موقعیت استراتژیک منطقه‌ای ایران بهتر شده است

به گزارش خبرنگار «پارسینه» ، گروه سوفان که در زمینه تحلیل های امنیت استراتژیک و مشاوره به دولت و سازمان ها فعالیت می کند، در گزارشی به افزایش قدرت ایران در منطق پرداخته و می نویسد:

زمانی که ایران توافق هسته ای را امضا کرد، بسیاری پیش بینی می کردند که رفع تحریم ها باعث خواهد شد تا ایران با استفاده از منابع مالی، نفوذش در سراسر خاورمیانه را گسترش دهد. گروهی دیگر هم استدلال می کردند که این توافق ایران را تشویق می کند تا خوددارانه تر عمل کند تا توافق را به خطر نیاندازد. هیچ کدام از این پیش بینی ها درست از آب درنیامدند. ایران رفتارش را محدود نکرد و موقعیت استراتژیک منطقه ایش را به شکل چشمگیری گسترش داد، اما نه به خاطر منابع مالی بیشتر، بلکه با استفاده از درگیری ها در منطقه که موقعیت های زیادی را برای مداخله ایران فراهم کردند.

موقعیت استراتژیک ایران تا اندازه ای بهبود پیدا کرده است که اسرائیل به روسیه فشار می آورد تا نفوذ ایرانی ها را در سوریه محدود کند. ایران و نماینده اصلیش، حزب الله لبنان، با استفاده از حضور روسیه در سوریه توانستند با کمک به دولت بشار اسد علیه شورشیانی که توسط عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس پشتیبانی می شوند، یک پیروزی استراتژیک به دست آورند. در نتیجه، حزب الله و به شکلی مبسوط، ایران، اکنون می توانند امنیت اسرائیل را از مرزهای لبنان و همچنین سوریه تهدید کنند.

نیروهای هوادار اسد در سوریه با پشتیبانی حزب الله و ایران به سمت شرق پیشروی کرده اند و می توانند با شبه نظامیان شیعه عراقی که از سوی تهران حمایت می شوند، پیوند پیدا کنند. با ضعف داعش در غرب سوریه، ایران در موقعیتی است که می تواند یک مسیر زمینی امن از عراق به سوریه و لبنان ایجاد کند. افزایش نفوذ ایران در منطقه شاهد آن بود که ترکیه برای نخستین بار از زمان انقلاب اسلامی ایران، میزبان بلندپایه ترین مقام نظامی ایران بود.

هیچ کدام از این موفقیت ها نتیجه رفع تحریم ها نبود. ایران با استفاده از اقدامات شتبازده و اشتباه دشمنان عربش با رهبری عربستان، از جمله جنگ در یمن و محاصره قطر، به برتری دست یافت. جنگ یمن نشان داد ائتلاف سعودی به لحاظ نظامی ناکارآمد و غیرانسانی است، در حالی که تلاش برای منزوی کردن قطر، این کشور را به ایران نزدیک تر کرد و شورای همکاری خلیج فارس را در معرض انشقاق قرار داد. همچنین عمان به تهران نزدیک تر شده است و پشتیبانی سعودی ها از تندروهای سنی به بن بست سیاسی در بحرین منجر شده که خشونت ها را زیر سر گروه های شیعه متمایل به ایران می بینند. فشار سعودی ها به قطر همچنین موجب شده تا حماس روابطش با تهران را که از سال 2012 به خاطر جنگ سوریه کاهش پیدا کرده بود، از سر بگیرد. خارج از خلیج فارس، شکست های عربستان به قدرت گرفتن ترکیه برای گسترش نفوذش در شورای همکاری خلیج فارس و سراسر منطقه هم کمک کرده است.

احتمالا جایگاه استراتژیک منطقه ای ایران با دستاوردهای بیشتر در میدان نبرد توسط نیروهای خودش، متحدانش و نایبانش، باز هم افزایش پیدا خواهد کرد.همزمان، نشانه اندکی از سوی دشمنان منطقه ای ایران دیده می شود که بتوانند رویکردهای موفقیت آمیزتری برای مدیریت درگیری های پیچیده منطقه اتخاذ کنند.