تلاش تیلرسون برای ایجاد اتحاد سعودی- عراقی علیه ایران

پارسینه، حامد کشاورز- به گزارش آسوشیتدپرس، در حالی که رکس تیلرسون برای حل مناقشه قطر و جنگ های داخلی یمن و سوریه به خاورمیانه سفر کرده است، برای یک دستاورد ژئوپولیتیکی غیرمحتمل تر هم تلاش می کند.

مقامات آمریکایی به محوری جدید چشم دارند که اتحاد ریاض و بغداد برای مقابله با نفوذ فزاینده ایران از خلیج فارس تا مدیترانه در آن نقش اساسی دارد، به ویژه که دولت عراق با چالش بازسازی مناطق آزاد شده از دست داعش و مقابله با تحرکات استقلال طلبانه کردستان هم دست و پنجه نرم می کند.

تلاش برای جدا کردن عراق از ایران و پیوند دادن آن به عربستان موضوع تازه ای نیست، اما آنها به تحولات ماه های اخیر نگاه خوش بینانه ای دارند. در حالی که تیلرسون قرار است در افتتاحیه نشست کمیته هماهنگی عربستان و عراق شرکت کند، آمریکایی ها امیدوارند تا روابط بهبودیافته را به مرحله ای پیشرفته تر سوق دهند.

تیلرسون به دنبال آن است که سخاوت مالی و حمایت سیاسی عربستان را برای عراق جلب کند. دو مقام آمریکایی گفتند وزیر خارجه امیدوار است تا عربستان در پروژه های بازسازی گسترده عراق که برای بازگرداندن زندگی پیشاداعشی به شهرهایی همچون موصل ضروری است، مشارکت کند و از حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، پشتیبانی کنند.

این مقامات آمریکایی که نمی خواستند نامی از آنها برده شود، اجازه ندارند در مورد طرح تیلرسون صحبت کنند.

عربستان و عراق پس از حمله صدام حسین به کویت در سال 1990 روابط خود را قطع کردند، اما در سال های اخیر تلاش کرده اند تا اختلافاتشان را حل و فصل کنند.

با این وجود، این رابطه همچنان با دیده تردید نگریسته می شود. عربستان سعودی پس از ربع قرن سفارتش در بغداد را در سال 2015 بازگشایی کرد و اوایل سال جاری گذرگاه های مرزیش را پس از مدت ها بازگشایی کرد، اما ظهور ایران به عنوان یک بازیگر قدرتمند در عراق، به حاشیه راندن ریاض و واشنگتن را تداوم بخشید.

هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا، هفته گذشته گفت که دونالد ترامپ می خواهد یک عراق باثبات را ببیند، «اما عراق باثباتی که با ایران متحد نباشد». او پیشنهاد کرد که عربستان می تواند نقشی محوری در این زمینه داشته باشد.

ترامپ و تیم امنیت ملی اش بخش بزرگی از دستورکار خاورمیانه ای خود را بر مقابله با ایرانی گذاشته اند که به عنوان تهدیدی وجودی علیه اسرائیل و دیگر متحدان منطقه ای آمریکا می بینند.

تیلرسون اندکی پس از ورودش به وزارت خارجه، بهبود روابط عراق و عربستان را به عنوان اولویتی در سیاست گسترده تر دولت برای مقابله و محدود کردن ایران تشخیص داد.

منابع آگاه آمریکایی می گویند او خودش را وقف این کار کرده است. یکی از این مقامات می گوید تیلرسون در دومین سفر رسمی خود به خارج از کشور، مراسم معارفه با کارمندان ایالات متحده در سفارت مکزیک را لغو کرد تا بر روی این موضوع تمرکز کند.

در آن زمان، تصمیم تیلرسون برای لغو این مراسم به عنوان نشانه ای از همراه نشدن او با کارمندانش مورد انتقاد قرار گرفت، اما این منبع آگاه می گوید وزیر خارجه آمریکا برای یک گفتگوی تلفنی امن با همتای سعودی خود جهت ایجاد روابط حسنه با عراق برنامه ریزی کرده بود.

در آن گفتگوی تلفنی تیلرسون از عادل الجبیر خواست تا به عنوان نشانه ای از حسن نیست عربستان و تعهد به تلاش برای شکست داعش که هنوز نیمی از موصل را در اختیار داشت، به عراق سفر کند. الجبیر با این موضوع موافقت کرد و دو روز بعد دیداری غیرمنتظره از بغداد داشت. این نخستین سفر یک وزیر خارجه سعودی به عراق در 27 سال گذشته بود.