فیلمسازان مطرحی که بر صندلی کارگردانی کودک نشستند

بسیاری از کارگردانان بزرگ و چهره‌ی امروز سینمای ایران، کار خود را با ساخت فیلم‌ درباره یا برای کودکان و نوجوانان آغاز کرده‌اند. بسیاری از آن‌ها، در دوران پر رونق سینمای کودک، نقشی جدی داشته‌ و فیلم‌هایی ساخته‌اند که علاوه بر نمایش در سینماها، بارها و بارها از شبکه‌ها مختلف تلویزیون به‌عنوان اثری پرمخاطب روی آنتن رفته است.

به بهانه بیست و هفتمین جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوانان، آثار چندتن از کارگردانان مطرح امروز که چندین فیلم در ادوار مختلف جشنواره کودک داشته‌اند را مرور کرده‌ایم اما ذکر این نکته ضروری است که با توجه به حضور تعداد زیادی از کارگردان به‌نام ایرانی در دوره‌های مختلف جشنواره کودک، در این گزارش تنها چند کارگردانی نام برده شده‌اند که بیش از سه فیلم در جشنواره کودک داشته و امروز هم فیلم‌های‌شان با استقبال مخاطبان در گیشه روبرو می‌شود.

* کیومرث پوراحمد(قصه‌های مجید،لنگرگاه،خواهران غریب و ...)

خالق «قصه‌های مجید» شهرت فعلی‌اش را مدیون فیلم‌های نوجوانانه‌ای است که در سال‌های دور و نزدیک جلوی دوربین برده است. پوراحمد که این روز‌ها قرار است یک فیلم دفاع مقدسی برای سینمای ایران بسازد با «لنگرگاه» به چهارمین جشنواره کودک آمد.

کیومرث پوراحمد در این سال‌ها، «شکار خاموش» را در ششمین، «شرم» را در هشتمین، «نان و شعر» را در نهمین، «به‌خاطر هانیه» را در یازدهمین، «خواهران غریب» را در دوازدهمین و «اتوبوس شب» را در بیست و یکمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان داشته است. او همچنین «آلبوم تمبر» را در دومین و «گاویار» را در سومین دوره جشنواره داشته که آن ادوار به‌صورت غیررقابتی برگزاری ‌شده است.

پوراحمد از جشنواره فیلم‌ کودک جوایز متعددی مانند پروانه زرین بهترین فیلم درباره نوجوانان (شرم)، پروانه زرین بهترین بازیگر کودک و نوجوان (نان و شعر)، پروانه زرین جایزه ویژه هیات داوران و همچنین دیپلم افتخار بخش بین‌الملل (به‌خاطر هانیه)، پروانه زرین بهترین کارگردانی (اتوبوس شب) و... را دریافت کرده است.

* مجید مجیدی(بچه‌های آسمان،پدر،بدوک،رنگ خدا)

بدون شک این روز‌ها کارگردان پروژه بین‌المللی و فاخر «محمد (ص)» یکی از معروف‌ترین کارگردانان ایرانی دنیاست. مجید مجیدی که اکنون سرگرم ساخت پروژه سنگین خود درباره پیامبر مهربانی است، در سال‌های دور چندباری را مهمان جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان بوده است.

او با فیلم‌های «بدوک» در هشتمین، «بچه‌های آسمان» و «پدر» در دوازدهمین و «رنگ خدا» در چهاردهمین جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان شرکت کرد و توانست برای «پدر» جایزه ویژه هیات داوران و برای «رنگ خدا» پروانه زرین بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را دریافت کند.



* مسعود کرامتی(پاتال و آرزوهای کوچک،روزکارنامه،کودکانه و ...)

کرامتی از جمله کارگردانان قدیمی سینمای کودک است که از نخستین دوره‌های جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوان به آن پای نهاد.

او با فیلم خاطره‌انگیز «پاتال و آرزوهای کوچک» در پنجمین، «مرغابی وحشی» در هفتمین، «روز کارنامه» در هفدهمین، «کودکانه» در هجدهمین و «ترانه کوچک من» در بیست و چهارمین دوره جشنواره کودک شرکت کرده و اکنون آثار او از جمله فیلم‌های پرمخاطب سینمای کودک محسوب می‌شود.

«روز کارنامه»ی کرامتی پروانه‌های زرین بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را از جشنواره کودک دریافت کرد.

کرامتی دوسال قبل به‌عنوان بازیگر در فیلم «ضدگلوله» حضوری چشم‌گیر داشت و توانست همراه با این فیلم دیپلم افتخار بهترین اثر جشنواره فجر را کسب کند.





* محمدعلی طالبی (شهر موش‌ها،تیک‌تاک،کیسه برنج و ...)

می‌توان محمدعلی طالبی را کارگردان یکی از خاطره‌انگیزترین فیلم‌های انیمیشنی سینمای ایران دانست که «شهر موش‌ها» را جلوی دوربین برد؛ فیلمی که قرار است قسمت دوم آن هم ساخته شود.

طالبی «شهر موش‌ها» را در سال 64 ساخت. آن زمان هنوز جشنواره کودک به‌شکل رقابتی برگزار نمی‌شد و به‌همین جهت، این فیلم در بخش فیلم‌های بلند سینمای دهه 80 (میلادی) روی پرده رفت.

پس از آن، او با «تیک‌تاک» در دهمین، «کیسه برنج» در دوازدهمین، «بید و باد» در چهاردهمین، «تو آزادی» در شانزدهمین، «سیب کال» در بیستمین، «علفزار» در بیست و چهارمین و «باد و مه» در بیست و پنجمین جشنواره فیلم‌ کودک شرکت کرد و در این مدت توانست برای «تیک‌تاک» دیپلم افتخار بهترین فیلم بلند، برای «کیسه برنج» پروانه زرین و جایزه هیات داوران بهترین فیلم بلند، برای «بید و باد» دیپلم افتخار بخش بین‌الملل و... را دریافت کند. در کل محمدعلی طالبی جوایز زیادی را از جشنواره کودک به خانه برده است.



* رسول صدرعاملی(دختری با کفش‌های کتانی،دیشب باباتو دیدم آیدا)

اگرچه رسول صدرعاملی با ساخت فیلم‌های بلند به یک کارگردان کارکشته‌ی سینما شهره شده است اما سه فیلم از او در ادوار مختلف جشنواره کودک حضور داشته‌اند.

صدرعاملی با «سمفونی تهران» در نهمین، «دختری با کفش‌های کتانی» در چهاردهمین و «دیشب باباتو دیدم آیدا» در بیستمین دوره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوان شرکت کرده و توانسته است جوایز بسیاری را دریافت کند.

از جمله این جوایز می‌توان به پروانه زرین بهترین بازیگر نوجوان برای «دختری با کفش‌های کتانی» (پگاه آهنگرانی)، پروانه زرین بهترین فیلمنامه بخش سینمای آسیا و پروانه زرین بهترین فیلم و بهترین کارگردانی بخش ایران «برای دیشب باباتو دیدم آیدا» ‌اشاره کرد.



* ایرج طهماسب(کلاه‌قرمزی،کلاه‌قرمزی و پسرخاله،یکی بود یکی نبود و ...)

عروسک محبوب «کلاه قرمزی» برگ برنده آقای مجری است که در طول این‌سال‌ها بارها با آن آنتن تلویزیون و پرده‌ی سینماهای ایران را تسخیر کرده است.

ایرج طهماسب برای اولین‌بار با «کلاه قرمزی و پسرخاله» در دهمین جشنواره کودک شرکت کرد و پس از آن هم «یکی بود یکی نبود» را در پانزدهمین و «کلاه قرمزی و سروناز» را در هفدهمین جشنواره کودک شرکت داد.

نکته جالب توجه درباره فیلم‌های طهماسب، استقبال زیاد مخاطبان و بی‌توجهی داوران ادوار مختلف جشنواره به آن‌هاست؛ به‌طوری که او تنها برای «یکی بود یکی نبود» توانست دیپلم افتخار جشنواره را بگیرد. البته فیلم‌های طهماسب در دو دوره در میان آثار برگزیده هیات انتخاب کودک و نوجوان جشنواره قرار گرفت.



* کامبوزیا پرتوی(گلنار،ماهی،افسانه دوخواهر)

بنابرگزارش فارس، اگرچه کامبوزیا پرتوی حدود 9 سال است که دیگر فیلمی در سینمای ایران نساخته است اما او یکی از کارگردانانی است که حداقل یکی فیلم‌هایش به‌خوبی در ذهن‌ها نقش بسته است.

«گلنار» از خاطره‌انگیزترین فیلم‌‌های سینمای کودک است که پرتوی آن را همراه با «ماهی» در چهارمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوان شرکت داد. در آن دوره اگرچه «ماهی» توانست پروانه زرین بهترین فیلم بلند را دریافت کند اما شهرت آن در سال‌های بعد هیچ‌وقت به «گلنار» نرسید.

«افسانه دو خواهر» دیگر فیلم پرتوی بود که با آن در مقام کارگردان در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان شرکت کرده بود.



* پوران درخشنده(عشق‌بدون مرز،بچه‌های ابدی،خواب‌های دنباله‌دار)

کارگردان «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» که در آخرین تجربه کارگردانی‌اش توانست فروش دو میلیارد تومانی را در گیشه تجربه کند، در سال‌های گذشته یکی از کارگردانان پرکار سینمای کودک بوده است.

پوران درخشنده که در اکثر فیلم‌هایش دغدغه مشکلات کودکان دیده می‌شود، با «عشق بدون مرز» در پانزدهمین، «بچه‌های ابدی» در بیست و یکمین و «خواب‌های دنباله‌دار» در بیست و چهارمین جشنواره فیلم کودکان و نوجوان حضور داشته و توانسته است جوایز مختلفی مانند پروانه زرین بهترین فیلم، دو دیپلم افتخار بازیگری، پروانه زرین بهترین بازیگر بخش بین‌الملل، پروانه زرین بهترین فیلم داوران کودک و نوجوان، پروانه زرین بهترین کارگردانی بخش بین‌الملل، پروانه زرین بهترین دستاورد فنی و هنری و پروانه زرین فیلم برگزیده تماشاگران ایرانی را برای «بچه‌های ابدی» دریافت کند.

کارگردانان چهره‌ زیادی در ادوار مختلف جشنواره کودکان و نوجوان فیلم‌های خاطره‌انگیزی ساخته‌اند که در بالا نام آن‌ها ذکر نشده است. از جمله این کارگردانان می‌توان به ابوالحسن داودی (سفر جادویی و ایلیا، نقاش جوان)، بهروز غریب‌پور (کاراگاه 2 و افسانه تنبل قهرمان)، عباس کیارستمی(خانه دوست کجاست؟،مشق شب)،داریوش مهرجویی (مدرسه‌ای که می‌رفتیم)، محمدرضا هنرمند (دزد عروسک‌ها)، داریوش فرهنگ (بهترین بابای دنیا)، علیرضا داودنژاد (نیاز)، جعفر پناهی (بادکنک سفید و آینه)، کمال تبریزی (پایان کودکی و گنجینه شرق)، کیانوش عیاری (شاخ گاو)، تهمینه میلانی (کاکادو)، پرویز شهبازی (مسافر جنوب و نجوا)، حمید جبلی (پسر مریم)، مجتبی راعی (تولد یک پروانه)، سیدرضا میرکریمی (بچه‌های مدرسه همت و کودک و سرباز)، مرضیه برومند (مربای شیرین)، رامبد جوان (اسپاگتی در هشت دقیقه)، خسرو سینایی (مثل یک قصه)،علی قوی‌تن(سنجاقک‌های برکه سبز،پرواز بادبادک‌ها)،محمدابراهیم معیری(کتونی سفید) و... اشاره کرد.