.svg)
مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری
پارسینه: شهر و شهروند از مهم‌ترین مفاهیم اجتماعی سیاسی است که همواره در طول تاریخ راه پر فراز و فرودی پیموده و از طرف متفکران و صاحب نظران علاقمند به مسایل اجتماعی از ادوار باستان تا کنون مورد بحث و چالش قرار گرفته است. با گسترش شهرنشینی هر روز شاهد افرادی هستیم که به نوعی خود را از روستاها جدا کرده و به شهرها نزدیک می‌شوند.
به گزارش پارسینه به نقل از روزنامه راه مردم، شهر و شهروند از مهم‌ترین مفاهیم اجتماعی سیاسی است که همواره در طول تاریخ راه پر فراز و فرودی پیموده و از طرف متفکران و صاحب نظران علاقمند به مسایل اجتماعی از ادوار باستان تا کنون مورد بحث و چالش قرار گرفته است. با گسترش شهرنشینی هر روز شاهد افرادی هستیم که به نوعی خود را از روستاها جدا کرده و به شهرها نزدیک می‌شوند.
با مطالعه سیر تکاملی جوامع بشری، در می‌یابیم که پیشرفت و توسعه هنگامی میسر میشود که انسان‌ها در جریان زندگی خود با همدیگر مشارکت داشته باشند. در حقیقت مشارکت اجتماعی فقط کار جمعی نیست بلکه یک نوع تفکّر جمعی است. مشارکت جمعی، تصمیم گیری جمعی، تولید جمعی و در نهایت استفاده جمعی است. پیشبرد توسعه شهری و پاسخگویی به مسایل متنوع اقتصادی، اجتماعی، مالی، آموزشی و... شهروندان در محله‌های شهری، نیازمند «مشارکت اجتماعی شهروندان» و «بهره‌گیری از ظرفیت‌های نهادها و سازمان‌های مردم نهاد» میباشد. رشد و توسعه پایدار یک کشور در همه عرصه های داخلی و بین المللی در گرو رعایت حقوق شهروندی می باشد.
در مدیریت شهری نوین و در جهانی که به طور فزاینده ایی به سمت شهری شدن گام بر می دارد، مشارکت شهروندی جایگاه والایی دارد. که برای تحقق این مهم شهرداری ها باید مشارکت و دخیل کردن شهروندان در روند تهیه و اجرای طرح های برنامه ریزی که ضامن موفقیت مدیریت شهری می باشد را در برنامه های عملیاتی خود قرار دهند که میتوان گفت شهرداری تهران در این حوزه پیش قدم و مفق بوده و توانسته اقدامات خوبی را انجام دهد. جایگاه مشارکت شهروندی در برنامه ریزی شهر و همچنین تشریح مفاهیم مشارکت در این زمینه مهم است.
در خصوص نقش مشارکت مردم و تاثر گذاری آنها در مدیریت شهری و نهایتا توسعه همه جانبه شهر در زمینه توسعه اجتماعی، فرهنگی و ... باید جهت ارتقا آموزش های شهروندی، توانمندسازی و مشارکت تاثیرگذار شهروندان در سرنوشت خود در یک زندگی شهری مطلوب که همراه با مطالبات و مسئولیت‌پذیری میباشد تلاش و کوشش مستمر در این زمینه ها داشته باشیم.
مدیریت شهری و برنامه ریزان معتقدند که مشارکت باعث می شود شهروندان نسبت به تصمیم گیری های صورت گرفته در شهر مسئولیت پذیر گردند، یعنی حمایت عمومی از تصمیم گیری های اتخاذی از سوی مسئولان باعث می شود متولیان امر به راحتی برنامه های خودرا عملی نمایند. لذا واکاوی و شناخت عواملی که می توانند در گسترش مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها موثر باشند، مشارکت شهروندان در عرصه های مدیریت شهری به منظور ایجادتوسعه پایدار میباشد. براین اساس مواردی مانند متغیر سن شهروندان و مشارکت آنان در فرایند برنامه ریزی و مدیریت شهری، همبستگی اجتماعی شهروندان و سطح مشارکت آنان در مدیریت برنامه های شهری، مدت زمان زندگی آنان درمحله و تمایل به حفظ پایداری محل زندگی، نوع مالکیت در محل زندگی و… با میزان مشارکت سازنده شهروندان در برنامه های توسعه محله ایی و شهری و مشارکت در طرح های توسعه پایدار شهری رابطه مستقیم و معناداری دارند.
به طور مثال یکی از بخش های اصلی مدیریت شهری ، مدیریت پسماند شهری می باشد. در کلیه مراحل مدیریت پسماند یکی از کلید های موفقیت ،آگاهی و مشارکت مردمی می باشد. با توجه به تحقيقات انجام گرفته بیشترین درصد از پسماندهاي خانگي قابل بازيافت مي‌باشند که آينده نگري و برنامه ريزي مشارکتی در مورد دفع مطلوب و نيز استفاده از مقادير زياد مواد زائد خانه ها هستند. در صورت استفاده از صنعت کمپوست برای از بین بردن زباله ها علاوه بر فرهنگ سازی تفکیک زباله ها از مبدا به شهروندان ، از 80 درصد مواد قابل بازیافت می توان یک صنعت اقتصادی و تجاری را ایجاد نمود و باعث ایجاد اشتغال مفید در سطح کشور شد.
در سالهای اخیر هزینههای رفت و روب شهر و جمعآوری زباله چند برابر شده است. با اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا بخش زیادی از هزینههای جمع آوری و ساماندهی زباله حذف میشود، و مطمئنا اگر فرهنگ تفکیک زبالهها در میان مردم نهادینه شود چیزی به نام دفن در خصوص زبالههای قابل بازیافت وجود نخواهد داشت و هزینههای کمتری در بر خواهد گرفت و در این صورت مسئولین رسیدگی بهتری نسبت به نظافت محله خواهند داشت. تفکیک از مبداء یعنی جمع آوری جداسازی زباله از خانه ها و ادارات و کارخانجات که این امر با آموزش صحیح فرهنگ بازیافت و مشارکت صمیمانه مردم در جهت تفکیک و ریختن هر اقلام در کیسه های جداگانه امکان پذیر است و همچنین با صرفه ترین روش میباشد .
با عنایت به مثال ذکر شده متوجه می شویم آموزش و فرهنگ سازی منجر به مشارکت مردم در اداره امور شهری شده و در نهایت باعث کاهش هزینه های نگهداری و افزایش سرمایه اقتصادی برای شهر و توسعه آن می شود، به همین علت می توان گفت که مشارکت همگانی شهروندان یک شهر در اداره و توسعه امور شهر ها بسیار هائز اهمیت میباشد و نقش کلیدی توسعه و پایداری هر شهر رابطه مستقیم با مشارکت شهروندانش دارد.
ارسال نظر