آلودگی خاکهای اطراف تهران

به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا؛ سعید متصدی در مراسم روز زمین پاک که در محل سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، اظهار کرد: خاک به رغم آنکه بستر باروری و رشد است از جمله مباحث مغفول مانده طی سالهای گذشته بود.

وی ادامه داد: این غفلت در حالی رخ داده بود که سالانه ۱۶ میلیون تن فرسایش خاک در ایران داریم و این رقم نسبت به میانگین جهانی فرسایش خاک بسیار بیشتر است.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: حتی اگر بهترین آب را به زمینهای کشاورزی تزریق کنیم، باز هم به دلیل آلودگی خاک به دلایل مختلف همچون مصرف بی‌رویه سم و کود، محصول ناسالم خواهیم داشت و متاسفانه امروز شاهد پیدایش و ظهور این مواد در سفره غذایی مردم نیز هستیم.

متصدی ضمن یادآوری این موضوع که بر اساس قانون، از سال ۱۳۴۶ باید میزان باقی مانده سم و کود در محصولات غذایی مورد پایش و سنجش قرار گیرد و مصرف آن کاهش یابد، اظهار کرد: این در حالی است که شاهد تخصیص یارانه به سم و کود هستیم.

وی با بیان اینکه کلیه خاکهای اطراف تهران آلوده هستند، گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در این موضوع فعالیتهای مختلفی داشته که از آن جمله می‌توان به تهیه و تدوین لایحه خاک با همکاری دستگاههای مسئول و ارائه این لایحه از سوی دولت به مجلس اشاره کرد که امیدواریم پس از بررسی لایحه حفاظت از تالابها، لایحه خاک نیز در دستور کار مجلس قرار گیرد تا همچون لایحه هوای پاک، شاهد تبدیل آن به قانونی مصوب باشیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در صورتیکه لایحه حفاظت از خاک به قانون تبدیل شود، شاهد یک اقدام ارزنده برای جمهوری اسلامی ایران و دولت یازدهم خواهیم بود چرا که از طریق این لایحه می‌توانیم با نگاهی جامع و قانونمند، مدیریت صحیح منابع خاک و مقابله با آلودگ‌یهای خاک را پیگیری کنیم.

متصدی ضمن تاکید بر این موضوع که تصویب لایحه خاک، اقدامی مثبت در راستای حفاظت از خاک کشور است، گفت: از دیگر اقدامهای صورت گرفته در این زمینه، تهیه اطلس آلاینده‌های خاک است.

وی افزود: متاسفانه به رغم مصرف بسیار زیاد کود، خاک کشور به لحاظ مواد غذایی، بسیار فقیر است و شوری آن نیز در حال افزایش است که نشان می دهد نه تنها مصرف بی رویه برخی مواد نمی‌تواند منجر به پایداری منابع شود بلکه با افزایش فشار بر خاک منجر به فقیر شدن آن و ناپایداری منابع می‌شود.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین ضمن یادآوری این موضوع که ۳۰ تا ۴۰ درصد محصولات غذایی به پسماند تبدیل می‌شود، خاطرنشان کرد: محصولات غذایی با مصرف منابع آب و خاک کشور تولید می‌شود اما به دلیل نبود مراقبت کافی، همچنین مصرف بی‌رویه، بخش مهمی از محصولات تولیدی، در مرحله برداشت، توزیع و انتقال به پسماند تبدیل می‌شود.

متصدی افزود: حل این معضل، گران قیمت است اما باید نگاه دقیقی به آن داشته باشیم چرا که منابع آب و خاک ما بسیار محدود است و از همین رو نباید بگذاریم به راحتی محصولات به پسماند تبدیل شود.

وی یکی دیگر از مواد ناسازگار با طبیعت و آسیب رسان به زمین را پلاستیک ها برشمرد و اظهار کرد: کیسه‌های پلاستیکی از جمله مواد مصرفی انسانها است که با طبیعت سازگار نیست.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه عمر یک کیسه پلاستیکی کمتر از چند ثانیه است و ۵۰ درصد کیسه‌‌های پلاستیکی در جهان فقط یک بار استفاده می‌شوند، گفت: از دیگر اقدامهای سازمان حفاظت محیط زیست که به منظور کنترل استفاده از کیسه‌های پلاستیکی صورت گرفته ، مصوبه‌ای در همین راستا است که در آن تلاش شده تا حمایتها و مشوقهایی برای بخشهایی که جایگزینهای مناسبی برای کیسه‌های پلاستیکی ارائه می‌دهند، در نظر گرفته شود.

متصدی ضمن انتقاد از مصرف بی‌رویه کیسه‌های پلاستیکی در کشور که منجر به ایجاد جنگلهای پلاستیک در سراسر کشور شده، اظهار کرد: کشورهایی که سابقه تمدن کهن و درخشان ما را ندارند امروز توانسته‌اند در این زمینه نسبت به ما پیشروتر باشند و بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی کیسه‌های پلاستیکی را حذف کرده‌اند.

وی در ادامه با یادآوری کنوانسیون میناماتا و قانون جلوگیری از مصرف جیوه، خاطرنشان کرد: تکنولوژی جایگزین کردن و حذف جیوه در ایران در حال رشد است و این موضوع بسیار خوشحال کننده است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست اشاره‌ای هم به آئین‌نامه قانون مدیریت پسماند داشت و افزود: بر اساس این آئین نامه، همه تولید کنندگان و وارد کنندگان موظف به بازیافت پسماند خود هستند و در صورتی که توانایی بازیافت پسماند خود را نداشته باشند باید نیم در هزار ارزش کالای خود را به صندوق ملی محیط زیست واریز کنند تا این صندوق نسبت به مدیریت پسماند این واحدها اقدام نماید.

متصدی مدیریت پسماندهای مختلف را از جمله مشکلات شهرها برشمرد و گفت: در این بین، مدیریت پسماندهای بیمارستانی از جمله مهمترین چالشها است که اگرچه طی چند سال اخیر، بسیاری از ادارات کل محیط زیست استانها، شیوه‌های خوبی برای جمع آوری و امحای پسماندهای بیمارستانی اتخاذ کرده، اما لازم است مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دقت بیشتری در این زمینه داشته باشند چرا که نه تنها پسماندهای عفونی و پزشکی، بلکه کلیه پسماندهای بیمارستانی از حالت عادی خارج شده و باید به صورت ویژه مدیریت شوند.

وی ضمن تاکید بر این موضوع که تولیدکنندگان باید مدیریت پسماند خود را بر عهده بگیرند، تصریح کرد: اگر در قوانین کسی به عنوان مجری مدیریت پسماند انتخاب شده است به این معنا نیست که صفر تا ۱۰۰ این کار بر عهده این مجموعه گذاشته شود بلکه این بخش هماهنگ ‌کننده امور است و کلیه بخشها باید به وظایف خود در قبال پسماند تولیدی خود عمل کنند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: بر اساس اصل ۵۰ قانون اساسی، همه آحاد جامعه در ارتباط با حفظ محیط زیست از جمله مدیریت پسماند و حفاظت از آب و خاک کشور مسئولیت دارند.

متصدی ضمن انتقاد از فراگیری تب استفاده از پسماندسوز در کشور، گفت: در شرایط حاضر در کوچکترین شهرها نیز همه برای مدیریت پسماند به دنبال زباله سوز هستند و این در حالی است که این روش اشتباهی بزرگ است چرا که در حوزه مدیریت پسماند، نمی‌توان تنها از یک روش بهره گرفت و سایر روشها را حذف کرد.

وی با انتقاد از عملکرد شهرداریها در بحث مدیریت پسماندها، گفت: شهردار‌یها تا کی می‌خواهند زباله‌ها را در یک جا جمع آوری و تخلیه کنند و صرف ایجاد سلول دفن بهداشتی را کار بسیار مهم خود در زمینه مدیریت پسماند ارزیابی کنند.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: نخستین قدم و اصل اولیه در مدیریت پسماند، بازیافت و بازچرخانی است زیرا پسماند قابلیت استفاده مجدد دارد و از این رو باید از تلفیق روشهای مختلف برای مدیریت پسماند بهره گرفت.

متصدی با بیان اینکه هرگز نباید ارزش پسماند مورد غفلت قرار گیرد، افزود: یکی از دلایل عدم توفیق مدیریت پسماند در کشور ما وارد نشدن بخش خصوصی به این بحث به دلیل ناهمواری مسیر است. این در حالی است که ورود بخش خصوصی به مدیریت پسماند منجر به رقابت در این زمینه می شود.

وی ادامه داد: سپردن اموری که قابلیت انجام آن توسط بخش خصوصی وجود دارد، باید در اولویت محیط زیست کشور باشد و تنها در این شرایط می‌توانیم راجع به اقتصادی بودن یا نبودن مدیریت پسماند قضاوت کنیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در کشور متخصصان زبده‌ای در حوزه مدیریت پسماند داریم، اظهار کرد: اختراعات خوبی نیز توسط جوانان این کشور در حوزه مدیریت پسماند انجام شده است بنابراین باید به دانش بنیان بودن روش‌ها توجه خاص داشته باشیم و دانش پسماند را در کشور افزایش دهیم چراکه در شرایط حاضر باید تلاش جمعی برای مدیریت پسماند داشته باشیم و سرعت کار را بالا ببریم.

متصدی اشاره‌ای هم به شعار امسال روز جهانی زمین پاک «همه با هم به سوی زمین پاک» داشت و افزود: مهمترین موضوع مورد توجه در این شعار، تلاش همگانی است تا در حوزه محیط زیست به نتایج مطلوب برسیم. در این زمینه اقدام های مطلوبی نیز داشته‌ایم اما آنچنان که انتظار داریم به نتیجه نرسیدیم، به همین دلیل باید موضوع با هم بودن را بیشتر مورد توجه قرار داده و سطح مشارکت مردمی و همگانی برای حل مشکلات محیط زیست را افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه به جز سازمان حفاظت محیط زیست، برخی دستگاههای دیگر همچون وزارت کشور و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری ها نیز اقداماتی در حوزه پسماند و محیط زیست داشته اند، اظهار کرد: مردم هوای آلوده را به خوبی می‌بینند و احساس می‌کنند و در نتیجه به دنبال هوای پاک هستند ولی وقتی روی زمینی که حاصلخیزی خود را از دست داده قدم می‌گذارند، متوجه وضعیت بد خاک نمی‌شوند و از این رو باید توجه بیشتری در این زمینه صورت پذیرد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از تراکم‌فروشی در شهرها اظهارکرد: تلاش می‌کنیم که شهرهای پاک داشته باشیم اما تراکم فروشی داریم و روستاها را ویران می‌کنیم تا شهرها را آباد کنیم؛ در این شرایط شهرها بدون برنامه گسترش می‌یابند بنابراین شهری که بی هیچ برنامه‌ای توسعه یابد. هیچ وقت محیط زیستی نخواهد شد.