احکام حیض و روزه داری بانوان

خانم ها در طول ماه رمضان ممکن است که حیض شوند یا از حیض پاک شوند. با توجه به همین مساله دانستن احکام حیض و روزه برای تمام بانوان روزه دار ضروری است.

حکم حیض شدن بعد از اذان صبح

روزه بر زن حائض و نفساء واجب نیست، اگر چه خون قاعدگی یا نفاس را فقط در جزئی از روز ببیند. بنابراین چنانچه زنی لحظه ای قبل از غروب آفتاب این خون ها را ببیند، و یا لحظه ای بعد از اذان صبح این خون ها از او قطع شوند، روزه بر او واجب نیست و روزه اش صحیح نخواهد بود.

اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض پاک شود یا در بین روز خون حیض ببیند، اگر چه نزدیک مغرب باشد، روزه او باطل است.

خون حیض چیست و مدت زمان حیض چند روز است؟


حکم پاک شدن از حیض قبل از اذان صبح
همه مراجع (به جز مكارم):

خانمى كه شب ماه رمضان از حيض پاك می ‏شود و می داند اگر بخوابد بعد از اذان صبح بيدار مى‏شود، بايد پيش از خواب غسل كند و اگر بدون غسل بخوابد و بعد از اذان صبح بيدار شود، روزه ‏اش باطل است و بايد علاوه بر قضاى آن، كفاره هم بدهد.

آیت الله مکارم شیرازی:

اگر بدون غسل بخوابد و بعد از اذان صبح بيدار شود، روزه‏اش اشكال دارد و بنابر احتياط واجب، بعد از ماه رمضان، آن را قضا كند و كفاره هم بدهد.

اگر زن قبل از اذان صبح پاک شود
زن پس از قطع خون حیض و نفاس که می توانسته قبل از طلوع فجر غسل کند و روزه بگیرد اگر اهمال کرده تا طلوع فجر ناپاک بماند روزه آن روزش باطل است و همانند بقاء عمدی بر جنابت می باشد و آن روز را از روی ادب امساک می کند و بعد، قضا به جا می آورد و اگر غسل ممکن نباشد باید تیمم نماید.


غسل حیض نکردن قبل از اذان صبح
اگـر زن در شب ماه رمضان پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و عمدا غسل نکند و اگر وظیفه اش تیمم است تیمم ننماید روزه آن روز را باید تمام کند و قضای آن را نـیـز بگیرد و در روزه قضای ماه رمضان اگر عمدا غسل و تیمم را ترک کند بنابر احتیاط واجب نمی تواند آن روز را روزه بگیرد.


اگر بعد از غسل حیض دوباره خون دیدید
وقتی زن از خون نفاس پاک شد، باید غسل کند و عبادت های خود را به جا آورد. و اگر دوباره خون ببیند، چنانچه روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده، روی هم 10 روز یا کمتر از 10 روز باشد، تمام آن نفاس است . و اگر روزهایی که پاک بوده، روزه گرفته باشد باید قضا نماید.

غسل حیض چگونه انجام می شود؟

اگر وقت برای غسل حیض ندارید
اگـر زن پیش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاک شود و برای غسل وقت نداشته باشد باید تیمم نماید ولی لازم نیست تا اذان صبح بیدار بماند و همچنین است حکم جنب در صورتی که وظیفه اش تیمم باشد.

اگر برای تیمم هم وقت ندارید
اگر زن نزدیک اذان صبح در ماه مبارک رمضان از حیض یا نفاس پاک شود و برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد روزه اش صحیح است.

فراموش کردن غسل حیض
اگر زن غسل حیض را فراموش کند و بعد از یک روز یا چند روز یادش بیاید، روزه‏ هایی که گرفته صحیح است.
اگر چند روز را حیض قرار دهد و عبادت نکند، بعد بفهمد حیض نبوده است، باید نماز و روزه ای را که در آن روزها به جا نیاورده، قضا نماید. و اگر چند روز را به گمان اینکه حیض نیست عبادت کند، بعد بفهمد که حیض بوده، چنانچه آن روزها را روزه گرفته باید قضا نماید.

حکم استحاضه و روزه
اگر زنی که در حال استحاضه است، غسل های خود را به جا آورد، روزه او صحیح است.
روزه مستحاضه قلیله صحیح است و در صحت آن، وضو شرط نیست. اما غیرمستحاضه قلیله بنابر اقوی غسل های روزانه اش در صحت روزه اش شرط است.
در مستحاضه کثیره احتیاط ترک نشود به اینکه غسل شبی را که فردایش روزه می گیرد انجام دهد.
روزه زن مستحاضه ای که غسل بر او واجب می باشد، در صورتی صحیح است که در روز غسل هایی را که برای نمازهای روزش واجب است انجام دهد و نیز بنابر احتیاط واجب باید غسل نماز مغرب و عشای شبی که می خواهد فردای آن روز روزه بگیرد به جا آورد. ولی اگر بعد از نماز مغرب و عشا غسل نکند و برای خواندن نماز شب پیش از اذان صبح غسل نماید و در روز هم غسل هایی را که برای نمازهای روزش واجب است به جا آورد، روزه او صحیح است.
بنابر اقوا برای اینکه روزه مستحاضه صحیح باشد، انجام غسل هایی که در روز برای نماز انجام می شود، شرط است. ولی انجام غیرغسل های روزانه (یعنی غسل هایی که برای نمازهای شبش انجام می شود) شرط نیست. بنابراین اگر پیش از نماز صبح یا ظهر و عصر مستحاضه شود به طوری که موجب غسل باشد، مانند استحاضه متوسطه و یا کثیره و غسل نکند، روزه او باطل می شود. بر خلاف اینکه اگر بعد از نماز ظهر و عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند، روزه اش باطل نمی شود . و احتیاط ترک نشود به اینکه غسل نماز شب قبلش را انجام دهد. و اگر پیش از سپیده صبح برای نماز شب و یا نماز صبح غسل کند، کفایت می کند و بنابر اقوا روزه او صحیح است.
اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند روزه او صحیح است.
احتیاط واجب آن است که زن مستحاضه در تمام روزی که روزه است به مقداری که می تواند از بیرون آمدن خون جلوگیری کند.

احکام حیض و روزه در قرآن
آن چه در قرآن کریم درباره احکام حیض آمده است، فقط حرمت همبستری با زنان در این ایام است و دیگر احکام مخصوص به زنان حائض در سنت و روایات ثابت شده است. خداوند می فرماید:

«از تو درباره حیض می پرسند، بگو: آن [مایه‏] رنج است، پس [به وقت‏] حیض از زنان کناره گیرید و تا وقتى که پاک شوند، با آنان نزدیکى مکنید، آن گاه چون [به خوبى‏] پاک شوند، [غسل کنند] از همان جا که خداوند به شما فرمان داده است با آنان آمیزش کنید. به راستى خداوند توبه کنندگان و پاک شوندگان را دوست می دارد.»

احکام حیض و روزه در روایات
در روایات احکام خاصی برای زنان حائض دیده شده است که ترک نماز و روزه در این ایام از جمله این احکام است. امام رضا (ع) در روایتی می فرمایند:
«زن به مجردی که خون حیضش را دید باید نماز و روزه را ترک کند.»

منبع: ستاره