تولید ظرف از برگ گیاه؛ گامی برای بهداشت محیط زیست

Leaf Republic یا "جمهوری برگ" نام یک شرکت نوبنیاد آلمانی است که از برگ‌های گیاهان ظرف‌های یک‌بارمصرف تولید می‌کند. پدرام ذوالقدری، مدیر عامل و موسس این شرکت که نجات جهان را وابسته به این کار زیست‌محیطی می‌داند، با اسکندر آبادی از دویچه وله فارسی به گفتگو نشسته است.

دویچه وله: منظور از "جمهوری برگ" چیست؟

پدرام ذوالقدری: Leaf Republic یک شرکت پژوهشی است که هدفش یافتن یک جایگزین بادوام برای الیاف سلولز است. الیاف سلولز ماده اولیه‌ای است که برای تولید کاغذ به کار می‌رود. این ماده فعلا از چوب به دست می‌آید و باید آن را جایگزین کرد. ما به دنبال سلولزی هستیم که برای تولید آن لازم نباشد درختان جنگل‌ها را قطع کنند. در واقع هدف نهایی ما این است. حالا در آسیا گیاهی پیدا کرده‌ایم که همان خاصیت مورد نظر ما را دارد. جالب اینکه این ماده درخت نیست بلکه گیاه پیچکی است و سالی چهار بار برگ‌هایی می‌دهد که می‌شود از آن‌ها سلولز به دست آورد.

البته شما فعلا از برگ‌های آن گیاه به جای سلولز بشقاب‌ها و کاسه‌های یک‌بارمصرف تولید می‌کنید. چه شد این فکر به ذهن‌تان رسید؟

من پس از تحصیل، یک سفر یک‌ساله به هند کردم. روستاییان آن کشور بسیار به محیط زیست توجه می‌کردند. یک شب در روستایی بودم که هتل و مهمانسرا نداشت. یک خانواده در خانه خودشان به من جای خواب دادند و قبلش شام آوردند. آن‌ها غذا را توی برگ‌های سبز و تازه و زیبای یک گیاه می‌خوردند. من از این کار خیلی خوشم آمد. افزون بر این به آلمان که برگشتم دخترم مرا به فکر انداخت. با خودم می‌گفتم: «چه خوب می‌شود اگر بتوانم از برگ‌های آن گیاه یادشده بشقاب بسازم.»

پدرام ذوالقدری، مدیرعامل شرکت Leaf Republic

یعنی وجدان محیط زیستی‌تان پس از تولد دخترتان بیدار شد؟

بله، بعد از اینکه پدر شدم این تغییر در من رخ داد. قبلا من هم مثل بقیه بودم: کنسرت می‌رفتم، ماشین گران‌قیمت سوار می‌شدم و پی عشق و عاشقی بودم. اما هرچه دخترم بزرگتر می‌شد، با خودم می‌گفتم: اینطوری که نمی‌شود، باید کاری بکنم. البته اذعان کنم که از دانش زیست‌شناسی اطلاعی نداشتم، انجمن‌هایی مثل "صلح سبز" "صندوق جهانی طبیعت" هم برایم جذاب نبودند، اما احساس می‌کردم که باید من هم کاری بکنم.

منظورتان را روشن‌تر بفرمایید. چرا فکر می‌کنید محصول شرکت شما تأثیرگذار است؟

وقتی می‌دیدم که دور و بر دخترم همه چیز، برای مثال اسباب‌بازی‌ها، بطری‌ها و ... از پلاستیک تولید شده‌اند، دقت و مطالعه بیشتری کردم و پی بردم که ۷۸ درصد زباله‌ای که انسان‌ها تولید می‌کنند از کاغذ و پلاستیک است. در جهان در هر دو ثانیه به اندازه دو زمین فوتبال، درخت‌های جنگل‌ها را می‌برند.

هدف و کار شرکت‌تان در آینده چیست؟

ما می‌خواهیم کارخانه‌ای بسازیم که در آن از برگ‌های گیاهان، سلولز تولید و به کارخانه‌های کاغذسازی عرضه شود. هدف اصلی ما تولید کاغذ است و بشقاب‌ها فقط وسیله تبلیغاتی بوده‌اند. مهم این است که برای سلولزی که ما می‌سازیم دیگر نیازی به قطع هیچ درختی نخواهد بود. سلولز ما از کشتزار‌های دیرپا به دست می‌آید. ما می‌رویم که گیاه ویژه‌مان را در همان زمین‌هایی بکاریم که پیش‌تر جنگل بوده است.

پس با این حساب باید باب همکاری با دولت‌های مختلف را هم باز کنید. با چه کشور‌هایی قرارداد همکاری دارید؟

با همکاری دولت نپال روی تخم‌های گیاهی تحقیق و کار کردیم تا پروتئینی به دست آوریم که باعث رشد سریع‌تر گیاه ویژه سلولز ما شود. شرکت ما با هر دولتی که از پیشنهاد ما استقبال کند، حاضر به همکاری است. کافی است دولت‌ها اجازه بدهند ما این گیاه را در کشورشان بکاریم. آن وقت طبیعی است که ما تخم‌های گیاه را به کشاورزان آن کشور می‌دهیم تا بکارند، برگ‌های آن را سالی چهار بار برداشت کنند و به ما تحویل دهند تا از آن سلولز تولید کنیم و آن را به کارخانه‌های کاغذسازی عرضه کنیم.

با دولت ایران نیز در حال مذاکره هستید؟

ایران از معدود کشور‌هایی است که که در آن از سال گذشته قطع درختان جنگل‌ها ممنوع شده. پس در این کشور تولید سلولز از چوب درخت نیز دشوار شده است. ما با نماینده دولت ایران در حال مذاکره در خصوص گشایش یک کارخانه سلولز در این کشور هستیم. اگر این گیاه ویژه در ایران کاشته شود، این کشور دیگر نیازمند وارد کردن کاغذ و خریدن آن از کشور‌های اروپایی و آمریکایی نخواهد بود.

چرا تا کنون از پیشنهاد شما در کشور آلمان استقبال زیادی نشده است؟

به دو دلیل: اول اینکه مردم آلمان ارزان‌طلب هستند. همه چیز باید ارزان باشد. در عین حال آلمانی‌ها متقاضی کیفیت عالی هستند. یعنی در اینجا یک تناقض وجود دارد. با این حال محصول ما "Made in Germany" است. تولید بسته بندی‌مان هم در همین‌جا انجام می‌گیرد. همین یعنی که ما نمی‌توانیم محصولات‌مان را ارزان بفروشیم. ولی متأسفانه آلمانی‌ها با خود می‌گویند: «ما بشقاب مقوایی را ۱۰ سنت می‌خریم. چرا باید ۲۰ سنت برای یک دانه برگ خرج کنیم؟» بهای کالای ما برای رستوران‌داران هم بالاست. ولی این کار مثل هر کار دیگری زمان می‌خواهد.