نرخ تورم واقعی چقدر است؟

میثم موسایی اقتصاددان و استاد تمام و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران بر این باور است كه قیمتها در سال ۹۱جهشهای خود را داشته و ما در سال ۹۲ دیگر شاهد افزایش جهش گونه قیمتها نخواهیم بود.

وی معتقد است با ادامه شرایط فعلی، سال ۹۲ سال ركود مسكن و بورس خواهد بود. دیگر دیدگاه‌های این اقتصاددان را در ادامه بخوانید.

* نرخ تورم واقعی بالای ۴۰ درصد است

گفته می شود كه نرخ تورم به ۴۰ درصد نزدیك می شود، نظر شما در این خصوص چیست؟
موسایی: كالاهای اساسی نقش اصلی در تعیین شاخص قیمت دارند. شاخص قیمتهایی كه به كمك آنها نرخ تورم تعیین می شود، با افزایش مواجه شده اند كه گاه این افزایش ۸۰ درصد نیز بوده است.

نگاهی به قیمتها در حوزه خودرو از افزایش ۸۰ درصدی قیمت، در حوزه مسكن و مصالح ساختمانی از افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی و در حوزه مواد خوراكی نسبت به اوایل سال ۹۱ از رشد بیش از ۴۰ درصد حكایت دارد. گرچه حوزه سوخت تغییر قیمتی چندانی نسبت به اوایل سال نداشته و دولت تلاش داشته تا آن را به طور مقطعی پایین نگه دارد ولی در عمل، برآیند این تحولات، از این واقعیت حكایت دارند كه نرخ تورم به بیش از ۴۰ درصد رسیده باشد.

یعنی نرخ تورم ۳۰درصد واقعی نیست؟
موسایی: نرخ تورم واقعی بیشتر از ۳۰ درصد است. مردم با كاهش قدرت خرید ۴۰ درصد در سال ۹۱ مواجه بوده اند و قدرت خرید عمده آنها نصف و بسته به مشاغل گاه یك سوم شده است.

آیا سال آینده نیز این جهشها ادامه دارد؟
موسایی: جهش‌های قیمتی در سال ۹۱ رخ داده است و از آنجا كه بعد از هر جهشی، وارد مرحله ركود می شویم، عملاً سال آینده ما با ركود در حوزه مسكن و تولید مواجه خواهیم بود.

قیمتها امسال در حدی افزایش یافته كه بیش از این دیگر از توان تقاضا خارج است. آنچه در شرایط فعلی به این روند دامن زد نرخ ارز بود كه در برابر آن نیز بانك مركزی، به اعمال سیاستهای مناسب اقدام نكرد.

خبر كاهش تحریمها، خبر خوبی بود و روی بازار آثار مثبت داشت ولی بانك مركزی از شرایط فعلی برای ادامه روند كاهش استفاده نكرد. بانك مركزی می توانست با ایجاد جذابیت در دیگر بخشها، به مدیریت بازار ارز اقدام كند ولی در عمل چنین نشد.

وضعیت نرخ ارز در سال آینده چطور خواهد بود؟
موسایی: گشایش در تحریمها در سرنوشت نرخ ارز موثر است. قیمت كنونی ارز غیرواقعی است. اگر گشایشی در تحریمها ایجاد شود، قطعا قیمت ارز و طلا و در پی آنها خودرو كاهش خواهد یافت. بانك مركزی در حال حاضر ارز كافی دارد ولی مهم این است كه بتواند آن را در بازار عرضه كند.

آینده بورس را چطور می بینید؟
موسایی: بورس در سال آینده متأثر از تولید رونق چندانی نخواهد داشت. با حذف ركود و به شرط رونق تولید، بورس نیز می تواند رونق یابد. اما با وجود شرایط تحریم، بازار بورس متأثر از تولید با ركود مواجه خواهد بود. اقتصاد ایران به جای اینكه تولید محور باشد، واردات محور است بنابراین با وجود این شرایط و نیز رواج دلال بازی، شرایط كنونی اجتناب ناپذیر است.

* خودرو بیش از این توان افزایش قیمت ندارد

آینده خودرو چطور خواهد بود؟
موسایی: خودروهای تولید داخل عمدتا مونتاژ هستند و عملا صنعت خودرو ما وابسته به خارج و متأثر از ارز است. همین وابستگی به افزایش قیمت خودرو انجامید، هرچند با توجه به تولید برخی قطعات، نباید قیمت آن با ۲ برابر افزایش مواجه می شد.

چنانچه بخش خودرو با نرخ مبادله ای تأمین ارز شود و نیز مالیات بر واردات خودرو كاهش یابد، قطعا قیمت خودرو با كاهش مواجه خواهد شد. به هر تقدیر معتقدم قیمت خودرو با توجه به توان تقاضا، بیش از این بالا نخواهد رفت.

* نرخ اوراق مشاركت با نرخ تورم سازگاری داشته باشد

چه پیشنهادی برای بهبود شرایط فعلی دارید؟
موسایی: معتقدم كه شاه كلید حل مشكلات كنونی، كنترل نرخ ارز است. بانك مركزی باید در این شرایط به چاپ و انتشار اوراق مشاركت، سلف نفتی و... اقدام كند و مردم را به جای دلال بازی به سمت خرید این اوراق هدایت كند. لازمه این كار، افزایش نرخ این اوراق بیش از ۲۰ درصد است.

در شرایطی كه نرخ تورم ۴۰ درصد است چطور می توان نرخ اوراق را ۲۰ درصد تعیین كرد و با این نرخها در مردم ایجاد رغبت برای خرید این اوراق كرد؟

پیشنهاد شما به دولت چیست؟
موسایی: در چند ماه باقی تا پایان دولت، به دولت پیشنهاد می كند تا حد زیادی خود را روی كنترل نرخ تورم متمركز كند و تقاضا را برای واردات كالا و نیز انجام سفرها به سمت و سویی هدایت كند كه ما در آنجا دلار داریم.

همچنین دولت باید بتواند به فروش اوراق قرضه با نرخ بالا و جذاب اقدام كند. در حال حاضر وزارت نفت حاضر به عرضه اوراق سلف نفتی با نرخ بالاست ولی فعلا سیستم بانكی زیر بار نرفته است.