چه بیماریهایی از غذا به انسان منتقل میشود؟
پارسینه: انسان برای ادامه حیات و تحرک نیازمند غذای سالم است و عدم تحقق این امر، انسان را از فعالیتهای فیزیکی و حتی فکری باز میدارد و در عین حال مصرف مواد غذایی فاسد و بیماری زا، بدن انسان را دچار مشکلات جدی کرده و در برخی موارد منجر به مرگ میشود.
انسان برای انجام کارهای خود به نیرو احتیاج دارد و این نیرو و انرژی را باید از غذای سالم و مغذی به دست آورد اگر غذا در معرض آلودگی و فساد قرار گیرد، میتواند سلامتی انسان را به خطر بیاندازد چرا که غذا حاوی مواد مغذی است و میکروبها نیز برای رشد نیاز به مواد مغذی دارند پس غذا میتواند منشاء بیماری باشد.
باید مواد غذایی، راههای آلوده شدن غذاها، روشهای نگهداری آنها، اصول مبارزه با میکروبها و عوامل بیماری زا را بشناسیم تا بتوانیم از بیماریهایی که دراثر مصرف عذاهای آلوده ایجاد میشوند مثل انواع مسمومیت ها، بیماریهای انگلی مثل کرم و کیست پیشگیری کنیم.
باکتری ها، سموم قارچی، کپک ها، مواد شیمیایی، داروها و سموم دفع آفات نباتی میتوانند باعث آلودگی و فساد موادغذایی شوند، بنابراین برای پیشگیری از مسمومیت و بیمار شدن باید نحوه با نحوه مصرف مواد غذایی آشنا شویم.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه بیش از دو میلیون نفر بر اثر استفاده از غذا و آب آلوده جان خود را از دست میدهند که اغلب این قربانیان کودکان هستند چرا که سیستم ایمنی بدن آنها نسبت به بزرگسالان ضعیفتر است. مهمترین منابع آلودگی غذایی، پروتئینهای حیوانی نپخته و سبزیجات و میوههای هستند که ضد عفونی نشده اند.
حدود ۲۰۰ بیماری منتقله از انواع مواد غذایی به انسان وجود دارد. سالمونلا، اشریشیا کولی (ای کولی) و کمپیلوباکتر، مهمترین پاتوژنهای انتقال یافته از غذا به انسان هستند. آلودگیهای شیمیایی در دراز مدت به انواع مسمومیتها و بیماریهایی مانند سرطان منجر میشوند.
مواد غذایی از نظر سرعت فاسد شدن به سه دسته تقسیم میشوند که شامل مواد غذایی با فساد پذیزی بالا مانند شیر، گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ و سایر مواد غذایی حیوانی که باید آنها را فقط برای مدت کوتاه و آن هم در یخچال نگهداری کرد. مواد غذایی نیمه فساد پذیر از جمله سبزیها و میوهها که میتوان آنها را در هوای خنک و خارج از یخچال برای مدتی کوتاه نگهداری کرد و در هوای گرم باید آنها را در یخچال قرار داد. دسته سوم نیز مواد غذایی دیر فاسد شونده مانند حبوبات و دانههای غلات خشک (گندم و برنج) است که این مواد را میتوان در شرایط مناسب برای مدتی طولانی نگهداری کرد.
فساد مواد غذایی و خطرات آن
بهروز نعمتی کارشناس بهداشت محیط در این زمینه به خبرنگار ایرنا میگوید: آلودگی و فساد مواد غذایی میتواند مشکلات زیادی برای افراد به و جود آورد، اگر مواد غذایی، به خصوص غذاهای پخته خوب نگهداری نشوند موجب مسمومیت غذایی میشوند که از علائم آن استفراغ و اسهال است.
وی ادامه میدهد: بیماریهای ناشی از غذا به دو صورت بروز میکنند، دستهای از این بیماریها شامل مسمومیتهای غذایی هستند که به علت آلودگی مواد غذایی به باکتری ها، ویروسها و سایرعوامل بیماری زا (در اثر عدم رعایت اصول بهداشتی) علائم خود را به سرعت نشان میدهند از جمله این بیماریها میتوان به مسمومیتهایی اشاره کرد که با اسهال و استفراغهای شدید منجر به مرگ میشوند.
نعمتی میگوید: دسته دوم به دلیل آلودگی مواد غذایی به انواع مواد شیمیایی، سموم قارچی، آفت کش ها، فلزات سنگین و حشره کـشها بـروز مـی کند که علائم آنها در دراز مدت آشکار میشود و اگر انسان برای مدت طولانی از اینگونه مواد غذایی استفاده کند در معرض بیماریهایی مانند آسیبهای عصبی، نقصهای مادرزادی و انواع سرطانها قرار میگیرد.
وی اضافه میکند: میکروبهایی که باعث بیماریهای اسهالی میشوند معمولا از طریق تماس دستهای آلوده با غذا به انسان منتقل میشوند، در این میان اسهال خونی و تب رودهای بسیار خطرناک هستند.
ارتباط کپک در بروز سرطان
این کارشناس بهداشت محیط میگوید: ممکن است کسانی که بوسیله میکروبهای رودهای آلوده میشوند بیماری واضحی نداشته باشند و برای درمان آن کاری نکنند، ولی میکروب در بدن آنها باقی بماند. رعایت نکردن اصول بهداشت فردی و نسشتن دستها با آب و صابون پس از اجابت مزاج موجب میشود که میکروبهای موجود در مدفوع از طریق دستهای آلوده به موادغذایی منتقل شده و در نتیجه، افرادی که این غذاها را مصرف میکنند، بیمار شوند.
نعمتی اضافه میکند: اگر مواد غذایی از جمله سبزیها و کاهو به تخم انگلهای رودهای آلوده باشند، میتوانند باعث بیماریهای انگلی مثل کرم و کیست شوند، قارچها و کپکهایی که روی مواد غذایی مانند آبلیمو، آبغوره، سس گوجه فرنگی و ... رشد میکنند، ممکن است باعث مسمومیت شوند و مصرف این مواد در دراز مدت میتواند موجب بروز سرطان شود.
وی اظهار میدارد: نوعی قارچ سمی در مواد غذایی مانده تولید میشود به نام آفلاتوکسین که خاصیت سرطان زایی آن به اثبات رسیده و مواد غذایی مختلف مانند شیر، کشمش، بادام زمینی، پسته، دانههای روغنی، حبوبات، برخی میوههای خشک شده، سوسیس، نان گندم معمولی وقتی کپک میزنند آلوده به این سم میشوند، این سم در صورتی که شرایط نگهداری مواد غذایی (رطوبت و حرارت) نامناسب باشد تولید شده و باعث آلودگی مواد غذایی میشود.
وی تصریح میکند: نانهای کپک زده که به مصرف تغذیه دام میرسند، باعث ورود این سم به شیر گاو شده و با مصرف شیر آلوده، سلامت انسان به خطر میافتد، مصرف موادغذایی آلوده به سم آفلاتوکسین ممکن است موجب بروز سرطان کبد شود.
نعمتی ادامه میدهد: مصرف مواد غذایی آلوده به نوعی میکروب به نام سالمونلا، بیماری را به دنبال دارد که با اسهال و استفراغ و عفونی شدن بافت رودهای همراه است. معمولا احتمال آلودگی گوشت مرغ به این میکروب وجود دارد، علاوه بر میکروب ها، مواد شیمیایی و سموم هم میتوانند مواد غذایی را ناسالم کنند مثلا سمهایی که برای باغهای میوه و مزرعهها قبل از برداشت استفاده میشوند و منجر به آلودگی محصول میشوند.
وی میافزاید: موادی که به غذاها اضافه میشوند تا ظاهر و طعم غذا را بهتر کنند مثل رنگها، عطرها یا موادی که مدت نگهداری غذاها را بیشتر میکنند اگر از نوع مناسب نباشند و به مقدار زیاد مصرف شوند باعث مسمومیت و بیماری میشوند.
باید مواد غذایی، راههای آلوده شدن غذاها، روشهای نگهداری آنها، اصول مبارزه با میکروبها و عوامل بیماری زا را بشناسیم تا بتوانیم از بیماریهایی که دراثر مصرف عذاهای آلوده ایجاد میشوند مثل انواع مسمومیت ها، بیماریهای انگلی مثل کرم و کیست پیشگیری کنیم.
باکتری ها، سموم قارچی، کپک ها، مواد شیمیایی، داروها و سموم دفع آفات نباتی میتوانند باعث آلودگی و فساد موادغذایی شوند، بنابراین برای پیشگیری از مسمومیت و بیمار شدن باید نحوه با نحوه مصرف مواد غذایی آشنا شویم.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه بیش از دو میلیون نفر بر اثر استفاده از غذا و آب آلوده جان خود را از دست میدهند که اغلب این قربانیان کودکان هستند چرا که سیستم ایمنی بدن آنها نسبت به بزرگسالان ضعیفتر است. مهمترین منابع آلودگی غذایی، پروتئینهای حیوانی نپخته و سبزیجات و میوههای هستند که ضد عفونی نشده اند.
حدود ۲۰۰ بیماری منتقله از انواع مواد غذایی به انسان وجود دارد. سالمونلا، اشریشیا کولی (ای کولی) و کمپیلوباکتر، مهمترین پاتوژنهای انتقال یافته از غذا به انسان هستند. آلودگیهای شیمیایی در دراز مدت به انواع مسمومیتها و بیماریهایی مانند سرطان منجر میشوند.
مواد غذایی از نظر سرعت فاسد شدن به سه دسته تقسیم میشوند که شامل مواد غذایی با فساد پذیزی بالا مانند شیر، گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ و سایر مواد غذایی حیوانی که باید آنها را فقط برای مدت کوتاه و آن هم در یخچال نگهداری کرد. مواد غذایی نیمه فساد پذیر از جمله سبزیها و میوهها که میتوان آنها را در هوای خنک و خارج از یخچال برای مدتی کوتاه نگهداری کرد و در هوای گرم باید آنها را در یخچال قرار داد. دسته سوم نیز مواد غذایی دیر فاسد شونده مانند حبوبات و دانههای غلات خشک (گندم و برنج) است که این مواد را میتوان در شرایط مناسب برای مدتی طولانی نگهداری کرد.
فساد مواد غذایی و خطرات آن
بهروز نعمتی کارشناس بهداشت محیط در این زمینه به خبرنگار ایرنا میگوید: آلودگی و فساد مواد غذایی میتواند مشکلات زیادی برای افراد به و جود آورد، اگر مواد غذایی، به خصوص غذاهای پخته خوب نگهداری نشوند موجب مسمومیت غذایی میشوند که از علائم آن استفراغ و اسهال است.
وی ادامه میدهد: بیماریهای ناشی از غذا به دو صورت بروز میکنند، دستهای از این بیماریها شامل مسمومیتهای غذایی هستند که به علت آلودگی مواد غذایی به باکتری ها، ویروسها و سایرعوامل بیماری زا (در اثر عدم رعایت اصول بهداشتی) علائم خود را به سرعت نشان میدهند از جمله این بیماریها میتوان به مسمومیتهایی اشاره کرد که با اسهال و استفراغهای شدید منجر به مرگ میشوند.
نعمتی میگوید: دسته دوم به دلیل آلودگی مواد غذایی به انواع مواد شیمیایی، سموم قارچی، آفت کش ها، فلزات سنگین و حشره کـشها بـروز مـی کند که علائم آنها در دراز مدت آشکار میشود و اگر انسان برای مدت طولانی از اینگونه مواد غذایی استفاده کند در معرض بیماریهایی مانند آسیبهای عصبی، نقصهای مادرزادی و انواع سرطانها قرار میگیرد.
وی اضافه میکند: میکروبهایی که باعث بیماریهای اسهالی میشوند معمولا از طریق تماس دستهای آلوده با غذا به انسان منتقل میشوند، در این میان اسهال خونی و تب رودهای بسیار خطرناک هستند.
ارتباط کپک در بروز سرطان
این کارشناس بهداشت محیط میگوید: ممکن است کسانی که بوسیله میکروبهای رودهای آلوده میشوند بیماری واضحی نداشته باشند و برای درمان آن کاری نکنند، ولی میکروب در بدن آنها باقی بماند. رعایت نکردن اصول بهداشت فردی و نسشتن دستها با آب و صابون پس از اجابت مزاج موجب میشود که میکروبهای موجود در مدفوع از طریق دستهای آلوده به موادغذایی منتقل شده و در نتیجه، افرادی که این غذاها را مصرف میکنند، بیمار شوند.
نعمتی اضافه میکند: اگر مواد غذایی از جمله سبزیها و کاهو به تخم انگلهای رودهای آلوده باشند، میتوانند باعث بیماریهای انگلی مثل کرم و کیست شوند، قارچها و کپکهایی که روی مواد غذایی مانند آبلیمو، آبغوره، سس گوجه فرنگی و ... رشد میکنند، ممکن است باعث مسمومیت شوند و مصرف این مواد در دراز مدت میتواند موجب بروز سرطان شود.
وی اظهار میدارد: نوعی قارچ سمی در مواد غذایی مانده تولید میشود به نام آفلاتوکسین که خاصیت سرطان زایی آن به اثبات رسیده و مواد غذایی مختلف مانند شیر، کشمش، بادام زمینی، پسته، دانههای روغنی، حبوبات، برخی میوههای خشک شده، سوسیس، نان گندم معمولی وقتی کپک میزنند آلوده به این سم میشوند، این سم در صورتی که شرایط نگهداری مواد غذایی (رطوبت و حرارت) نامناسب باشد تولید شده و باعث آلودگی مواد غذایی میشود.
وی تصریح میکند: نانهای کپک زده که به مصرف تغذیه دام میرسند، باعث ورود این سم به شیر گاو شده و با مصرف شیر آلوده، سلامت انسان به خطر میافتد، مصرف موادغذایی آلوده به سم آفلاتوکسین ممکن است موجب بروز سرطان کبد شود.
نعمتی ادامه میدهد: مصرف مواد غذایی آلوده به نوعی میکروب به نام سالمونلا، بیماری را به دنبال دارد که با اسهال و استفراغ و عفونی شدن بافت رودهای همراه است. معمولا احتمال آلودگی گوشت مرغ به این میکروب وجود دارد، علاوه بر میکروب ها، مواد شیمیایی و سموم هم میتوانند مواد غذایی را ناسالم کنند مثلا سمهایی که برای باغهای میوه و مزرعهها قبل از برداشت استفاده میشوند و منجر به آلودگی محصول میشوند.
وی میافزاید: موادی که به غذاها اضافه میشوند تا ظاهر و طعم غذا را بهتر کنند مثل رنگها، عطرها یا موادی که مدت نگهداری غذاها را بیشتر میکنند اگر از نوع مناسب نباشند و به مقدار زیاد مصرف شوند باعث مسمومیت و بیماری میشوند.
ارسال نظر