رمزگشایی از سقوط اخیر قیمت‌ها در بازار خودرو

افزایش شدید قیمت خودرو‌های داخلی و خارجی در طی یک سال اخیر، شاخصی کاملاً گویا از ناتوانی دولت در کنترل بازار‌هایی نظیر خودرو و خطرات ایجاد انحصار در برخی صنایع بود؛ در این سال، قیمت خودرو‌های داخلی با وجد ادعا‌های قبلی خودروسازان مبنی بر عدم وابستگی به واردات قطعات، بیش از قیمت دلار رشد کرد و در حالی که از شهریور ۹۷، قیمت دلار سیر نزولی به خود گرفت و خودروسازان نیز نیمی از سال را دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی دریافت می‌کردند باز هم سیر صعودی به خود گرفت و بیش از ۱۵۰ درصد رشد کرد.

بهانه‌جویی خودروسازان با استفاده از اهرم انحصار

خودروسازان، عدم وجود برخی قطعات و رشد قیمت مواد اولیه نظیر آهن و فولاد را عامل اصلی این افزایش قیمت‌ها دانسته و برخی فعالان بازار نیز عدم تمایل خودروسازان به عرضه محصولات خود در بازار را محرک اصلی پیشگامی دلالان و رشد حبابی قیمت‌ها عنوان می‌کردند.

در این بین، راهکار‌های وزارت صنعت در خصوص اعطای افزایش نرخ‌های مکرر به خودرو‌های داخلی و اجازه یافتن خودروسازان برای فروش محصولات خود در حاشیه قیمت بازار، نیز نتوانست دردی را دوا کند، چرا که از نظر فعالان بازار خودرو، آن چیز که قیمت‌ها را حبابی می‌کرد، کمبود عرضه ناشی از تولید بود و در شرایط بسته شدن کامل واردات و باز شدن دست تولیدکننده داخلی در تعیین نرخ، خودروساز تمایل پیدا می‌کرد تا با مدیریت عرضه، قیمت محصول انحصاری خود را افزایش دهد، همین امر باعث شد تا قیمت پراید از ۵۰ میلیون تومان گذر کند و سایر محصولات مشابه نیز قیمت‌هایی نجومی به خود بگیرند.

ظهور نشانه‌های اشباع قیمتی در بازار

با رسیدن سطح قیمت‌ها به اعداد غیرقابل باور، بازار خودرو نیز رفته رفته حالتی اشباع به خود گرفت و حجم معاملات به شدت کاهش یافت، مشاهدات خبرنگار فارس از نمایشگاه‌های خرید و فروش اتومبیل در محدوده خیابان امام خمینی، در طی روز‌های اخیر از افزایش پرونده‌های فروش و کاهش مراجعه خریداران خبر می‌دهد.

در طی یک هفته اخیر با افت قابل توجه قیمت دلار، رسیدن قیمت آن به محدوده ۱۳ هزار تومانی و مهم‌تر از همه کاهش التهابات سیاست خارجی، فروشندگان نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار خودرو پیدا کرده و قیمت‌ها را نزولی کرده‌اند.

بر همین اساس، قیمت اغلب خودرو‌های داخلی نسبت به اوج قیمتی خود حدود ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده‌اند و برای مثال قیمت ۲۰۶ تیپ ۲ که تا چند هفته پیش در محدوده ۱۱۱ میلیون تومانی معامله می‌شد، اما ۹۴ میلیون در بازار قابل خرید است.

قیمت پژو ۴۰۵ نیز از ۹۳ میلیون تومان به ۸۲ میلیون تومان رسیده و پژو پارس از ۱۱۲ تومان به ۱۰۱ میلیون تومان تنزل قیمت پیدا کرده است.

همین اتفاق در خصوص محصولات سایپا نیز با همین نسبت رخ داده که جزییات آن در جدول زیر قابل مشاهده است.

مضاف بر دلایلی که در خصوص افت قیمتی خودرو مطرح شد، دلیل دیگری نیز در این رابطه وجود دارد که کمتر مورد بررسی قرار گرفته و آن، افزایش تولید خودرو در سایپا و ایران‌خودرو در اردیبهشت ماه و روشن شدن افق عرضه خودرو در ماه‌های آتی در بازار است. همان‌گونه که عنوان شد، از دید فعالان بازار، عامل رشد قیمت در طی ماه‌های اخیر، نه رشد دلار بلکه کاهش عرضه و ممنوعیت واردات بود و حال با افزایش تیراژ خودروسازان، این مشکل تا حدی زیادی مرتفع خواهد شد و همین امر موجب افزایش عرضه خودرو از سوی کسانی که خرید‌های خود را دپو کرده بودند نیز می‌شود.

رشد قابل توجه تولید خودرو در اردیبهشت ماه

ایران‌خودرو در اردیبهشت ماه مجموعاً ۲۶ هزار و ۸۶۳ خودرو تولید کرده و مقدار فروش این شرکت نیز ۱۴ هزار و ۲ خودرو بوده است، این میزان تولید در فروردین ماه برابر با ۱۵ هزار و ۶۶۳ خودرو بوده و بر این اساس، میزان تولید محصول ایران‌خودرو در اردیبهشت ماه نسبت به ماه قبل با ۷۱ درصد رشد مواجه شده است.

سایپا نیز در اردیبهشت ماه، ۳۹ هزار و ۵۱۲ عدد خودرو تولید کرده که این عدد در فروردین ماه برابر با ۱۸ هزار و ۴۴۵ خودرو بوده و بر این اساس، میزان تولید خودروی سایپا در اردیبهشت نسبت به فروردین، ۱۱۴ درصد رشد را تجربه کرده است.

بهبود افق تولید خودرو باعث شده تا عرضه‌ها در نوبت‌های فروش دو خودروساز نیز افزایش پیدا کند و بازار نیز در واکنش به این افزایش عرضه‌ها، دیدگاه خود نسبت به آینده را تعدیل کند، از این رو انتظار می‌رود طی ماه‌های آتی، کاهش قیمت خودرو بیش از پیش صورت پذیرد.