چگونه می‌توان جوانان را آماده کرد که هم در صحنه مدنی نقش آفرینی داشته باشند و هم در صحنه حکمرانی، که این امر نیاز به مطالعه دارد.

لاریجانی تاکید کرد: گمشده اصلی این نظام‌نامه حکمت را باید فهم کرد تا به توان طراحی داشت، مقام معظم رهبری توصیه پایه‌ای دارند، ایشان می‌فرمایند «یأس و ناامیدی را از خود و دیگران دور کنید» این موضوع از موضوعات مهم است. اگر هر تحولی بخواهد در کشور رخ بدهد در یک فضای امیدوارکننده امکان‌پذیر است. در فضای یأس آلود حرکتی ایجاد نمی‌شود و ایستایی ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: در انقلاب اسلامی امید به تحول، تحول را رقم زد و اگر امید نبود، تحولی اتفاق نمی‌افتاد. بعضی از جریان‌های انقلابی در آن زمان امیدکُش بودند. امام این روحیه امیدواری را ایجاد کردند. برای ایجاد تحول بنیادین این نکته کلیدی است.

آمریکا دنبال شکاف بین حاکمیت و مردم است

رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: اگر به صحنه اجتماع و صحنه بین‌الملل نگاه کنید ملاحظه می‌کنید آنچه که آمریکایی‌ها روی آن تمرکز کردند ایجاد یأس در میان مردم و ایجاد شکاف بین حاکمیت و مردم است که بگویند اوضاع خراب است، نمی‌توان به نتیجه رسید و راه‌ها غلط بوده است، این شیوه و شگردی است که امروز دنبال می‌کنند.

لاریجانی تصریح کرد: فضای کشور باید فضای حرکت به سمت اهداف متعالی باشد، امید به تحول وجود داشته باشد، رسانه‌ها در این زمینه می‌توانند نقش به سزایی داشته باشند.

وی با تأکید بر ضرورت دفاع ابدی از نظریه نظام انقلابی، افزود: این مسئله بسیار مهم است و اگر به خاطر داشته باشید از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی عده‌ای می‌گفتند که انقلاب پیروز شد و نظام جمهوری اسلامی شکل گرفت و وقت آن رسیده است که به دنبال تشکیل ساختار نظام برویم و لزومی ندارد که انقلابی حرکت کنیم چراکه انقلابی بودن و انقلابی حرکت کردن برای زمانی بود که هنوز انقلاب پیروز نشده بود.

لاریجانی تصریح کرد: این افراد بر این باور بودند که در این شرایط باید نظام را ساماندهی کنیم و در داخل نظام باید حیات سیاسی داشته باشیم. این حرف‌ها گاهی از زبان سیاسیون هم شنیده می‌شد.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به یکی از فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه باید از نظام انقلابی دفاع ابدی کرد، دارای دو گزاره بسیار مهم است، اظهار داشت: اول آنکه انقلاب اسلامی یک حرکت زنده و تکاملی است و باید بدانید که انقلاب اسلامی، امتداد زمانی دارد.

وی ادامه داد: مسئله مهم دیگر این است که نظام جمهوری اسلامی همیشه محتاج یک حرکت انقلابی است و باید این دو گزاره مهم برای ما حلاجی شود.

لاریجانی در تبیین علت آنکه انقلاب اسلامی باید ادامه پیدا کند، اظهار داشت: باید به این سوال به درستی پاسخ داده شود. درست است که نظام جمهوری اسلامی متولد انقلاب اسلامی اما ساختار نظام هم باید مورد توجه قرار گیرد. نظام متشکل از مقام معظم رهبری، قوای سه گانه و تشکیلات نظامی و امنیتی است که انقلاب اسلامی به این نظام جمهوری اسلامی محتوا می‌دهد و اگر تأکید مقام معظم رهبری بر این است که انقلاب اسلامی تداوم و حیات داشته باشد و نظام جمهوری اسلامی همیشه محتاج انقلاب است، به این دلیل است که فرم و محتوا باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند به همین دلیل باید انقلاب زنده بماند.

رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: مرحوم شهید مطهری زمانی که درباره نهضت اسلامی صحبت می‌کرد، می‌گفت یک بحث درباره پیروزی انقلاب اسلامی مطرح است و یک بحث مهم‌تر آن است که چگونه انقلاب اسلامی تداوم پیدا کند. زنده بودن حرکت انقلابی، حیات دهنده مستمر نظام جمهوری اسلامی ایران است و بدون انقلاب اسلامی نظام جمهوری اسلامی نمی‌توان زنده بماند و این مسئله باید کاملاً برای ما جا افتاده باشد و نباید از آن به سادگی پرش کرد.

وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری روی اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی هم تأکید بسیار زیادی دارند، خاطرنشان کرد: باز هم این سوال مطرح است که چرا اصول نظام انقلاب اسلامی همیشه جاودانه است و باید به آن پاسخ داده شود.

لاریجانی افزود: انقلاب‌ها رخ می‌دهند و در آنها تجدیدنظر می‌شود. ما باید در اینجا به ماهیت انقلاب اسلامی توجه ویژه کنیم چراکه انقلاب اسلامی ما ماهیت خاص خودش را دارد و انقلاب ما مثل انقلاب صنعتی اروپا یا حتی انقلاب شوروی نیست و با آنها تفاوت دارد و هر کدام از این انقلاب‌ها یک ماهیت و یک گمشده‌ای دارد.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: انقلاب اسلامی ما درست است که شمول دارد و مسائل مختلفی چون اجتماع، سیاست و فرهنگ را هم در بر می‌گیرد اما دغدغه اصلی آن ارزش‌های انقلاب اسلامی است.

وی با بیان اینکه مساله فطرت یک موضوع بسیار مهم در کاوش های نظری اسلامی است، افزود: مرحوم شهید مطهری خیلی روی آن تاکید دارند که عرصه های مختلف معرفتی بشر اگر بر مبنای نظر تفکر دینی به آن توجه شود مبتنی بر فطرت است که ما کمتر روی آن کار کردیم و ایشان هم ذکر می کنند که صاحب نظران ما کمتر به این موضوع توجه کرده اند.

رئیس مجلس با بیان این که در بیانیه گام دوم به مردم‌سالاری دینی تاکید شده است، گفت: مردم‌سالاری دینی یک بخش مهم از خواست انقلاب و یک نقطه اوج بود. اگر ما حس کمال‌جویی را امری فطری بدانیم باید قبول کنیم که این کمال در حوزه سیاست وجود دارد یعنی افراد می خواهند در این زمینه رشد داشته باشند؛ مردم‌سالاری از درون این نظریه در می آید.

لاریجانی اظهار داشت: مردم‌سالاری مانند نظام های غربی نیست که بگوییم مدل های مختلفی است و هرکس یک رای دارد. مردم‌سالاری این است که انسان‌ها دارای استعداد کمال جویی هستند که بخشی از آن مربوط به حوزه سیاست است که در این جهت باید زمینه رشد فراهم شود.

وی با طرح این سوال که چگونه باید زمینه رشد فراهم شود؟، گفت: همه باید در عرصه سیاست حضور داشته باشند. این که یک نظام «الیگارشی» وجود داشته باشد این استعداد سیاست و کمال‌جویی را در این زمینه می کشد، بنابراین اگر از مردم‌سالاری دینی صحبت می کنیم از متن تفکر دینی برخاسته است. مردم‌سالاری دینی در راه طی شده فراز و فرودی داشته است اما باید دید که چگونه می شود آن را تقویت کرد.

مردم‌سالاری دینی بدون تشکیلات، حالت خام پیدا می‌کند

رئیس مجلس با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم در مردم‌سالاری دینی این است که نظام های مدنی لازم برای آن بوجود بیاید، خاطرنشان کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب که مرحوم شهید بهشتی و علمای صدر انقلاب اسلامی مثل حضرت آیت الله خامنه ای مساله حزب جمهوری اسلامی را پایه گذاری کردند طرح آن، یک فکر کاملا دقیقی بود چرا که مردم‌سالاری دینی بدون ساختار و تشکیلات مدنی یک حالت خام پیدا می کند و عوارضی دارد که طی سال‌های گذشته برخی عوارض آن را دیدیم.

لاریجانی افزود: هیجانات سیاسی بر عقلانیت سیاسی غلبه پیدا می کند و این اشکال است. اگر بخواهد عقلانیت سیاسی بر مردم‌سالاری دینی تقویت شود تشکیلات مدنی نیاز دارد.

وی یادآور شد: حوادثی رخ داد که ساختار حزب جمهوری اسلامی دچار مشکل شد اما به نظر بنده پایه گذاری آن درست بود. ما این فرق را داریم که نظام های حزبی ما نظام های مکتبی باید باشند، این وجه را باید تقویت کرد یا حداقل روی آن کاوش شود.

رئیس مجلس با بیان اینکه البته بعضی ها معتقدند که نظام حزبی در جامعه نیاز نیست، تاکید کرد: این از آن بحث هایی است که برای همه نخبگان کشور باید روشن شود که آیا می شود مردم‌سالاری دینی بدون تشکل های مدنی داشت یا خیر؟ و اگر داشتیم عوارض آن چیست؟

لاریجانی گفت: من برداشتم این است که عوارضی پیدا می کند که این عوارض زمینه را برای پرش هایی در گام دوم ایجاد نمی کند بنابراین باید عقلانیت سیاسی حاکم باشد.

وی گفت: موضوع دیگر مورد توجه این بیانیه، مساله علم و فناوری است که بسیار اهمیت دارد. هم توجه به علوم بنیادین در دوره گذشته شده و هم در زمینه فناوری گام های خوبی برداشته شده است. اما نقص چیست که رهبری روی آن تاکید بسیار دارند بنابراین باید به این نواقص توجه شود که خیلی مهم است.

رئیس مجلس گفت: در کشورهای دیگر عمدتا دانشگاه ها توسط بودجه دولتی اداره نمی شوند. مقدار زیادی از این بودجه( 80 درصد آن) از پژوهش هایی است که از بیرون می گیرند. به همین جهت دانشگاه نیازمند این است که پژوهش های کشور را انجام دهد و چون خیلی از این کشورها امروز در لبه علم کار می کنند وقتی تولیدات خود را جدید می کنند نیازمند اساتید دانشگاه هستند که در آن لبه کار می کنند. این دو نیازمند هم هستند.

لاریجانی اضافه کرد: چون نظام بودجه ریزی ما این دو را از هم جدا کرده است از این رو آن‌ها احساس نیاز به هم نمی کنند و این اشکال بزرگی است.

وی تاکید کرد: مساله مهم کشور این است که تحقیقات ما در همه بخش ها باید مربوط به نیازهای کشورباشد. مدل‌هایی در گذشته بحث شد و برای مثال دفتر ارتباط با دانشگاه ، دفتر ارتباط با صنعت در بخش های مختلف ایجاد شد که خیلی موفق از کار درنیامد، چون نیاز «ارگانیکی» این دو بخش را به هم متصل نکرد.

رئیس مجلس با بیان اینکه باید دانشگاه احساس کند برای ادامه حیات خود نیازمند این است که تولیدات اش را به سمت تولید ببرد و تولید ما باید بداند بدون دانشگاه نمی تواند پیشرفت کند، اظهار داشت: البته این موضوع امری زمان بَر است. یکی از نکات مهمی که در بخش علم و فناوری باید به آن توجه کرد آن است که مدلی ایجاد شود که این دو بخش به یکدیگر متصل شوند.

لاریجانی افزود: نکته دیگر که در این بخش، ما در گذشته مشکل داشته ایم که در گام دوم باید آن را حل کنیم برمی گردد به همین نفتی بودن اداره کشور؛ سمت گیری واردات، بر تولیدات داخلی درون زا غلبه دارد که البته در گام دوم روی آن تاکید شده است.

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم هم اشتغال ایجاد شود و هم تحقیقات در کشور اوج بگیرد باید بخش درون زایی را بیش از گذشته مورد تاکید قرار دهیم.

باید ترس را از تولیدات درون زا از بین بُرد

رئیس مجلس با تاکید بر اینکه باید ترس را از تولیدات درون زا از بین بُرد، گفت: هر وقت ما به سمت تولیدات داخلی رفتیم توفیق داشتیم بنابراین از نواقص کار ما است که باید به آن توجه کنیم.

لاریجانی گفت: مساله دیگری که باید به آن توجه کرد ایستادگی در مقابل استکبار و استقلال سیاسی است که این یکی از دستاوردهای مهم نظام جمهوری اسلامی و انقلاب بوده است.

وی تاکید کرد: آن ساماندهی که پیشوای بزرگ انقلاب ایجاد کرد که در مقابل استکبار بایستید، این روحیه را بوجود آورد که در تمهید شرایط سیاسی کشور چه در حوزه مسایل بین الملل و منطقه ای توجه کافی در مبارزه با استکبار صورت گیرد.

رئیس مجلس اضافه کرد: به نظر من پرونده جمهوری اسلامی در مسائل راهبردی و چه در حوزه بین الملل و منطقه ای بسیار درخشان است. بعضی از نکات آن را رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم یاد کردند.

لاریجانی گفت: اگر در ابتدای انقلاب بر سر تعطیلی لانه جاسوسی یا سفارت صهیونیستی فشار به ما می آوردند، امروز چالش آنها این است که نیروهای مقتدر ما در مرزهای رژیم صهیونیستی هستند.

وی تصریح کرد: اگر در گذشته برای خرید تسهیلات به ما فشار می آوردند، امروز برای اینکه تسهیلات خود را به نیروهای مقاومت ندهید فشار می آورند بنابراین این تغییرات بنیادین است. اگر آن روز تصور می کردند چهار هواپیما به طبس بفرستند، می توانند دخل ایران را بیاورند امروز می دانند برای اینکه با ایران مواجه شوند باید ائتلاف های بین المللی درست کنند.

رئیس مجلس اظهار داشت: تمرکز آمریکایی ها امروز روی این موضوع است که چرا موشک های ایران این طور است و چرا در مسائل منطقه ای، ایران دخالت می کند که البته ما دخالتی نمی کنیم، اگر هم نظری می دهیم به خاطر درخواست خود آن کشورها است،اما آنها این نوع حرف ها را زیاد بیان می کنند که این هم به خاطر قدرت نظام جمهوری اسلامی و راه درستی است که رفته است.

لاریجانی همچنین با اشاره به حوزه اقتصاد، گفت: درست است که اقتصاد تنها هدف نیست، اما باید به آن توجه کرد و مرحوم مطهری زمانی که به شهادت رسید در حال تدوین مقاله‌ای بود که به اقتصاد اسلامی تأکید داشت بنابراین رسیدن به اهداف عالی حکومت بدون اقتصاد سالم ممکن نیست و اقتصاد سالم زاینده و ثروت‌زا است.

وی با بیان اینکه برخی کشورها به دلیل آنکه تنها بر روی یک موضوع تمرکز می‌کنند به انحطاط کشیده می‌شوند، افزود: چرا گاهی تمرکز بر روی یک ارزش و توجه نکردن به مؤلفه‌های دیگر عامل انحطاط است و ما اگر می‌خواهیم گام دوم را برداریم باید به چالش‌ها توجه کنیم.

رئیس مجلس افزود: متأسفانه وقتی بعضی از افراد رأی می‌آورند احساس فیلسوفانه‌ای پیدا می‌کنند و این فراز و فرود ضررهایی را برای کشور به ارمغان می‌آورد، اصل ۴۴ آنقدر بد نوشته شد که چندان اجرایی نشد لذا وقتی انحصاری ایجاد می‌شود جلوی مسابقه گرفته می‌شود.

کوچک کردن دولت به اصلاح نظام بودجه‌ای بستگی دارد

لاریجانی با تاکید بر اینکه نظام بودجه‌ریزی ما قدیمی بوده و درگیر روش دیوانه‌وار بزرگی هستیم و ضمن آنکه کوچک کردن دولت به اصلاح نظام بودجه‌ای بستگی دارد، تاکید کرد: بدون داشتن طرح آمایش سرزمینی نمی‌توانیم به توسعه هماهنگ و متناسب با ارزش‌های منطقه‌ای دست پیدا کنیم بنابراین در تحقق عدالت و پویایی، سند آمایش ضروری است.

وی گفت: جامعه از مجموعه افراد تشکیل می‌شود، شهید مطهری می‌گوید که بسیاری مسائل مانند ایمان اجبارپذیر نیست و با اجبار تکامل اخلاقی ایجاد نمی‌شود و این افراد هستند که باید خودشان انتخاب کنند، بنابراین عدالت جنبه‌های مختلفی دارد و فقط معطوف به بخش اقتصاد نیست.

رئیس مجلس با بیان اینکه استقلال و آزادی عطیه الهی است و باید برای ما جا بیفتد که اگر آزادی نباشد استعدادها شکوفا نمی‌شود،افزود: استقلال نباید به معنای زندانی کردن سیاست و اقتصاد باشد البته در زمینه‌هایی باید استقلال داشته باشیم بخصوص در حوزه کالاهای اساسی، درون‌زایی وجود داشته باشد یعنی در حوزه کشاورزی و معدن و صنعت در داخل کاملا خودکفا شویم که اگر نشویم برای کشور عامل خلل به وجود می آید.

لاریجانی گفت: این عزیزان گفتند که ما باید یک دبیرخانه بیانیه گام دوم ایجاد کنیم که یک امر ضروری است. این موضوع امتداد زمانی و کاوش می خواهد و نیازمند کار پژوهشی و دانشگاهی است.

وی تاکید کرد: کار فقط با بیان مطالب سطحی امکان پذیر نیست و باید حتما ضعف‌های گذشته در هر بخش دیده شود و راه علاج متناسب با بیانیه گام دوم مشخص شود و به صورت واقع بینانه و معقول این کار سامان پیدا کند.