بیوتروریسم و مرگ های خاموش

در هفته ای که گذشت سه بار و درمورد سه ایرانی بحث ترور بیولوژیکی از سوی استکبار جهانی و صهیونیسم مطرح شد. اولی نادر طالب زاده، مجری تلویزیون بود که از ترور بیولوژیکی خود در سفر سال گذشته اش به عراق خبر داد، پس از آن این فرضیه درمورد مرگ علی دادمان فرزند شهید دادمان مطرح شد و بعد هم بیژن نوباوه، خبرنگار سابق صداوسیما و نماینده سابق مجلس بیماری اش را ناشی ترور بیولوژیکی اش اعلام کرد. موضوعی که بار دیگر بحث مهم ترور بیولوژیکی یا بیوتروریسم و لزوم پرداختن به آن را در رسانه ها و افکار عمومی مطرح کرد. پیش از این و در فروردین امسال بود که فرضیه بیوتروریسم درمورد یکی از دانشمندان مطرح ایرانی دکتر سعید کاظمی آشتیانی رئیس موسسه پژوهشی رویان عنوان شد. هم زمان این فرضیه درخصوص مرگ فرج الله سلحشور، کارگردان سینما نیز مطرح شد.

درمورد بیوتروریسم و سابقه استفاده از آن

بر اساس تعریف پلیس بین الملل درسال ۲۰۰۷ بیوتروریسم عبارت است از منتشر کردن عوامل بیولوژیکی یا سمی با هدف کشتن یا آسیب رساندن به انسان‏‌ها، حیوانات و گیاهان با قصد و نیت قبلی و به منظور وحشت‌آفرینی، تهدید و وادار ساختن یک دولت یا گروهی از مردم به انجام عملی یا برآورده کردن خواسته‏ای سیاسی یا اجتماعی.

بر این اساس حمله بیوتروریستی عبارت است از پخش کردن ویروس، باکتری، میکروب یا دیگر عوامل بیماریزا و سمی که موجب بروز بیماری و مرگ در میان انسان‏‌ها، حیوانات و گیاهان می‏‌شود.

لذا بیوتروریسم با این تعریف متعلق به قرن اخیر نیست و سابقه طولانی در تاریخ جنگ های بشر دارد. برای مثال می توان به پیش از میلاد مسیح و در زمان جنگ‌های رومیان اشاره کرد که آلوده کردن منابع آب توسط اجساد مردگان، یکی از راههای به زانو درآوردن حریف در جنگ‌های طولانی محسوب می‌شد. یا به جنگ های مغول‌ها اشاره کرد که برای کشتار سربازان شهرهایی که به محاصره درمی‌آمدند، جنازه‌های افرادی را که به مرض طاعون مرده بودند به داخل شهر پرتاب می‌کردند.

اما در قرن ۲۰ و ۲۱ نیز تروریسم بیولوژیکی به یکی از ابزارهای جنگ میان قدرت ها بدل شده است. مثلا در بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۹۹۰ ، کاربرد سلاح‌های بیوتروریستی به صورت پراکنده بود که از آن‏‌ها می‏‌توان به استفاده شوروی از سم مهلک ترایکوتسن تی‌دو (باران زرد) علیه مجاهدین افغانی، استفاده آمریکا از عامل میکروبی تب خوک علیه انقلابیون کوبا، استفاده رژیم اشغالگر قدس از عامل بیولوژیکی علیه دختران خردسال فلسطینی در سال ۱۹۸۲ میلادی نام برد.

با این حال مهم‏ترین رویداد بیوتروریسم در هزاره جدید، پخش نامه‏‌های حاوی اسپور آنتراکس (عامل مولد سیاه زخم ) در آمریکا بود. در روز ۱۸ سپتامبر سال ۲۰۰۱ اولین نمونه آنتراکس پوستی به علت نامه پستی حاوی اسپور آنتراکس مشاهده شد که بیمار با مصرف آنتی بیوتیک بهبود یافت.

مرگ های مرموز شخصیت های مهم

از موارد مشهوری که فرضیه بیوتروریسم درمورد آن ها قوی است مرگ های مشکوک شخصیت های مهمی مثل الکساندر لیتویننکو جاسوس سابق اداره امنیت فدرال روسیه در انگلیس، ودیع حداد بنیان‏گذار جنبش ملی‌گرایان عرب و از مهم‏ترین مبارزان فلسطینی در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی، محمود المبحوح از رهبران حماس، یاسر عرفات رهبر جنبش آزادیبخش فلسطین و نیز ترور بیولوژیکی نافرجام خالد مشعل از فرماندهان حماس و رییس دفتر سیاسی این حزب است.

مرگ الکساندر لیتویننک جاسوس سابق اداره امنیت فدرال روسیه در انگلیس در سال ۲۰۰۷، یکی از پر سروصداترین جریان‌های خبری به شمار می‌رود. در نوامبر ۲۰۰۶ الکساندر لیتوینینکو که از بریتانیا پناهندگی سیاسی دریافت کرده بود، پس از ملاقاتی با دو نفر از همکاران سابقش بیمار شد. آقای لیتوینینکو سه هفته پس از آن به دلیل مسمومیت با ماده رادیواکتیو پلونیوم ۲۱۰ درگذشت. از آن‏‌جا که لیتویننکو جاسوس سابق روسیه، از منتقدان صریح دولت روسیه بود، رسانه‏‌های غربی انگشت اتهام را به سوی مقامات روسی نشانه گرفتند گرچه دولت روسیه هیچ‏گاه این موضوع را نپذیرفت و به شدت آن‏ را رد کرد.

درمورد یاسر عرفات نیز برخی گزارش ها حاکی از وجود مقادیری پلوتونیوم در بدن او بود، هرچند این موضوع از سوی عده ای دیگر رد شده است. تعدادی از متخصصان سویسی پس از آزمایش جسد یاسر عرفات اعلام کردند که در استخوان رهبر فلسطینی‌ها ۱۸ برابر اندازه معمول رادیواکتیو یافته‌اند. متخصصان روسیه قبلاً وجود رادیواکتیو در جسد عرفات را انکار کرده بودند. برای تحقیق پیرامون علت مرگ عرفات، هیئتی مرکب از متخصصان بیوپزشکی فرانسه، سویس و روسیه تشکیل شده بود. کارشناسان هرکشور قرار بود به صورت جداگانه روی یک سوم باقی‌مانده جسد عرفات تحقیق کنند، اما فرانسوی‌ها از این کار خودداری کردند. هرچند بعدها فرانسوی ها هم وجود پلوتونیوم در بدن یاسر عرفات را رد کردند.

فرضیه ترور بیولوژیکی شخصیت های ایرانی
اوایل فروردین امسال و برای اولین بار پس از ۱۰ سال، رهبر انقلاب از مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی رئیس فقید پژوهشکده رویان با عنوان شهید نام بردند. موضوعی که باعث شد فرضیه ترور بیولوژیکی این نابغه فناوری سلول های بنیادی توسط سازمان های جاسوسی بیگانه قوت بگیرد، هرچند پیش از این اعلام شده بود که مرحوم کاظمی آشتیانی به علت سکته قلبی درگذشته است.

دو هفته بعد جمال شورجه کارگردان سینما از ترور بیولوژیکی فرج الله سلحشور کارگردان سینما که اسفند سال قبل در اثر ابتلا به سرطان ریه درگذشته بود، خبر داد. جمال شورجه در این خصوص گفت: از همان ابتدای بیماری حاج فرج، دکترها به ترور بیولوژیکی او مشکوک بوند؛ چرا که این بیماری، بدون علایم قبلی و نشانه های اولیه، یکباره به سراغ مرحوم سلحشور آمد. این کارگردان سینمای کشورمان ادامه داد: خود مرحوم سلحشور چندین بار در جمع های کوچک اطرافیان و نزدیکانش گفته بود که «بنده را مسموم کرده اند». وی با اشاره به حضور برخی کارشناسان مسایل بیولوژیکی در دفتر محل کار مرحوم سلحشور، تاکید کرد: اگرچه جلساتی که میان این دوستان با آن مرحوم برگزار می شد، اکثرا محرمانه و بدون حضور افراد انجام می گرفت، اما همین رفت و آمدها نشان می داد که اتفاقات خاصی در وضعیت سلامت ایشان رخ داده است.

اما بحث ترور بیولوژیکی اواخر خرداد بود که دوباره مطرح شد، زمانی که نادر طالب زاده مجری تلویزیون ترور بیولوژیکی خود را اعلام کرد. وی در این خصوص اظهار کرد: یک سال و نیم پیش به گروهی از لبنان برای راهپیمایی اربعین به عراق رفتم. که چمدان من را از هتلی که در نجف بودم از میان صد‌ها چمدان برداشتند و ۵ الی ۶ روز بعد در کربلا نصفه شب تحویلم دادند. لپ‌تاپ من را خالی و بررسی‌های‌ کامل را انجام داده بودند. از همان روز که چمدان‌ را تحویل گرفتم حالم بد شد اما متوجه این ماجرا نبودم.

دو هفته بعد این فرضیه درمورد مرگ علی دادمان فرزند شهید دادمان مطرح شد. سید نظام الدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس در این خصوص نوشت که وقتی یک ماه پیش که خبر بیماری اش را شنیده است تلفنی جویای احوال او شده است، او گفته است: چند وقت پیش سفری به خارج کشور داشته و پس از بازگشت بدون هیچ سابقه ای دچار این بیماری مشکوک شده که به تدریج بخش زیادی از بدنش را درگیر کرده است.

فردای آن روز نیز بیژن نوباوه خبرنگار سابق صداوسیما در آمریکا از ترور بیولوژیکی خود خبر داد. نوباوه در این خصوص گفت: بیوتروریسم یک بحث جدی است. تا حالا چندین مورد اتفاق افتاده. درباره خود من هم صادق بوده. ابتدای تشخیص بیماری من گفتند سم‌های آمریکایی وارد بدنم شده. سمی که از جنگ دوم جهانی باقی مانده بود و آمریکایی‌ها هنوز از آن استفاده می‌کنند. این یک واقعیت است.

اما با نگاهی به شخصیت هایی که هدف ترور بیولوژیکی قرار گرفته اند به نظر می رسد دشمن برای انتخاب اهداف خود الگوریتم مشخصی ندارد. از سویی شخصیت هایی مثل یاسر عرفات و فرماندهان رده بالای حماس یا دانشمندان مطرح هدف قرار می گیرند و از سوی دیگر خبرنگار و مجری صداوسیما و کارگردان. اما سوالی که پیش می آید این است که اگر خبرنگار و مجری و کارگردان از حملات بیوتروریسم در امان نیستند، قاعدتا موضوع درمورد مقامات عالی رتبه کشور باید خیلی جدی تر باشد، به ویژه دیپلمات ها و وزرا که سفرهای خارجی بسیاری به کشورهای مختلفی دارند. هرچند برغم تمام دشمنی ها و توطئه های غرب تاکنون چنین اتفاقی در تاریخ ۳۷ ساله جمهوری اسلامی برای هیچ یک از مقامات کشور نیفتاده است.