احکام، فلسفه و معنی سلام نماز

سلام جزء پایانی نماز است که پس از تشهد آخر نماز خوانده می‌شود. سلام از واجبات غیر رکنی نماز است و در همه نماز‌ها به جز نماز میت وجود دارد.

تعریف سلام نماز:

سلام در لغت از «س. ل. م» به معنای سلامتی، امنیت و صلح است که در فارسی به درود ترجمه شده است.

در روایت است که مردی از امیرمؤمنان (ع) پرسید: معنای "السلام علیکم... " چیست؟ امام فرمود:
«پیشوای مترجمان فرمایش خداست و در وقتی که "السلام علیکم... " خطاب به همگان می‌گوید، به معنای آن است که همگی از عذاب خدا در روز قیامت مصون هستید.»

همچنین در روایتی دیگر از امام صادق (ع) نقل شده است:

«معنای سلام در آخر هر نماز امان است، یعنی کسی که امر پروردگار متعال را به جا آورد و به سنت پیغمبر خدا به حال خضوع و خشوع عمل کند، پس او از بلای دنیا و از عذاب آخرت در امان می‌ماند.»

معانی سلام‌های نماز:

سه سلام در آخر نماز خوانده می‌شود:
«اَلسَّلامُ عَلَیک اَیهَا النَّبِی وَ رَحْمَةُ اللَّه وَبَرَکاتُهُ».

یعنی سلام بر تو‌ای پیغمبر و رحمت و برکات خدا بر تو باد.

«اَلسَّلامُ عَلَینا وَ عَلی عِبادُ اللَّه الصّالِحینَ».

یعنی سلام از خداوند عالم بر نمازگزاران و تمام بندگان خوب او.

«اَلسَّلامُ عَلَیکمْ وَ رَحْمَةُ اللَّه وَ بَرَکاتُهُ».

یعنی سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما مؤمنین باد.

مخاطب سلام‌های نماز:

- مخاطب سلام اول نماز پیامبر اکرم (ص) است.
- مخاطب سلام دوم نماز همه مؤمنان و بندگان صالح خداست که شامل انبیا، مؤمنان و جنیان مؤمن می‌شود؛ مخاطب سلام سوم نماز بر اساس روایات مختلف می‌تواند ملائکه موکل انسان، ملائکه و فرشتگان و یا انبیاء الهی باشد.

احکام سلام نماز:
بعد از تشهد رکعت آخر نماز مستحب است در حالی که نشسته و ‏‎‎‏بدن آرام است بگوید:‏
‏‏ «اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکَ ایُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکٰاتُهُ» و بعد از آن باید‏‎ ‎‏بگوید:‏
‏‏ «اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکُمْ» و احوط استحبابی آن است که‏
‏‏ «وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکٰاتُهُ» را اضافه ‏‎ ‎‏نماید، یا بگوید:‏
‏‏ «اَلسَّلاٰمُ عَلَیْنٰا وَعَلَی عِبٰادِ اللّٰهِ الصّٰالِحِینَ». ‏

‏‏- اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز ‏به‌هم نخورده و کاری هم که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می‌کند مثل پشت به قبله ‏‎ ‎‏کردن انجام نداده، باید سلام را بگوید و نمازش صحیح است. ‏

‏‏- اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز ‏‎ ‎‏به‌هم خورده است، چنانچه پیش از آن که صورت نماز به‌هم بخورد کاری که عمدی و ‏‎ ‎‏سهوی آن نماز را باطل می‌کند، مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد نمازش ‏‎ ‎‏صحیح است، و اگر پیش از آن که صورت نماز به‌هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی ‏‎ ‎‏آن نماز را باطل می‌کند انجام داده باشد بنابر احتیاط نمازش باطل است، گرچه صحیح ‏‎ ‎‏بودن آن خالی از قوّت نیست. ‏

منبع: بیتوته