اختلاف ایران و کشورهای غربی در بحران سوریه در چیست؟

بیش از پنج سال از بحران در سوریه می گذرد و هر روز بر عمق آن افزوده می شود. از هنگامی که بحران و جنگ داخلی در سوریه آغاز شد، برخی از تحلیلگران با استناد به تحولات در برخی کشورهای موسوم به بیداری اسلامی معتقد بودند، به زودی این بحران نیز پایان خواهد گرفت.

به گزارش«تابناک»، به تدریج با روشن شدن فضای میدانی بحران در سوریه، بر همگان مشخص شد که جنس تحولات در سوریه از سایر تحولات موسوم به بیداری اسلامی متفاوت است. حضور تروریست ها و گروه های تکفیری در این کشور و جولان برخی گروه های تروریستی از جمله داعش، باعث شد که روند تحولات در این کشور دگرگون شود و با اینکه بیش از پنج سال از این بحران می گذرد، سوریه همچنان روی آرامش به خود نگرفته است.

در بحران سوریه، بازیگران خارجی منطقه ای و بین المللی یکی از کنشگران اصلی در این میان به شمار می روند. ایران نیز به عنوان یکی از بازیگران حامی مقاومت در این بحران تأثیر بسزایی دارد. سیاست ایران در قبال بحران سوریه از آغاز بر سه اصل منطقی استوار بود؛ احترام به حق مشروع ملت سوریه برای اصلاح و تعیین سرنوشت خود٬ مخالفت با مداخله بیگانگان که بابت سیاست‌های مستقل دولت سوریه و حمایت این کشور از مقاومت لبنان در صدد تسویه حساب با این کشور هستند و مخالفت با استفاده از تروریسم جهت تحقق اهداف سیاسی.

در این میان، طرح های فراوان بین المللی و همچنین برگزاری کنفرانس های متعددی برای حل این بحران پیشنهاد شد که تاکنون هیچ یک از آنها راهی به موفقیت پیدا نکرده است. ایران از ابتدا بیان کرد که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد، بلکه باید این بحران از طریق سیاسی به پایان رسد. در همین چارچوب ایران طرح چهار مرحله ای بحران سوریه را در دستور کار قرار داد.

اما یکی از موضوعات و چالش های اساسی در مورد موضوع بحران سوریه که در نهایت همه گفت و گوها و طرح ها را با شکست مواجه می کند، آینده ریاست جمهوری سوریه است. تاکنون معارضان سوری و جبهه متحد خارجی علیه بشار همه تلاش خود را کرده اند که شخص بشار اسد را در پروسه دولت انتقالی یا دولت بعدی در سوریه پس از توافق گروه های سیاسی را کنار بگذارند، ولی به نتیجه ای نرسیده است.

ایران در این زمینه همواره مطرح کرده که هیچ کس جز مردم سوریه، حق تعیین سرنوشت خود را ندارند. در واقع این صندوق های رأی هستند که نشان می دهند، چه کسی شایستگی تصدی پست ریاست جمهوری را دارد و کشورهای خارجی نمی توانند برای مردم سوریه تعیین تکلیف کنند.

به نظر می رسد به تازگی پروسه حل بحران سوریه در مرحله ای قرار گرفته که در صورتی که موضوع آینده بشار اسد حل شود، به احتمال قوی توافق میان گروه های سیاسی برقرار خواهد شد. در همین زمینه، کشورهای غربی از جمله امریکا به کشورهای حامی مقاومت و رأی مردم فشار می آورند که طرح آنها مبنی بر سوریه بدون بشار را بپذیرند. این در حالی است که حتی طرح چنین موضوعی نیز خود به عنوان ناقض تمام شعارهای دموکراسی خواهانه و آزادی طلبانه خواهد بود.

بنابراین به احتمال زیاد موضوعاتی که در این روزها در مورد بحران سیاسی در سوریه مطرح می شود که ایران در موضوع بشار حاضر به تعامل است، در همین چارچوب قابل تحلیل است. این کشورها خواهان فضاسازی برای جا انداختن این موضوع هستند که تنها راه حل بحران سوریه، کناره گیری بشار است. در حالی که ایران تنها راه حل بحران سوریه را اعتماد به صندوق های رأی می داند.