تبخير ۵ ميليارد مترمكعب آب تجديدپذير پشت سدها!
پارسینه: روند سدسازي به قدري پرشتاب پيش رفته كه حجم قابل توجهي از آبهاي تجديدپذير كشور امروز پشت سدها تجميع شده و فقط سالانه ۵ ميليارد مترمكعب از آبهاي تجديدپذير كشور پشت سدها تبخير مي شود.
تحریریه پارسینه: روند سدسازي به قدري پرشتاب پيش رفته كه حجم قابل توجهي از آبهاي تجديدپذير كشور امروز پشت سدها تجميع شده و فقط سالانه ۵ ميليارد مترمكعب از آبهاي تجديدپذير كشور پشت سدها تبخير مي شود. اين ميزان آب تبخير شده در سال تقريبا معادل حجم مخزن سد اميركبير كرج است.
این درحالی است که ساخت شتابزده سدها پیش از مطالعات جامع آبخیزها و اجرای برنامههای کاهش فرسایش و رسوب موجب کاهش امر مفید سدها و پرشدن زودهنگام مخزن سد با رسوبات شدهاند.
مثال بارز این نوع نقیصه رسوبات انباشته شده در پشت سد سفیدرود است که حجم زیاد رسوبات وارده، عمر مفید آن را ۳۰ سال کاهش داده است.
هرچند سدسازی در اقلیمهای خشک و نیمهخشک که طبیعتا دارای بارشهای کم و اغلب موقت و فصلی هستند، راهکاری برای ذخیره آب برای فصول خشک و تأمین انرژی به حساب میآید، اما کم توجهی به مسائلی نظیر تشدید تبخیر از سطوح آبی سدها، انتخاب نادرست ساختگاه سد، کم توجهی به آثار زیست محیطی آنها مخصوصا آثار منفی عدم تخصیص حقابههای زیست محیطی پاییندست، فقدان مشارکت جوامع بومی و اثرپذیر در تصمیمگیری در مورد پروژههای سدسازی و فقدان توجیه اقتصادی با توجه به ارزشهای منابع زیست بوم این پروژهها را به یکی از اصلیترین تضعیفکننده زیستبومهای تالابي و رودخانهها تبدیل کرده است.
درحال حاضر بهرغم اینکه تقریبا بر روی تمام رودخانههای دائمی کشور سد احداث شده و محیط زیست کشور بهویژه تالابها و رودخانهها بهشدت تحت تأثیر قرار گرفتهاند، ولی متأسفانه مدیریت منابع آب کشور کماکان با مشكلات جدی ازجمله تأمین آب با توجه به رشد جمعیت، عدم توازن بین تأمین و مصرف آب، افزایش آلودگی منابع آب و کاهش پتانسیل بهرهبرداری از منابع آب و پیدایش بحرانهای عمومی آب در مقیاس ملی و منطقهای مواجه است و عملا راهبرد توسعه سدسازی در ایران افق روشنی در زمینه مدیریت آب کشور نشان نمیدهد.
تقویت قناتها و ذخیره آب در زیرزمین بهجای سطح زمین و جلوگیری از تبخیر و سایر روشهای پایدار مهار، هدایت و ذخیرهسازی سيلابهاي فصلی همگی راهبردهای سازگار با شرایط اقلیمی و اقتصادی اجتماعی کشور بودند که متأسفانه با فرصتسوزیهای فراوان بخشی از این مزیتها، بخش زیادی از قابلیتهای خود را از دست دادهاند، ازجمله دانش سنتی قنات که کمکم به فراموشی سپرده شده و این دانش بومی تقویت، احیا و بهنگامسازی نشده است.
متاسفانه آمار ارایه شده غلط است. حجم سد امیرکبیر حدود 250 میلیون مترمکعب و حجم کل سدهای کشور 30 میلیارد مترمکعب است
مخترعی ایرانی توپ های پلاستیکی برای جلوگیری از این کار اختراع کردند که در سدهای امریکا استفاده می شود اما این مخترع را در ایران تحویل نگرفتند و رفت به خارج از کشور