خراسان: مستند« ظهوربسيار نزديک است» تحريف است

حوادث و خيزش هاي غيرمنتظره و شتابان اخير در سطح منطقه، بسياري از تحليل گران سياسي را به تامل و حيرت واداشت و تحليل هاي متفاوتي از آن ارائه شد.در اين ميان از منظر گفتمان انقلاب اسلامي اين حرکت ها در راستاي خيزش بيداري اسلامي تلقي و گسترش موج عدالت خواهي قلمداد شد . اما عده اي انقلاب هاي اخير منطقه را نشانه هايي دال بر نزديکي ظهور گرفتند و به تطبيق اين حوادث با نشانه هايي که در روايات درباره علايم آخرالزمان آمده است، پرداختند. گروهي به نام مبشران ظهور در مستندي با عنوان «ظهور بسيار نزديک است»، به تحليل اين حوادث و مطابقت دادن آن با نشانه هاي آخرالزمان پرداختند و حتي برخي اشخاص را طبق رواياتي، همان شخصيت هاي مطرح شده در روايات مربوط به ظهور دانستند. به عنوان نمونه، مقام معظم رهبري را «سيد خراساني» مطرح شده در روايات عنوان کردند، دکتر محمود احمدي نژاد، رئيس جمهور را «شعيب بن صالح» فرمانده امام زمان(عج) دانستند و ...توليد و انتشار اين مستند واکنش هاي علما و کارشناسان مهدويت را برانگيخت و سوال هاي جدي را در ذهن اقشار مختلف مردم به وجود آورد.مرکز تخصصي مهدويت وابسته به حوزه علميه قم در اطلاعيه اي اين مستند را به لحاظ محتوايي و سندي فاقد اعتبار و مردود دانست و اعلام کرد که انطباق دادن حوادث و اشخاص معاصر با شخصيت ها و رويدادهايي که در روايات به آن ها اشاره شده است، درست نيست.حجت الاسلام دکتر جواد جعفري، معاون پژوهشي پژوهشکده تخصصي مهدويت، در گفت وگو با خراسان به برخي از اين شبهات اشاره کرد و پاسخ گفت. در اين مطلب همچنين ديدگاه هاي مجتبي کلباسي، رئيس مرکز تخصصي مهدويت، حجت الاسلام نجم الدين طبسي از استادان اين مرکز و حجت الاسلام پناهيان درباره مستند «ظهور بسيار نزديک است» مطرح شده است، که در ادامه آن را مي خوانيد.

تطبيق روايات بر اشخاص درست نيست

جعفري تطبيق روايات ظهور بر اشخاص را که در مستند «ظهور بسيار نزديک است» انجام مي شود، را نادرست دانست و گفت: ما چه مقام معظم رهبري را منطبق بر سيد خراساني بدانيم يا نه، وظيفه ما حمايت و همراهي با ايشان است. در اين مستند آقاي احمدي نژاد را «شعيب بن صالح» فرمانده امام زمان(عج) گرفته اند. يادم هست که در اوايل انقلاب برخي آقاي هاشمي رفسنجاني را فرمانده امام زمان(عج) مي دانستند. بعد ها گفتند رحيم صفوي همان فرمانده حضرت است، بعد آقاي شمخاني را مطرح کردند و... حالا هم که آقاي احمدي نژاد را مطرح کرده اند. در اين که ايشان فردي خدمتگزار و دلسوز است ، شکي نيست اما اين که مطابقت دهيم اصلا صحيح نيست. اگر تا مدتي که آقاي احمدي نژاد رئيس جمهور هستند، امام زمان(عج) نيامدند و ظهور اتفاق نيفتاد، فکر نمي کنيد ممکن است مردم نسبت به مهدويت بي اعتقاد شوند. ضمن اين که حمايت از افراد ازجمله رئيس جمهور تا زماني است که آن ها در مسير حق و اسلام و انقلاب اسلامي و رهبري باشند .وي ادامه داد: تطبيق دادن علايم و مشخصات بر روايات مشکلي را از ما حل نمي کند و کار درستي نيست. در دوران غيبت وظايفي بر عهده ماست که هيچ امري نمي تواند آن وظايف را از دوش ما بردارد. الان تکليف ما در برابر اسلام و انقلاب و رهبري و دولت مشخص و روشن است و طرح اين بحث ها موجب تغيير در وضعيت ما نمي شود. فقط باعث مي شود عده اي اين مسائل و مطابقت دادن ها را تاييد و عده اي آن را رد کنند و شرايطي در جامعه حاکم شود که وظايف اصلي ما بر زمين بماند.حجت الاسلام جعفري اين مطابقت ها را در خيلي از موارد داراي اشکال و خطا عنوان کرد و يادآور شد: چون اين ها يک سري امور ظني و گماني و حدسي را منطبق مي کنند، ممکن است با پيدا شدن خطا و اشتباهات احتمالي مردم نسبت به اصل موضوع مهدويت دچار ابهام شوند.

تعيين وقت براي ظهور به معناي ادعاي علم غيب است

وي با اظهار تاسف از اين که برخي از اين تطبيق ها همراه با تعيين وقت است، تصريح کرد: وقتي کسي به خود اجازه مي دهد براي ظهور تعيين وقت کند(به غير از رواياتي که براي ظهور وقتي را تعيين کرده اند) اين نتيجه حاصل مي شود که کسي که تعيين وقت مي کند، در اصل ادعاي علم غيب را مطرح مي کند و اين که او بر علم خداوند واقف است. بعد هم که پيش بيني او محقق نشد، آن وقت افراد نسبت به همه چيز بي اعتماد مي شوند و اين از آن انحرافاتي است که بايد جلوي آن گرفته شود.وي با بيان اين که در اين مستند به صحبت هاي اشخاصي تکيه مي شود که بعدها آن افراد بيان اين حرف يا نحوه برداشت از آن را تکذيب کرده اند، خاطرنشان کرد: نمونه اين افراد حجت الاسلام ري شهري است که اين استناد را تکذيب کرده است.بنابراين علاوه بر اين که اصل برخي از اين استنادها غلط است، برخي از اين استنادها هم درست منتقل نشده است. در اين راستا ما بايد سخن بزرگان در اين زمينه را براساس روايات تجزيه و تحليل کنيم. به عنوان نمونه از آيت ا... بهجت نقل شده است که ايشان فرمودند: پيرمردها هم ظهور را درک مي کنند اين جمله ايشان به اين معناست که پيرمردها هم نااميد نشوند.

منابع مستند ظهور نزديک است ضعيف است

وي منابعي را که مستند «ظهور بسيار نزديک است» به آن ها تکيه مي کند، ضعيف دانست و تصريح کرد: در اين مستند به منابع ضعيفي مثل «بيان الائمه»، «خطبة البيان» ،«الزام الناصب» و... استناد مي شود که از نظر علماي شيعه منابع ضعيفي است. علاوه بر آن به روايات هم به شکل تقطيع شده استناد مي شود يعني فقط بخشي از روايات گرفته شده و به صورت تقطيع شده از آن ها استفاده مي شود و با يک سري بدفهمي و کج فهمي ارائه مي شود.حجت الاسلام جعفري با بيان اين که اصول مسلمي در انديشه ما وجود دارد که بايد نسبت به آن پاي بند باشيم، افزود: حقانيت مقام معظم رهبري، انقلاب اسلامي، لزوم حمايت از رئيس جمهور و دولت خدمتگزار جزو اصول مسلمي است که همه ما بايد آن را رعايت کنيم اما حقانيت اين اصول کلي موجب نمي شود که ما در بحث هاي مهم ديني مثل آخرالزمان و ظهور حضرت مهدي(عج) براساس منابع معتبر و مستند عمل نکنيم.در چنين موضوعي بايد براساس منابع رجالي، سندي و دلالي وارد شويم و قضاوت کنيم و تحليل و بررسي اين روايات نيز نيازمند ورود افراد تخصصي در اين حوزه است.

مردم بايد در اين موضوعات به متخصصان امر مراجعه کنند

اين پژوهشگر مهدويت با اشاره به اين که بحث هاي مربوط به آخرالزمان و ظهور همواره جزو موضوعات جالب و جذابي است که افراد سراغ آن مي روند، خاطرنشان کرد: احتمالا مستند ظهوربسيار نزديک است هم بحث هايي را بين مردم به وجود آورد اما مردم بايد بدانند در موضوعات حساسي مثل ظهور بايد سراغ افراد متخصص بروند.در اين مستند مدام تکرار مي شود که محققان عرصه مهدويت اين مطالب را بيان کرده اند، در حالي که متخصصان عرصه مهدويت که زيرنظر حوزه هاي علميه نيز قرار دارند، مطالب اين فيلم را در اطلاعيه مفصلي رد کرده اند و آن را به لحاظ متني و تحليلي دچار مشکل دانسته اند.اگرچه ممکن است برخي بگويند انتشار اين مطالب شوق ظهور را در مردم افزايش مي دهد و مردم اميدوار مي شوند که ظهور نزديک شده است، اما به نظر من به طور معمول اين شور و عشق در مردم وجود دارد و خطر انتشار اين مطالب از فوايدش خيلي بيشتر است. ضمن اين که بايد بدانيم ما نمي توانيم زماني را براي ظهور تعيين کنيم زيرا اين امر در اختيار خداوند است. اگر هزاران سال ظهور عقب افتاد ما باز هم بايد اميدوارانه منتظر ظهور امام زمان(عج) باشيم.حجت الاسلام نجم الدين طبسي از استادان مرکز تخصصي مهدويت هم در نشست نقد و بررسي مستند «ظهور بسيار نزديک است» که در سالن اجتماعات مدرسه علميه فيضيه برگزار شد، با اشاره به تطبيق هاي انجام شده در اين فيلم بيان داشت: اين که تطبيق دادن ما احتمال باشد، اشکال ندارد، ولي اين که بخواهيم به طور قطع اين تطبيق را ارائه کنيم، اشتباه است. اين تطبيق در مسائل حتمي نيز درست نيست، چه رسد به اين که در موارد غير حتمي انجام شود.

شخصيت شعيب بن صالح

به گزارش مرکز خبر حوزه وي درباره شخصيت شعيب که از نشانه هاي ظهور است، اظهار داشت: در روايات اشاره به اصل وجود «شعيب بن صالح» در عصر ظهور شده است، ولي تفصيلات آن حتي در يک روايت صحيح ديده نمي شود. در ۱۶ تا ۱۷ نصي که وجود دارد، اصل وجود شعيب بن صالح درست است که شخصي پيش از ظهور مي آيد.درباره تفصيلات ، روايات کم اعتباري است که تفاوت هاي زيادي با هم دارد، از اين رو نمي توانيم به جمع بندي درستي برسيم.

به منابع معتبر استناد کنيم

وي هم چنين به رواياتي که در اين فيلم ارائه شده است، اشاره کرد و گفت: بنده به عنوان کسي که يکي از اعضاي نگارنده المعجم بودم و کمتر روايتي درباره مهدويت وجود دارد که من آن را مطالعه نکرده باشم، مي گويم که اگر بخواهيم مطالبي را مستند نقل کنيم، بايد مولف، کتاب، ارزش مولف و کتاب در نزد شيعه و سني را در نظر بگيريم تا نتوانند از ما ايراد بگيرند.

سيد حسني ارتباطي به سيد خراساني ندارد

استاد حوزه علميه قم هم چنين به مطالبي که درباره سيد خراساني در فيلم« ظهور بسيار نزديک است»، بيان شده، اشاره کرد و گفت: درباره خراساني، علما در مقام تطبيق، زماني خراساني را «ابومسلم خراساني» و برخي آن را «براف ابن ليف» معرفي مي کنند؛خود ابن طاووس نيز پس از تبيين ويژگي هاي خراساني، خود را خراساني معرفي مي کند. وي با بيان اين که سيد حسني ارتباط به سيد خراساني ندارد، اظهار داشت:معتبرترين روايت درميان شيعيان در اين باره که در کتاب بحارالانوار علامه مجلسي آمده، حرکت حسني از مکه آورده شده است و ديگر سخني نمي گويد ما هنوز روايات حسني را نتوانسته ايم تثبيت کنيم، پس نمي توانيم وارد تفصيلات شويم.حجت الاسلام والمسلمين طبسي افزود: گاهي ائمه اطهار (ع) سخن از فرج مي کنند، ولي منظورشان گشايش است که گاهي فشار بر شيعه زياد بود که منظور از فرج، ظهور نيست، بلکه گشايش است.هم چنين حجت الاسلام مجتبي کلباسي، مدير مرکز تخصصي مهدويت حوزه علميه قم، از آمادگي اين مرکز براي مناظره با سازندگان مستند ظهور بسيار نزديک است، خبر داد و اعلام کرد: اين مرکز ابايي از مناظره ندارد و حاضر است در فضايي علمي به اثبات ادعاهاي خود بپردازد.وي در گفت وگو با خبرگزاري رسا با اشاره به اين که تطبيق نا به جا که در مستند «ظهور بسيار نزديک است» انجام مي شود، قدمتي طولاني دارد تصريح کرد: ريشه بسياري از فرقه هاي خرافي را بايد در تطبيق هاي نا به جا دانست.چنان که فرقه حنفيه محمد حنفه را به مهدي موعود نسبت دادند در زمان بني العباس، مهدي عباسي را با تطبيقي نا به جا، به عنوان مهدي موعود معرفي کردند. در حکومت موحدين که در شمال آفريقا و اسپانياي امروز تشکيل شد، بنيان گذارش ادعا مي کرد که من همان مهدي موعود هستم.

در مسائل اعتقادي با ظن و گمان نمي شود برخورد کرد

کلباسي بيان کرد: متاسفانه افرادي که در خوش بينانه ترين حالت مي توان گفت که احساسي هستند، حرف هايي را مطرح مي کنند که براساس ظن و گمان است، البته احساسات چيز بسيار خوبي است، اما در مسائل اعتقادي و اموري با اين درجه از اهميت نمي توان براساس حدس و گمان حرکت کرد و آيات و روايات بسياري از جمله آيه شريفه«ان الظن لايغني من الحق شيئا» اين مدعا را تاييد مي کند.اين آيات و روايات به ما مي فهماند که نبايد حرف جاهلانه بزنيم و سخني را که مقدمات آن غيرعلمي است، بيان کنيم.

در مقام تطبيق روايات بايد محتاط بود

حجت الاسلام پناهيان در جلسه اي با موضوع مهدويت و رسانه که در دانشکده علوم دانشگاه تهران برگزار شد، در پاسخ به سوالي درباره اين مستند و با اشاره به کليت موضوع و بدون اشاره به جزئيات تطابق و مصداق سازي ها گفت: «اخيرا دوستان خيلي از بنده درباره مستند«ظهور بسيار نزديک است» سوال مي کنند. بنده دخالتي در توليد اين مستند نداشته ام و نمي دانم از کدام سخنراني بنده استفاده شده است. اين سي دي را هنوز نديده ام؛ لذا اظهارنظر سخت است. ولي هميشه سفارشم به افرادي که در اين زمينه ها کار مي کنند، اين بوده است که در مقام تطبيق مصاديق محتاط باشند. اولا اگر دلايل محکمي ندارند، به سمت بيان احتمالات نروند و اگر دلايل محکمي براي تطبيق دارند، با احتمال بيان کنند. هرچند اساسا بنده زياد با پرداختن به «حوادث ظهور» موافق نيستم و تصور مي کنم بيش از آن بايد به «قواعد ظهور» پرداخت. يعني ببينيم حضرت در چه شرايطي قيام خواهند کرد، آن شرايط را بشناسيم و حتي تا آن جا که مي توانيم آن شرايط را ايجاد کنيم».وي ادامه داد: البته اين به آن معنا نيست که اخبار مربوط به حوادث در آستانه ظهور را کنار بگذاريم. بايد اخبار مربوط به حوادث آخرالزمان را جدي بگيريم. معنا ندارد ائمه هدي عليهم السلام اخباري را درباره ظهور بيان فرموده باشند، ولي غرض شان اين باشد که آن ها را مورد مطالعه و بررسي قرار ندهيم و چشم مان را به روي واقعيت ها ببنديم و هر اتفاقي افتاد، بگوييم: «نه معلوم نيست اين همان اتفاق باشد». البته اگر تطبيق داديم ولي تطبيق مان صحيح از آب در نيايد، هم فاجعه اي رخ نداده است. بالاخره معلوم است که اين تطبيق ها احتمالي است. نبايد به دليل احتمال صحت نداشتن بررسي را کنار بگذاريم. اين که اين گونه حرف ها بازار پيدا مي کند، به اين دليل است که اوضاع عالم و وضع منطقه کشش اين گونه بررسي ها را دارد و بايد کساني که اهل فن هستند، بيايند و نتيجه مطالعات خود را بيان کنند»

وقوع برخي از اين خيزش ها، در روايات آمده است

به گزارش رجانيوز پناهيان خاطرنشان کرد: «وقوع بالاخره اخباري درباره منطقه در روايات آمده است. حتي محل دقيق ظهور سفياني بيان شده است و الان هم در اين التهابات، همه حساسيت پيدا کرده اند. خب، طبيعي است هر حرکتي مورد دقت قرار بگيرد که نکند اين حرکت همان باشد که در روايت آمده است. البته سند برخي از روايات هم ضعيف است. يعني به دليل مجهول يا موثق نبودن برخي از روايات، نمي توانيم به صحت آن مطمئن باشيم، ولي در برخي از همين روايات هم حوادثي بيان شده است که به عينه رخ مي دهد. بعد معلوم مي شود روايت صحيح بوده است اما سند نداشته و ما روايات را نمي شناخته ايم.لذا از کنار اين روايات هم نمي توان به راحتي گذشت. الان اتفاقاتي در مصر و ليبي مي افتد.ما در اخبار مربوط به ظهور امام زمان(عج) داريم که در اين منطقه ها حرکت هايي مي شود.با اين که احتمال سوءاستفاده از علايم آخرالزمان از طرف هر جرياني وجود دارد، ولي ائمه هدي(ع) از گفتن اين علايم صرف نظر نکرده اند. حتما براي اين بوده که کساني که در ايام آن وقايع قرار مي گيرند، حساس شوند. جلوي سوءاستفاده ها را راحت مي توان گرفت.»