آیین آبانگاه زرتشتیان یزد لغو شد

منوچهر ارغوانی روز یکشنبه گفت: سال‌های گذشته این مراسم در روز چهارم آبانماه برگزار میشد که امسال به دلیل شیوع کرونا و با هدف جلوگیری از ابتلای افراد به این بیماری، لغو و این آیین باستانی امسال به صورت مجازی برگزار شد.

آبانگان جشنی است ماهانه و سنتی که مطابق با ۱۰ آبان در گاهشمار ایرانی و ۴ آبان در گاهشمار شمسی برگزار می‌شود؛ این جشن، در گرامیداشت "اَنَهیتَه" (آناهید یا زهره) و رود پهناور و خروشان "اردوی/آمو" (مودریا) برپا می‌شود.

بخش بزرگی در کتاب مقدس اوستا به نام "آبان یشت" (یشت پنجم) که یکی از باستانی ­ترین ِیشت­ها میباشد به ایزد آناهیتا اختصاص دارد؛ آناهیتا همتای ایرانی «آفرودیت»، الهه­ عشق و زیبایی در یونان و «ایشتر»، الهه بابلی، به شمار می­رود.

درباره پیدایش جشن آبانگان روایت است که در پی جنگ‌های طولانی بین ایران و توران، افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریز‌ها و نهر‌ها را ویران کنند.

پس از پایان جنگ، پسر طهماسب که «زو» نام داشت، دستور داد تا کاریز‌ها و نهر‌ها را لایروبی کنند و پس از لایروبی آب در کاریز‌ها روان گردید، به دنبال آن ایرانیان آمدن آب را جشن گرفتند و همین جشن بود که به عنوان پاسداشت فرشته نگاهبان آب‌های بی آلایش در تاریخ ماندگار شد.

در روایت دیگری آمده است که پس از هشت سال خشکسالی در ماه آبان باران آغاز به باریدن کرد و از آن زمان جشن آبانگان پدید آمد؛ ایرانیان در این روز همانند سایر جشن‌ها به آدریان‌ها می‌روند و پس از آن برای گرامیداشت مقام فرشته آب‌ها ناهید، به کنار جوی‌ها و نهر‌ها و قنات‌ها رفته و با خواندن دعا، اهورا مزدا را ستایش کرده و درخواست فراوانی آب و نگهداری آن را کرده و پس از آن به شادی می‌پردازند.

واژه «آب» که جمع آن «آبان» است در اوستا و پهلوی «آپ» و در سانسکریت «آپه» (Apa) و در فارسی هخامنشی «آپی» می­باشد.
این آخشیج (عنصر) همانند آخشیج­های اصلی دیگر، چون آتش و خاک و هوا در آیین­های ایرانیان باستان مقدس است و آلودن آن گناهی بس بزرگ است؛ برای هریک از چهار آخشیج امشاسپندی (فرشته) ویژه نامگذاری شده است؛ به گواهی اوستا و نامه‌­های دینی پهلوی، ایرانیان آخشیج­های چهارگانه را که پایه نخستین زندگی است، می­ستودند.

ایران ۳۰ هزار زرتشتی دارد که حدود ۶ هزار نفر آنان در شهر‌های یزد، تفت و اردکان در استان یزد زندگی می‌کنند.