زندگي ميليونها انسان در گرو حيات خليج فارس
خليجفارس كه دريايي نيمهبسته به شمار ميرود، يكي از ارزشمندترين ذخاير كره زمين را در تنوع زيستي آبزيان و نيز منابع زيرزميني انرژي شامل نفت و گاز در بر دارد. ضمن اينكه ميليونها انسان در شهرها و بنادر مختلف بهطور مستقيم يا غيرمستقيم زندگي خود را مرتبط و وابسته به اين خليج ميدانند. اين مجموعه شگفتانگيز طي سالهاي گذشته تحتتاثير روزافزون فعاليتهاي صنعتي و شهرنشيني، اقدامات مربوط به استخراج و حمل و نقل مواد فسيلي و تجارت عمومي و نيز جنگها و تغييرات آب و هوايي قرار داشته و دچار آسيبهاي فراوان شده است.
آسيبهاي پديد آمده، به دليل گستردگي و تنوع آن، نه تنها زندگي مردم سواحل اين دريا را تحت تاثير قرار داده، بلكه زيستبوم كلي جهان را نيز متاثر كرده است. مطالعات زيستمحيطي كه در سالهاي گذشته با رهبري جمهوري اسلامي ايران و همكاري كشورهاي منطقه طي برگزاري دو گشت تحقيقاتي صورت گرفت، توانست تصويري از وضعيت آسيبهاي وارده به تنوع زيستي، منابع آبي، سواحل و بهطور كلي زيستبوم خليج فارس و اطراف آن ارائه كند. اين تصوير ميتوانست نقشه راهي براي كشورهاي حاشيه اين دريا به منظور مديريت بهينه منابع آن باشد و به اجرا گذاشته شود.
منطقه خليج فارس اگرچه از دهه 1970 در سايه كنوانسيون كويت و سازمان راپمي داراي تشكيلات منطقهاي محيط زيست بوده است، ليكن به دليل محدوديتهاي ساختاري و ضعف اداره كشورهاي ساحلي، تنشهاي سياسي ميان اعضاي آن و جنگهاي پيدرپي، همچنين با توجه به منافع عظيم شركتهاي بينالمللي و چندمليتي جهان در بهرهبرداري از ثروتهاي منطقه، از وضعيت مطلوبي برخوردار نشده است. بهعلاوه بروز چالشهاي جديدي در خليج فارس مانند استحصال جزاير و خشكيها براي ايجاد مراكز توريستي، بروز پديده طولاني و گسترده كشند سرخ، گسترش فعاليت آبشيرينكنها، عدم رسيدگي به فاضلابهاي صنعتي و شهرهاي ساحلي، بروز آلايندههاي جديد و افزايش صيد بيرويه طي سالهاي اخير سبب تشديد بحرانها و نگرانيها در اين ذخيرگاه ارزشمند كره زمين شده است.
برخي از آثار اين مشكلات تاكنون به كاهش قابل توجه يا نابودي گونههاي ارزشمند و خاص مانند دلفينها و افت شديد ذخاير بعضي از آبزيان مانند ميگو منجر شده كه نشان از تهديدي جدي براي منطقه است. بي ترديد تا زماني كه براي تداوم اراده عالي سياسي و به موازات آن آگاهي عمومي در ميان مردم بويژه ساكنين منطقه، اقدامهاي عملي صورت نگيرد، ادامه روندهاي كنوني و افت شاخصهاي زيستبوم منطقه و گسترش ردپاي اكولوژيك كشورها اجتنابناپذير خواهد بود.
منبع: وبلاگ مسعود ابوالشيخي
ارسال نظر