بیانیه اتحادیه اروپا در «رد» ضرب الاجل ۶۰ روزه ایران/ آمریکا: رفتار ایران مارا دستپاچه نمی کند!

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز پنج‌شنبه در نشست خبری پس از پایان اجلاس غیررسمی رهبران اروپایی در رومانی از ایران خواست همچنان به تعهدات خود در برجام پایبند بماند.

صدراعظم آلمان با تأکید بر اینکه برجام هنوز هم بهترین راهکار برای حل و فصل اختلافات هسته‌ای با ایران محسوب می‌شود، به خبرنگاران حاضر در این نشست خبری گفت: «ایران با پایبندی به این راهکار دیپلماتیک این فرصت را خواهد داشت که [به دنیا] نشان دهد که به راهکارهای صلح‌آمیز علاقه‌مند است. تداوم اجرای تعهدات برجامی از سوی ایران به نفع این کشور خواهد بود. ما فکر می‌کنیم راهکاری که از طریق مذاکره حاصل شده، بهترین گزینه است. این توافق [برجام] برای هر دو طرف خوب است.»

وی افزود: «ما به عنوان اتحادیه اروپا خواستار تشدید تنش با ایران نیستیم و برای استفاده از ابزارهای دیپلماتیک تلاش می‌کنیم. ما همچنین از محدودیت‌های خود آگاهیم و امیدواریم بتوانیم راه‌حلی برای مشکلات کنونی پیدا کنیم.»

آنگلا مرکل در حالی از ایران خواسته است که به تعهداتش در برجام پایبند بماند که ناتوانی یا شاید عدم تمایل اروپایی‌ها برای حمایت از برجام در برابر زیاده‌خواهی‌ها آمریکا، دولت ایران را مجبور به واکنش ساخته است.

به‌دنبال خروج دولت آمریکا از برجام و کارشکنی‌های واشنگتن در اجرای آن و همچنین بدعهدی طرف‌های باقی‌مانده در برجام نسبت به اجرای تعهدشان، شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه طی بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام اعلام کرد ایران تعهدات خود ذیل برجام را کاهش خواهد داد.

در پی اتخاذ این تصمیم از سوی شورای عالی امنیت ملی ایران، اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه طی بیانیه‌ای قویاً از ایران خواست به اجرای تعهداتش در برجام همان‌گونه که تاکنون پایبند بوده، ادامه داده و از برداشتن هرگونه گام‌های تنش‌زا بپرهیزد.

آمریکا مدعی شده برای واکنش به کاهش تعهدات ایران در توافق هسته‌ای "دستپاچه" نیست، اما اقدامات ایران را به دقت زیر نظر دارد تا زمان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای به زیر یک سال نرسد.برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا درباره ایران، به بی‌بی‌سی فارسی گفت تصمیم اخیر ایران برای کاهش تعهداتش "باج‌گیری" و "زورگیری" از اروپایی‌ها است.

او گفت: "رژیم ایران مدت‌ها است که این دیپلماسی موش و گربه‌بازی را با اروپایی‌ها دنبال می‌کند و هدفش این است که آنها را بترساند تا ایران را در توافق هسته‌ای نگه دارند."هوک افزود: "ما خوشبختانه از توافق خارج شدیم و بنابراین دستپاچه نیستیم و آن طوری که ایران دوست دارد واکنش نشان نخواهیم داد."برایان هوک به بی‌بی‌سی فارسی گفت: "آنچه ما خیلی به دقت تحت نظر داریم این است که آیا ایران اجرای جنبه‌های مشخصی از توافق را متوقف خواهد کرد که فاصله‌اش با سلاح هسته‌ای را به زیر یک سال می‌رساند یا نه. این چیزی است که ما به دقت دنبال می‌کنیم."

شینهوا روز پنجشنبه نوشت: یک سال پس از فشارهای بی امان آمریکا بر تهران و خروج واشنگتن از برجام، ایران نیز اقداماتی مقابله جویانه و در چارچوب توافق هسته ای انجام داد که نشان می دهد با تهران نباید از مسیر رویارویی وارد عمل شد.

گزارش با اشاره به تحریم های همه جانبه آمریکا علیه ایران و تروریستی نامیدن سپاه پاسداران و اعزام ناو هواپیمابر و بمب افکن به منطقه آورده است: این راهبردها نتیجه ای جز تشدید خصومت میان دو کشور نداشته است.

شینهوا می نویسد جامعه بین المللی نیز به راهبردهای مصالحه جویانه اعتقاد دارد تحریم ها نتیجه نمی دهد آنچه ضرورت دارد اینکه رویارویی با ایران کنار گذاشته شود و برعکس ایران به مسیر گفت و گو جذب شود و راه تعامل با تهران باز باشد.

گزارش تاکید می کند که در طول تاریخ از ابزار دیپلماسی نه برای امتیاز دادن به طرف دیگر بلکه برای گفت و گو و حل مسایل و اختلافات به اشکال صلح آمیز استفاده شده است و برای ایران نیز باید همین مسیر طی شود.

شینهوا تصریح کرد: آمریکا باید بداند آنچه فشار حداکثری می نامد لزوما باعث تسلیم طرف مقابل و زانو زدن یک کشور دیگر در برابر آمریکا نخواهد شد بلکه می تواند باعث بروز نتایج بسیار مخرب و شاید تشدید خطر رویارویی بشود و اوضاع را از کنترل خارج کند.

خبرگزاری رسمی چین در تحلیل خود اضافه می کند که آمریکا بجای افزودن بر تحریم های ایران باید به میز مذاکرات برگردد به برجام احترام بگذارد تندروها باید به توافق هسته ای عمل کنند و قبل از اینکه دیر شود راه تعامل با ایران را در پیش گیرند.

حجت‌الاسلام حسین سبحانی‌نیا نماینده مردم نیشابور در مجلس نهم، با اشاره به رد ضرب الاجل جمهوری اسلامی ایران درباره اجرای تعهدات طرف مقابل در برجام از سوی اتحادیه اروپا گفت: از همان زمان خروج آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک تحلیل‌هایی ارائه می‌شد مبنی بر اینکه واشنگتن و سه کشور اروپایی به گونه‌ای تقسیم کار کردند که یکی از توافق خارج شود و سه کشور دیگر بمانند و با ‌آن بازی کنند.

وی افزود: کارشناسان از همان یکسال پیش تصریح می‌داشتند که عدم خروج سه کشور اروپایی از برجام به دنبال آمریکا به این معنا نیست که دلشان به حال جمهوری اسلامی ایران سوخته است و نمی‌خواهند تعهدات بر زمین مانده آمریکا را اجرایی و به نوعی جبران کنند.

سبحانی‌نیا گفت: پس از چند ماه از خروج آمریکا از برجام هم سه کشور اروپایی راهکاری جهت اجرای برخی تعهدات ارائه دادند که نتیجه آن چیزی نبود که آمریکا بخواهد مانع آن باشد و در حقیقت تبیین جدید از مراودات سابق مالی ایران و اروپا بود.

وی خاطرنشان کرد: از مدت‌ها قبل پیش‌بینی می‌شد که اروپا به دنبال حل مشکلات بوجود آمده در زمینه تداوم برجام نیست و جمهوری اسلامی ایران نهایتا پس از گذشت زمان قابل توجهی فرجه‌ای به طرف‌های باقی مانده در برجام داد و به موازات آن دو مورد از تعهدات خود را کاهش داد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم با تاکید بر اینکه از همان مقطع خروج آمریکا از برجام ذهنیت و تحلیل صحیحی وجود داشت مبنی بر اینکه از اروپا هم چیزی عاید ما نخواهد شد،‌گفت: اروپا و به ویژه سه کشور انگلستان، فرانسه و آلمان تابع سیاست‌های آمریکا هستند و هرگز متضاد با آن کاری نمی‌کنند.

وی تصریح کرد: پس همان اردیبهشت سال گذشته که آمریکا از برجام خارج شد باید این نگاه برای مسئولان ما باید اثبات می‌شد اما به هر صورت این گونه نشد و بالاخره امروز بعد از گذشت یکسال چاره‌‌ای جز کاهش سطح تعهدات برای ایران نماینده است.

سبحانی‌نیا با اشاره به برنامه اروپا برای خریدن زمان از ایران گفت: خروج ایران از برجام بهانه را بدست طرف مقابل می‌داد تا به یکباره ایران را متهم به نقض توافق کرده و کشورمان را در مجامع بین‌المللی محکوم کنند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم خاطرنشان کرد: رهبری بارها اعلام کردند که اروپا هم مانند آ‌ مریکا قابل اعتماد نیست و رد ضرب‌ الاجل کشورمان از سوی اتحادیه اروپا که پس از صبر یکساله ایران صورت می‌گیرد اثباتی بر این حقیقت است. البته حتی اگر اروپا رسما هم در مقابل ضرب‌ الاجل ما واکنش نشان نمی‌داد پس از طی 60 روز همه به این نتیجه می‌رسیدند که آنها حقیقتا طالب حفظ برجام و اجرای تعهدات خود نیستند، همان‌طور که در یک سال گذشته به انحای مختلف ثابت شده بود.

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز پنجشنبه در واکنش به موضع گیری برجامیِ دیروز تهران که به دلیل ادامه اقدامات خصمانه دولت کشورش به انجام رسید، اعلام کرد: ممکن است بیانیه مشترک ما همراه با وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان را دیده باشید؛ من شخصاً نگرانی زیادی در این باره دارم.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش از ورود به محل نشست شورای وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در رومانی به خبرنگاران گفت: ما دقیقاً به اجرای کامل برجام متعهد هستیم. این توافق موضوع امنیت ما و برای همه جهان را در بر دارد.

وی در ادامه افزود: سرمایه‌گذاری اتحادیه اروپا در (اقدامات) عدم اشاعه، همچنان برای ما در اولویت است. ایران تا کنون به تمام تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای پایبند بوده است. اتحادیه اروپا به رصد اجرای برجام توسط ایران ادامه داده و پایبندی ایران را نیز به تعهداتش ذیل توافق هسته ای از طریق ارزیابی های ادامه دار آژانس به نظاره می نشینیم. پس امیدوارم که تعهد صددرصدی ما به حفظ این توافق، به بقای آن در آینده کمک کند.

گفتنی است، دیروز و در سالگرد نقض یکجانبه برجام توسط آمریکا بر خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که برخی اقدامات خود در ارتباط با برجام را متوقف کرده و فرصتی ۶۰ روزه به کشورهای باقی مانده در توافق می‌دهد تا به تعهدات بانکی و مالی خود عمل کنند.

این در حالی است که در ۸ ماه می سال ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷) دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا خبر خروج یکجانبه واشنگتن از برجام را همراه با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرد.

فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام حمایت قاطع از اطلاعیه شورای عالی امنیت ملی و موضع‌گیری رییس‌جمهوری، مهلت ۶۰ روزه ایران به طرف‌های باقیمانده در برجام را آزمون پایبندی به تعهداتشان دانست.

محمدحسین فرهنگی با اشاره به بیانیه شورای عالی امنیت ملی درباره کاهش تعهدات ایران در برجام، اظهار داشت: این موضع‌گیری کشورمان در مقابل بدعهدی‌های طرف مقابل کاملاً مناسب و سنجیده بود و مطمئناً ما شرایطی سخت‌تر از شرایط فعلی را در هیچ‌یک از حالات شاهد نخواهیم بود.

وی با بیان اینکه طرف مقابل هم متوجه ضعف‌های خود در برخی از حوزه‌هاست، مسئله ما را در شرایط مناسبی قرار می‌دهد، ادامه داد: ما با این اقدام توپ را در زمین طرف مقابل انداختیم و در این شرایط، متخلف برجام یعنی دولت آمریکا و همچنین اروپایی‌ها که جرأت مقابله جدی با آمریکا را تاکنون نداشته‌اند، باید درباره آینده برجام تصمیم‌گیری کنند.

نماینده مردم تبریز در مجلس با اشاره به مهلت 60 روزه به کشورهای باقی‌مانده در برجام برای اجرای تعهداتشان، تصریح کرد: در واقع ما با این اقدام سنجیده خود به طرف مقابل گفتیم که یا باید به شرایط مذکور در برجام و مطابق با همه مفاد آن بازگردند یا آنکه دیگر انتظاری از دولت، ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران در برجام نداشته باشند.

فرهنگی با تاکید بر اینکه این مسیر از هر دو طرف به نفع ماست، خاطرنشان کرد: از یک سو طرف مقابل می‌تواند با ما در برجام و به ویژه ایجاد گشایش اقتصادی برای کشورمان همراهی کند و از سوی دیگر ممکن است که نخواهد با ما همراهی کند اما در این صورت هم ملزم است که ایران را از محدودیت‌های بی دلیلی که در حال حاضر با آن مواجه است، رها کند.

عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس بیان کرد: در واقع با این تصمیم هوشمندانه‌، دیگر دست طرف مقابل ما در برجام برای انجام اقدامات علیه کشورمان باز نیست و نمی‌توانند اقداماتی بدتر از شرایط فعلی علیه ما انجام دهند.

مسعود گودرزی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تصمیم ایران برای کاهش سطح تعهدات در چارچوب، گفت: اگر آمریکا سال گذشته ما را در اقدام متقابل جدی می‌دید، در تحریم و گستاخی علیه ملت ایران پیشروی نمی‌کرد.

وی با بیان اینکه مجلس از اقدام دولت برای کاهش سطح تعهداتش در برجام حمایت می‌کند، اظهار داشت: ایستادگی و مقاومت، معادلات را تغییر خواهد داد، آمریکا زمانی از برجام خارج شد که مطمئن شد ایران اقدام متقابل انجام نخواهد داد.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به تصمیم اخیر اتحادیه اروپا مبنی بر به رسمیت نشناختن ضرب‌الاجل 60 روزه ایران برای اقدامات عملی از سوی غرب در چارچوب، گفت: آنها در مقامی نیستند که این ضرب‌الاجل را بپذیرند یا خیر، اروپایی‌ها باید به تعهدات‌شان ذیل برجام پایبند باشند.

گودرزی با بیان اینکه گزینه‌‌هایی از سوی ایران در پاسخ به بدعهدی‌های اروپایی‌ها در چارچوب برجام وجود دارد، افزود: ایران همواره اعلام کرده که به برجام پایبند است و در تصمیمی هم اخیرا اتخاذ شده، هدف ایران خروج از برجام نیست، اما بدعهدی‌های اروپایی‌ها منجر به تصمیم اخیر ایران شد.

وی اضافه کرد: ایران همواره خواهان مذاکره بوده و تصمیمی برای خروج از برجام ندارد، اما باید حقوق قانونی‌اش هم رعایت شود، تصمیم اخیر هم در چارچوب حقوق قانونی ایران در راستای برجام اتخاذ شده است.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در پایان خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها باید ضمن اینکه به ضرب‌الاجل 60 روزه ایران توجه می‌کنند، در این مدت به تعهدات خود نیز در چارچوب برجام پایبند باشند، در غیر این صورت مسئولیت عواقب بعدی آن به عهده اروپایی‌هاست.

رئیس‌جمهور فرانسه با اعلام اینکه مسئله موشکی ایران باید حل شود، توافق هسته‌ای برجام را ناقص خواند و گفت این توافق باید تکمیل شود.

«امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه امروز (پنجشنبه) تأکید کرد، باید هر آنچه برای حفظ برجام نیاز است، انجام گیرد.

بنا بر گزارش «شبکه راشاتودی»، رئیس‌جمهور فرانسه همچنین به آنچه از آن با عنوان «اجرای تعهدات فرانسه به توافق هسته‌ای ایران» یاد کرده، اشاره داشت و گفت، «ایران باید به پایبندی به تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای (برجام) را ادامه دهد.»

ماکرون در شرایطی به پایبندی فرانسه به برجام تأکید کرده که در تمام یک سال گذشته پس از خروج آمریکا از این توافق هسته‌ای با ایران، علیرغم وعده‌هایی که از جانب کشورهای اروپایی برای تلاش در جهت حفظ برجام مطرح شد، عملاً هیچ اقدام ملموسی که حافظ منافع ایران باشد، صورت نگرفته است و در این مدت تمام شرکت‌های بزرگ اروپایی به واسطه تحریم‌های غیرقانونی آمریکا که نقض قطعنامه شورای امنیت است، از ایران خارج شدند.

بر اساس این گزارش، رئیس‌جمهور فرانسه همچنین با تأکید بر اینکه «مسئله برنامه موشک‌های بالستیک ایران باید حل شود» گفت: «توافق هسته‌ای ایران (برجام) ناقص است و باید تکمیل شود.»

وی در ادامه تصریح کرد که موضوع مربوط به توافق هسته‌ای ایران در نشست مقامات اتحادیه اروپا که قرار است امروز پنجشنبه برگزار شود، مطرح خواهد شد.

حدود یک سال پیش بود (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) که دولت آمریکا به دستور ترامپ، به بهانه‌های واهی و ادعاهای بی‌اساس علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، از توافق بین‌المللی برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» خارج شده و تمام تحریم‌های هسته‌ای ذیل این توافق را در دو بازه ۹۰ و ۱۸۰ روزه مجددا اعمال کرد.

البته این تنها اقدام ضد ایرانیِ کاخ سفید طی یک سال گذشته نبود و دولت ترامپ هر هفته تحریم‌ها یا محدودیت‌های جدیدی را علیه اشخاص و نهادهای ایرانی یا غیر ایرانی مرتبط با تهران اعمال کرده است. لازم به‌ذکر است که آمریکا در پیشبرد این اهداف خصمانه خود تنها نبوده و اتحادیه اروپا نیز با اقدامات ضد ایرانی تقریبا مشابهی، واشنگتن را همراه کرده است.

به دنبال تشدید مواضع ضد ایرانی دولت آمریکا و تعلل اروپایی‌ها در اجرای وعده‌ها و تعهدات برجامی آنها، شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دیروز چهارشنبه با صدور بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می کند.

«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرد که اقدامات اعلامی در بیانیه امروز شورای عالی امنیت ملی در چهارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته‌ای) است.

«حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران نیز با اعلام اینکه ایران به کشورهای باقیمانده در برجام 60 روز مهلت داده تا به تعهدات خود ذیل این توافق هسته‌ای عمل کنند و زمینه تأمین منافع ایران در این توافق را فراهم کنند، تأکید کرد که در نامه‌ای که به این این کشورها فرستاده، پیامدهای نادیده گرفتن این ضرب‌العجل تعیین شده را مفصل شرح داده است.

با این وجود، اتحادیه اروپا امروز (پنجشنبه) با صدور بیانیه‌ای هرگونه «اولتیماتوم» از سوی جمهوری اسلامی ایران درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را رد کرد و خواستار پایبندی تهران به تعهداتش شد. اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و بریتانیا با درخواست نه‌چندان مؤثر از کشورهای غیر عضو در برجام خواستند از هرگونه اقدامی که مانع اجرای کامل تعهدات طرف‌های باقی‌مانده در توافق می‌شود، اجتناب کنند.

و تمام اینها در حالی است که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا شامگاه پنجشنبه با صدور دستوری اجرایی، تحریم‌های جدیدی را علیه صادرات فلزات ایران ازجمله آهن، فولاد، آلومینیوم و مس اعمال کرد.

محمدحسن آصفری نماینده مردم اراک در مجلس نهم، با اشاره به واکنش اتحادیه اروپا در رد ضرب‌ الاجل هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، گفت: بر اساس مواد 26 و 36 برجام اساساً نیازی به نگارش نامه به سران 5 کشور نبود و ایران می‌‌توانست رأساً به واسطه نقض تعهدات طرف مقابل، تعهدات خود را کاهش دهد اما فعلاً در این مرحله دولت صلاح دید که کماکان با رویکرد تعاملی پیش برود.

وی با اشاره به اینکه ایران مدت‌ها سکوت اتحادیه اروپا و وعده‌های «سرخرمن» آنها را در قبال عهدشکنی‌های آمریکا و عمل نکردن اروپا به تعهدات خود تحمل کرد عنوان داشت: اروپا نقش پلیس خوب را در قبال ایران بر عهده گرفته است و روشن است که با آمریکا بر سر عمل نکردن به تعهداتشان توافق دارند.

آصفری در ادامه گفت: برای جمهوری اسلامی ایران اهمیتی ندارد که اروپا ضرب‌ الاجل ما را می‌پذیرد یا نه چرا که ایران به هر حال بخشی از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود را از سر خواهد گرفت، اما یک نکته باید همواره مدنظر رئیس جمهور و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای باشد که اروپا و آمریکا در زمینه نقض عهد، نقض تعهدات برجامی با هم هماهنگ هستند و نمی‌توان صف آنها را از هم جدا کرد.

وی با تأکید بر اینکه اروپا و آمریکا می‌کوشند که ایران را به برجام‌های 2 و 3 بکشانند، گفت: آنها که بر تصویب لوایح مربوط به FATF در مجلس اصرار داشتند و امروز نیز از ضرورت تأیید آنها از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام سخن می‌گویند رفتار امروز اروپاییان را مشاهده کنند چرا که مشخص است مسأله آنها با ایران منحصر به موضوع هسته‌ای نیست.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم تصریح کرد: بر اساس برجام طرف مقابل وظیفه داشت که تجهیزات نیروگاه امیرآباد را که مصارف پزشکی دارد تأمین کنند اما آنها از این کار نیز خودداری کردند و این نشان می‌دهد که اروپا و آمریکا با ملت ایران مشکل دارند نه با نظام جمهوری اسلامی و صنعت هسته‌ای.

روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو نوشته است: ایران اجرای بخشی از تعهدات خویش در چارچوب توافقنامه هسته‌ای را متوقف کرده و هشدار داده که اگر طی مدت 60 روز خواسته‌هایش درباره اجرای تعهدات همه طرفین شرکت کننده در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) انجام نگیرد، تدابیر شدیدالحن‌تری در این رابطه خواهد اندیشید.

طرف هشدارهای تهران، بیشتر کشورهای اروپایی هستند که وعده داده بودند از همه امکانات خود استفاده کنند تا ایران از خروج یکجانبه آمریکا از برجام که دقیقا یک سال قبل اعلام شد، متضرر نشود. در اقدامی نمادین، اعلام مواضع جدید تهران در زمانی انجام گرفت که "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مسکو بسر می ‌برد تا در دیدار با "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه، راه ‌های دور زدن تحریم‌های آمریکا را بررسی کند.

"حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران روز چهارشنبه اعلام کرد که تهران در پیام ‌هایی برای سفرای کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه، آنها را از تصمیم خود درباره توقف اجرای برخی تعهدات خود در چارچوب توافقنامه هسته‌ای و درخواست‌های طرف ایرانی درباره برجام مطلع کرده است.

برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نتیجه تلاش‌های چندین ساله جامعه جهانی برای کاهش وخامت اوضاع پیرامون برنامه هسته‌ای ایران است. این توافقنامه بین المللی در ماه جولای سال 2015 توسط وزیران امور خارجه ایران و گروه 1+5 (پنج کشور عضو دائم شورای امنیت، بعلاوه آلمان) امضاء شد. ولی بعد از پایان دوران ریاست جمهوری "باراک اوباما و پیروزی "دونالد ترامپ" در انتخابات، واشنگتن خط مشی جدیدی در برخورد با ایران و بطور کلی با مسائل خاورمیانه در پیش گرفت. ترامپ در تاریخ هشتم ماه مه سال 2018 ، یعنی دقیقا یک سال قبل، از توافق هسته‌ای امضاء شده با ایران به شدت انتقاد کرده و اعلام کرد که آمریکا از آن خارج می‌شود.

ظرف یک سال گذشته واشنگتن تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را ازسر گرفته و به تدریج بر شدت تحریم‌ها افزوده است. مقامات واشنگتتن پنهان نمی‌کنند که هدف اصلی آمریکا رساندن صادرات نفتی ایران به صفر، نابودی اقتصاد این کشور و در نهایت سرنگون کردن نظام سیاسی در تهران است.

روسیه و چین، تصمیم تهران را درک کرده و خواستار تلاش برای حفظ برجام شده‌اند

این روزنامه می نویسد: روز گذشته در مسکو و پکن اعلام شد که اقدام مقامات تهران درباره توقف برخی تعهداتش در چارچوب برجام به طور کامل درک می شود.

دولت چین تاکید کرد که ایران نشان داده که به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبنده بوده و خواستار حفظ توافق هسته‌ای است. به همین دلیل مقامات پکن از همه طرفین شرکت کننده در توافقنامه هسته‌ای خواسته‌اند تا تمام تلاش خود برای جلوگیری از تشدید اوضاع در این رابطه انجام دهند.

در مسکو نیز بر این عقیده هستند که مسئولیت وضعیت پیچیده به وجود آمده پیرامون برجام بر عهده آمریکاست و تصمیم ایران بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام و تشدید برخوردهای تهاجمی واشنگتن، کاملاً قابل درک است.

وزیر امور خارجه روسیه روز گذشته در آغاز مذاکراتش با همتای ایرانی خود اعلام کرد که وضعیت پیچیده بوجود آمده پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، به ‌خاطر برخوردهای غیرمسئولانه آمریکاست که از اجرای تعهدات خویش خودداری کرده است.

"دمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد، همانطور که "ولادیمیر پوتین" بارها نسبت به عواقب اقدامات آمریکا در برخورد با ایران هشدار داده، در مسکو تصمیم ایران درباره توقف اجرای برخی مفاد برجام را ناشی از اقدامات نسنجیده طرف آمریکایی ارزیابی می‌کنند و روسیه به دیپلماسی خود مبنی بر تماس ‌ با همه طرفین شرکت کننده در برجام با هدف تحقق این توافقنامه بسیار مهم و حیاتی ادامه می‌دهد.

"حمیدرضا عزیزی" استاد ارشد دانشگاه «شهید بهشتی» تهران و کارشناس باشگاه مباحثات بین المللی «والدای» مسکو، در گفت‌وگو با «کامرسانت» گفته است: «مقامات تهران بارها اعلام کرده بودند که تنها در صورتی به تعهدات خود در چارچوب برجام باقی خواهند ماند که منافع اقتصادی ناشی از این توافقنامه برای ایران حفظ شود. ولی با گذشت یک سال از خروج یکجانبه آمریکا، کشورهای اروپایی هنوز نتوانسته‌اند هیچ منفعتی برای تهران را تضمین کنند. اروپایی‌ها حتی با سیاست تهاجمی آمریکا مخالفت شدیدی نمی کنند. به همین دلیل در تهران می‌خواهند در مذاکرات احتمالی آینده "برگ برنده" ای در دست داشته باشند و با آن اروپایی‌ها را مجبور به انجام تعهدات خود کنند.»

این کارشناس یادآور شد: «مردم ایران امید زیادی به تاثیر برجام بر بهبود شرایط زندگی خود بسته بودند، ولی این مسئله به خاطر بدعهدی‌های کشورهای اروپایی اتفاق نیفتاد و به همین دلیل دولت جمهوری اسلامی مجبور شده در این باره به دست اقدامی بزنند. در واقع تصمیم روز چهارشنبه، تهران پاسخ مستقیمی به تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه ایران است.»

"میخائیل اولیانوف" نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین نیز معتقد است، تهران عملاً پایبندی خود به برنامه جامع اقدام مشترک را نشان داده و می خواهد توازنی در وضعیت به وجود آورند و این اقدام تهران، نقض توافقنامه هسته‌ای یا خارج شدن از آن بشمار نمی‌رود.

یک عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیانیه اتحادیه اروپا در رد مهلت ۶۰ روزه ایران برای انجام تعهداتش را فراری رو به جلو خواند و گفت که علیرغم این بیانیه ایران به آن مهلت ۶۰ روزه پایبند است و اگر اروپا تعهداتش را عملیاتی نکند گام‌های بعدی برداشته خواهد شد.

یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که علی‌رغم بیانیه اتحادیه اروپا مبنی بر رد کردن مهلت 60 روزه ایران برای انجام تعهدات‌اش، ایران به این موضوع پایبند مانده و اگر اروپا نخواهد در دو ماه آینده اقدامات‌اش را انجام دهد ما همچون اعلام شورای عالی امنیت ملی و صحبت‌های رییس جمهور گام‌های بعدی را برمی‌داریم.

بر اساس متن این بیانیه، که از سوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و بریتانیا، فرانسه و آلمان صادر شده، طرف‌های اروپایی برجام قویا از ایران می‌خواهند تا مانند رویه کنونی به برجام کاملا پایبند بماند.

اتحادیه اروپا، لندن، پاریس و برلین در این بیانیه بار دیگر بر پایبندی کامل خود بر توافق هسته‌ای با ایران تاکید کرده اند.در این بیانیه آمده است: «ما نگرانی زیاد بیانیه ایران در مورد تعهداتش در چهارچوب برجام را ملاحظه کردیم.»در ادامه نیز آمده است: «ما قویا از ایران می خواهیم تا به تعهدات خود در چهارچوب برجام همانطور که تاکنون پابند بوده است کاملا پایبند باشد و از برداشتن هرگونه گام بیشتر خودداری کند.»

کشورهای اروپایی طرف برجام و اتحادیه اروپا در بخش دیگری از این بیانیه از وضع مجدد تحریم های آمریکا علیه ایران ابراز تاسف کرده اند. امضاکنندگان این بیانیه بر تعهد خود به مفاد برجام از جمله لغو تحریم های ایران تاکید کرده اند.فرانسه، بریتانیا، آلمان و اتحادیه اروپا اعلام کرده اند که به تلاشهای خود برای ادامه تجارت مشروع با ایران از جمله از طریق اینستکس ادامه خواهند داد.

اینستکس که تحت حمایت اتحادیه اروپا است و برای دور زدن تحریم‌ های آمریکا طراحی شده، از داد و ستد با ایران به کمک ارزی غیر از دلار پشتیبانی می‌ کند.در پایان این بیانیه از کشورهایی که طرف برجام نیستند خواسته شده است از اقداماتی که توان طرف های باقی مانده در برجام را برای اجرای تعهداتشان محدود می کند پرهیز کنند.

با گذشت یک سال از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران (برجام)، تهران از دیروز (چهارشنبه) اعلام کرد که اجرای برخی اقدامات هسته‌ای ذیل برجام را متوقف می‌کند.

« وندی شرمن » نماینده ارشد دولت سابق آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران در گفت‌ وگو با شبکه تلویزیونی «پی.بی. اس » در این خصوص واکنش نشان داد. وی گفت: «خب، من امیدوارم که اقدام آمریکا، ایران را تحریک نکند تا از توافق (هسته‌ای) خارج شود یا اینکه این کشور را تحریک کند تا درگیر بحرانی منطقه‌ای شود».

شرمن توضیح داد: «البته من فکر می‌کنم که رئیس‌جمهور روحانی بسیار محتاطانه و متعادل رفتار کرد و از توافق خارج نشد بلکه گام نخست را با اعلام اینکه نگذارید شرایط بحرانی شود، آغاز کرد. من امیدوارم که دولت ترامپ هم در رویکرد خود همینطور حساب‌شده رفتار کند و من می‌خواهم به برایان هوک و دولت ترامپ بگویم که یک سال پس از خروج از توافق چه دستاوردی داشته‌اید؟ رفتار‌های شرورانه در خاورمیانه نه تنها کم نشده بلکه بیشتر شده است. آمریکایی‌ها همچنان در ایران زندانی و مفقود هستند. مردم ایران آزادی بیشتری ندارند. ضمن اینکه دولت (آمریکا) ایران را در مسیری قرار داد که احتمال دارد در راستای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای اقدام کند. همان چیزی که ما دقیقا رخ دادن آن را متوقف کردیم».

این شبکه خبری از شرمن پرسید که چرا ایران باید غنی‌سازی بیش از ۳.۶۷ درصد داشته باشد؟ شرمن گفت: «اگر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باقی بماند، ایران بسیار خرسند خواهد بود که در حد ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی داشته باشد. » وی گفت که این محدودیت‌ها برای زمان مشخصی و مهم است.

شرمن در ادامه گفت: «بله من می‌دانم که آنها (منتقدان) می‌گویند که اینها (محدودیت‌ها) برای همیشه نیست. دست‌کم به مدت ۱۵ سال نمی‌توان از محدویت ۳.۶۷ درصد فراتر رفت. اما حتی پس از آن هم محدودیت‌هایی در اقدام ایران وجود دارد و بیشترین بازرسی و نظارت از ایران صورت می‌گیرد که بیشتر از هر کشور دیگری در جهان است».

نماینده ارشد دولت سابق آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران درباره نقش اروپایی‌ها درباره ادامه پایبندی ایران به توافق هسته‌ای با ایران هم گفت: «من فکر می‌کنم که چنین کاری بسیار سخت است. به نظرم شما هم می‌دانید که تحریم‌های ثانویه آمریکا که طبق آن اگر شما با بانک مرکزی ایران کار کنید ، نمی توانید با بانک‌های ایرانی کار کنید، بسیار قدرتمند هستند. صادقانه بگویم که تقریبا هر شرکتی در جهان یک بانک آمریکایی را در برابر بانک مرکزی ایران انتخاب می‌کند».

شرمن همچنین گفت که با توسل به تحریم‌های نفتی که دولت آمریکا می‌کوشد به وسیله آنها صادرات نفت را به صفر برساند، تحریم‌هایی بسیار قوی است و در ادامه گفت: «آمریکا باید مراقب آنچه انجام می‌دهد باشد. اگر ما زیاد از چنین تحریم‌هایی استفاده کنیم، مردم خواهند گفت که دیگر نباید دلار را به عنوان ذخیره ارزی داشته باشیم. موضوعی دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که از دید من تاکتیک‌ها وجود دارند و نه راهبرد و قطعا راهبرد سازگاری وجود ندارد. اگر به کره شمالی و ونزوئلا نگاه کنیم و به این توجه داشته باشیم که ما با چینی‌ها و اویغورها چطور رفتار می‌کنیم، می‌بینیم که استانداردهای بسیار متفاوتی داریم».

اعزام ناو گروه به منطقه خلیج فارس، سوال دیگر مسئله‌ای بود که این شبکه خبری درباره آن و تغییر رفتار ایران از شرمن پرسید.که وی گفت: «ما هرگز نگفتیم که توافق هسته‌ای به بهبود رفتار ایران در منطقه منتهی می‌شود. آنچه ما گفتیم این است که باید گزینه بمب اتمی از روی میز برداشته شود و مانع از اقدام ما و شرکایمان و هم‌پیمانانمان در منطقه نخواهد شد و ما می توانستیم از همه تحریم‌هایی که علیه ایران داریم استفاده کنیم تا به رفتار شرورانه آنها بپردازیم؛ توقف حمایت از تروریسم، نقض حقوق‌بشر ، نگه داشتن آمریکایی‌ها در زندان و اجازه ندادن به آمریکایی‌ها برای برگشتن به کشورشان».

در پایان از شرمن درباره امکان انتخاب یک فرد دموکرات به جای ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا در انتخابات سال ۲۰۲۰ و آینده توافق هسته‌ای و راهبرد درباره ایران پرسیده شد که او در پاسخ گفت: «من فکر می کنم هر نامزد دموکراتی که من درباره‌اش شنیده‌ام، گفته که آنها به سرعت به توافق خواهند پیوست اما مانند مذاکرات کنترل تسلیحاتی شما باید یک توافق تکمیلی داشته باشید.»

وزیر خارجه استرالیا در ادامه واکنش‌های بین‌المللی به اعلام تصمیم ایران برای توقف دو تعهد برجامی و تعیین مهلت دو ماهه به اعضای باقیمانده در این توافق برای عمل به وعده‌های داده شده آنها به تهران، درباره این تصمیم ابراز نگرانی کرد.

به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، «ماریس پِین» وزیر خارجه استرالیا امروز یکشنبه بر «نگرانی شدید» این کشور درباره تصمیم برجامی ایران تاکید کرد.

این مقام استرالیایی تاکید کرد که کشورش تا زمانی که ایران به برجام متعهد بماند، از این توافق حمایت می‌کند.

وی همچنین مدعی شد: «همگان درباره نگرانی‌های ما در قبال اقدامات ثبات‌زدای ایران اطلاع دارند. البته من متوجه شدم که ایران گفته است که در حال خروج از برجام نیست. استرالیا به درخواست از ایران برای خویشتنداری و پایبندی به تعهداتش ادامه می‌دهد».

وزیر خارجه استرالیا با تاکید بر اهمیت برجام برای تحقق صلح، ثبات و امنیت منطقه افزود: «استرالیا قویا از این اهداف حمایت و طرف‌ها را به برنامه‌ریزی برای مضاعف کردن تلاش‌هایشان برای احترام گذاشتن به مفاد (برجام) تشویق می‌کند».

اظهارات پِین درباره لزوم تداوم پایبندی طرف‌ها به برجام در حالی صورت گرفته که ایران روز گذشته در اعتراض به اجرایی نشدن تعهدات دیگر طرف‌های توافق به وعده‌هایشان، برای آنها مهلت ۶۰ روزه تعیین کرد و اجرای دو تعهد برجامی را متوقف کرد

اتحادیه اروپا و فرانسه، انگلیس و آلمان در بیانیه خود در واکنش به کاهش تعهدات برجامی کشورمان با تاکید بر اینکه به برجام پایبند هستند، تصریح کردند که اولتیماتوم ایران درخصوص این توافق را نمی‌پذیرند.

سیامک مره‌صدق نماینده کلیمیان ایران در مجلس با اشاره به اعلام رئیس جمهور مبنی بر تعلیق بخشی از تعهدات ایران در برجام گفت: به نظر من واکنش ما در قبال بدعهدی‌های طرف مقابل در برجام هم دیر هنگام و هم ابعاد آن ناکافی بود.

وی افزود: وقتی که یک معامله و توافق بین دو طرف حتی در سطح معاملات کوچه و بازار هم انجام می‌شود زمانی معامله معتبر است که هر دو طرف به تعهد خودشان پایبند باشند. وقتی در یک معاهده چند جانبه یکی از طرف‌ها درست یا غلط به خاطر بالاتر بودن سرمایه‌اش قوی‌ترین طرف مادی قرارداد شاید محسوب شود از انجام معاهداتش سر باز می‌زند و فرار می‌کند و توقع دارد که طرف مقابل تمامی تعهدات خودش را انجام دهد بدون اینکه خودش هیچیک از تعهداتش را انجام داده باشد ادامه دادن این معاهده با هیچیک از اصول منطق حتی منطق بازار هم همخوانی ندارد.

نماینده کلیمیان ایران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: به نظر من لازم بود که ما این واکنش را با شدت بیشتر و بلافاصله بعد از اقدام نابخردانه ترامپ در خروج از برجام انجام می‌دادیم چرا که به ما الان ثابت شده که اروپایی‌ها هم فقط در این مدت وقت را تلف کرده‌اند. وعده‌های فراوانی داده‌اند اما به هیچکدام از وعده‌هایی که در جهت رسیدن به یک بخش کوچکی از حقوق ما در قرارداد بوده آنها رعایت نکردند.

مره‌صدق خاطرنشان کرد: طرف اروپایی هم در برجام در حال دفع‌الوقت است و هر لحظه بیشتر ثابت می‌شود که اروپا و آمریکا بازی پلیس خوب و پلیس بد را در دستور کار خود دارند و رفتار اروپا هم یک رفتار هماهنگ شده با آمریکا و کاملا ضد منافع ملی ما است.