آیا ترک منزل توسط زن جرم است؟

طبق قانون، یکی از مهم‌ترین موارد تمکین زن، زندگی کردن در محل زندگی شوهر است که بر اساس آن، اصولا زن باید در همان منزلی که مرد تدارک دیده است سکونت کند؛ بنابراین در مواردی که زن بدون دلیل موجه، منزل مشترک را ترک می‌کند و در محلی غیر از آن سکونت کند، پیامد‌هایی حقوقی برای زن در پی خواهد داشت. در این مطلب از اندیشه معاصر به موضوع مجازات جرم ترک منزل می‌پردازیم.

اگر زنی خانه را ترک کند باعث می‌شود از دریافت نفقه محروم شود همچنین دادگاه این اجازه را به مرد می‌دهد که مجدد ازدواج کند. اما با تمام این شرایط ترک کردن منزل توسط زن جرم نیست و مجازاتی در پی نخواهد داشت.

زنان در این شرایط می‌توانند منزل را ترک کنند
قانون در برخی موارد برای ترک خانه توسط زن استثنائاتی در نظر گرفته است که در این موارد، خروج زن از منزل به معنی عدم تمکین از شوهر نیست.

این موارد عبارت‌اند از:

خروج از منزل برای درمان بیماری به تشخیص پزشک
خروج از منزل برای انجام امور شرعی و واجب مانند حج
سکونت در محل دیگر به دلیل ترس از ضرر و زیان مالی، جسمی یا آبرویی
شوهر به بیماری‌های جنسی مبتلا باشد.

شایان ذکر است اگر هر کدام از دلایل یاد شده وجود داشته باشد، قانون به زن این اجازه را می‌دهد که مسکن جداگانه اختیار کند. همچنین زن تا زمانی‌که امکان بازگشت به منزل مهیا نشده و همچنان ترس از ضرر و زیان مالی، جسمی یا آبرویی برای زن وجود داشته باشد، مرد موظف به پرداخت نفقه است.

اگر هر کدام از دلایل ذکر شده وجود داشته باشد این اجازه را به زن می‌دهد که مسکن جدا برای خود تهیه کند. نکته مهم آن است که در این تا زمانی که زن امکان برگشت به منزل را نداشته باشد و ترس از ضرر جسمی و مالی داشته باشد مرد موظف به پرداخت نفقه است هر چند که زن به منزل برنگشته باشد.

محل سکونت زن طبق قانون
طبق قانون مدنی، تا زمانی‌که رسیدگی به اختلاف بین زن و مرد تمام نشده است، محل زندگی زن با توافق طرفین معین می‌شود. در صورت عدم توافق، دادگاه با توجه به نظر بستگان و نزدیکان این زوج، منزل زن را معین خواهد کرد. درصورتی که نزدیکانی نداشته باشند، قاضی محل مورد اطمینانی را تعیین خواهد کرد.

نتیجه عدم تمکین موارد زیر است:

عدم استحقاق زن نسبت به نفقه
کسب اجازه ازدواج مجدد از دادگاه
بنابراین برای آن‌که مرد بتواند زن دوم بگیرد بایستی به دادگاه رجوع و با اثبات عدم تمکین همسرش، از دادگاه اجازه ازدواج مجدد بگیرد.

امکان طرح دعوی طلاق از سوی مرد
در تمام موارد ذکر شده ابتدا باید عدم تمکین زن توسط شوهر اثبات شود. در واقع یعنی اول مرد دادخواست تمکین زن را به دادگاه می‌دهد. اگر دادگاه زن را به تمکین محکوم کند و حکم قطعی صادر شود، مرد می‌تواند از این حکم برای طرح دعوی مانند طلاق، دریافت اجازه ازدواج مجدد و ... استفاده کند.

چنانچه مرد بخواهد همسرش را طلاق دهد بایستی مهریه زن را بپردازد، زیرا مهریه حق زن است و در هر شرایطی باید به زن پرداخت شود. اما سایر حقوق مانند نفقه، نصف اموال مرد و ... به زن تعلق نمی‌گیرد.

همچنین انجام ندادن وظایف زناشویی توسط شوهر از موارد سوء‌معاشرت است و اگر برای زن ایجاد عسر و حرج (سختی در زندگی) کند، وی می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند.