پرواز با بال های بسته!

به گزارش قانون، یک فروند جنگنده F7 ارتش در استان اصفهان سقوط کرد و خوشبختانه دو خلبان هواپیما با چتر به بیرون پریدند و نجات یافتند. به نوشته فارس، این جنگنده پایگاه هشتم شکاری نیروی هوایی با دو سرنشین در ساعت 9:15 صبح ديروز از فرودگاه برخاست و ساعت 9:58 با کوه های منطقه نايین (40 کیلومتری شهر نايین)برخورد و سقوط کرد. مقصد این جنگنده میدان تیر انارک بوده و به دلیل اینکه محل سقوط، غیرمسکونی بود هیچ تلفاتی نداشت. متاسفانه در ايران، به دليل تحريم‌هاي ظالمانه‌اي كه برخي آنها را بي‌تاثير مي‌خواندند، ميزان سوانح هوايي بسيار زياد است. بيشتر ناوگان هوايي نظامي كه امروزه توسط ارتش ايران استفاده مي‌شود مربوط به دهه‌هاي گذشته بوده و كارايي خود را از دست داده‌‌اند. از سوي ديگر شايد برخي اشتباهات انساني نيز در اين حوادث دخيل باشند. در ادامه برخي از اين حوادث را يادآوري مي‌كنيم كه در چند ماهه اخير به طور تقريبي هر 32 روز، يك سقوط يا سانحه در ناوگان هوايي ايران صورت گرفته‌است!

6/1/95خلبانان نيروهاي مسلح و سقوط هواپيماي اورژانس
یک فروند بالگرد متعلق به اورژانس در استان فارس سقوط كرد و 9 تن در پی این حادثه جان خود را از دست دادند؛ دو تکنسین اورژانس، بیمار حادثه دیده و عوامل پرواز که از نیروهای مسلح بودند. علت این حادثه پس از بررسی عوامل سازمان هواپیمایی اعلام خواهد شد.

8/11/94 پرواز بي تلفات
یک فروند هواپیمای MD 83 متعلق به هواپیمایی زاگرس هنگام فرود در مشهد از باند فرودگاه خارج شد. این سانحه تلفات جانی نداشت.

22/10/94 سقوط جنگنده ارتش در چابهار
بر اثر سقوط هواپیمای آموزشی جنگی ارتش در چابهار دو نفر شهید شدند. دلایل سقوط این هواپیمای آموزشی در دست بررسی است. اين آمار براي سه ماهه اخير بود و در چند سال گذاشته، ميزان اين حوادث بسيار بيشتر بوده‌است. براي مثال مي‌توان به موارد زير اشاره‌كرد:

22 /1/94 كشته شدن در راه‌آموزش
یک فروند هواپیمای آموزشی F4 به علت نقص فنی در حوالی یکی از روستاهای منطقه کهیری شهرستان کنارک استان‌سيستان و بلوچستان سقوط کرد و منجر به مرگ خلبان و کمک خلبان آن شد.

22/4/94 سقوط بالگرد فلات قاره
بالگرد از نوع آگوستا متعلق به شرکت هلی‌کوپتری تارا و در اجاره شرکت نفت فلات قاره ایران بود. این بالگرد در ساعت 22:20 دقیقه دوشنبه 22 تیرماه 94 ناپدید شده بود و اندكي بعد لاشه آن توسط یکی از شناورهای شرکت نفت فلات قاره ایران پیدا شد. این بالگرد در حال انتقال بیمار از سکوی ابوذر به بوشهر سقوط کرد به طوری که 10 دقیقه پس از برخاستن بالگرد، خلبان با بوشهر ارتباط برقرار و اعلام کرد تا 20 دقیقه دیگر نقطه بعدی را اعلام خواهد کرد اما بعد از آن، ارتباط بالگرد با رادار فرودگاه بوشهر و پدافند هوایی قطع می‌شود. سازمان هواپیمایی گفته بود علت حادثه را اعلام می کند.

20/2/93 نجات 113
هواپیمای فوکر 100 پرواز شماره 8053 متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان که از مشهد عازم فرودگاه بین‌المللی زاهدان بود، در ساعت 13:10 به دلیل باز نشدن چرخ سمت چپ عقب درخواست فرود اضطراری کرد و به ناچار با وجود یک چرخ بسته به حالت اضطرار در باند فرودگاه بین‌المللی زاهدان فرود آمد. این هواپیما از باند پرواز خارج و لاستیک آن دچار ترکیدگی شد که همه 113 مسافر این پرواز نجات یافتند. در این حادثه تنها 9نفر آسیب دیدند.

6/3/ 1393سوختن آنتونف سپاه
یک فروند هواپیمای آنتونف متعلق به نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پرواز آموزشی، هنگام فرود در فرودگاه یزد به دلیل نقص فنی دچار آتش سوزی شد. براساس این گزارش در پی وقوع این سانحه با تلاش عوامل امداد و گروه های اطفاي حریق نسبت به خاموش کردن آتش اقدام شد. در این سانحه خوشبختانه هیچ‌گونه آسیبی به کادر پرواز و سرنشینان هواپیما وارد نشد.

24/4/93سقوط F4
یک فروند هواپیمایF4 نیروی هوایی ارتش ایران دقایقی پس از پرواز ازپایگاه هوایی شهید دوران در شیراز، منطقه دریاچه بختگان سقوط کرد. در پی آن، دو خلبان این هواپیما کشته شدند.

19/5/93 هواپيماي‌اجاره‌اي، سقوط آزاد در منطقه مسكوني
پرواز شماره 5915 ساعت 9:25 دقیقه صبح از تهران به مقصد طبس با سقوط هواپیما در شهرک آزادی ناتمام ماند. این هواپیما از نوع ایران ۱۴۰ و متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان بوده است و هنگام بلند شدن از باند فرودگاه مهرآباد در انتهای باند دچار مشکل شده و بر فراز شهرک آزادی دچار سانحه می‌شود. احمد مجیدی، معاون وزیر راه و شهرسازی وقت در گفت‌وگويي دراين باره گفت: این هواپیما متعلق به شرکت هواپیمایی ساها و در اجاره شرکت هواپیمایی سپاهان بود.3ارديبهشت سال 92 خبرگزاري ايسنا در گزارشي مي‌نويسد:« شرکت هواپیمایی ساها که ایرلاین‌ 23 ساله ایران است و توسط نیروی هوایی ارتش تاسیس شده، به دلیل بالا‌بودن سن ناوگان از سوی سازمان هواپیمایی کشوری فعلا فعالیت آن متوقف شده است!» اما ما شاهد اجاره همين ناوگان به ساير ايرلاين‌ها بوديم. در آن دوران شايعاتي نيز منتشر شد كه هواپيما متعلق به سپاه بوده است ولي رمضان‌شريف، مسئول روابط عمومی کل سپاه این خبر را تکذیب کرد.

12/6/93 محسن رضايي و فرود خاص
هواپیمای ایرباس شرکت هواپیمایی ماهان که از تهران عازم مشهد بود، ساعت 22:30 در فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد این شهر دچار سانحه شد. این هواپیما به شماره پرواز 613 که محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم یکی از سرنشینان آن بود، حدود ساعت 24 به هنگام فرود در باند فرودگاه به علت ترکیدگی چرخ جلو، با مشکل مواجه شد و به سختی فرود آمد. این پیشامد تلفات جانی در بر نداشت ولی برخی از مسافرها دچار جراحات جزيی شدند و محسن رضایی از ناحیه دست دچار آسیب دیدگی شد.

19/6/93شانس زندگي مجدد
یک هواپیمای نظامیF5 حین رزمایش فداییان حریم ولایت در تبریز سقوط کرد. این هواپیما در میدان آذربایجان تبریز که در کنار فرودگاه این شهر قرار دارد واژگون شد. به گفته شاهدان عینی خلبان هواپیما توانست قبل از سقوط خود را با چتر به بیرون پرتاب کند ولي متاسفانه فروردين همان سال یک جنگنده سوخو-24 در استان فارس سقوط کرد که دو خلبانش از هواپیما بیرون پریدند ولي چتر یکی از آنان باز نشد و منجر به مرگ وی شد.

19/7/93 شهادت 7 مامورناجا
در سانحه هوایی روز شنبه نوزدهم مهر ماه 7 نفر از مسئولان و کادر پروازی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مسیر عزیمت به منطقه مرزی و عملیاتی شرق کشور به‌شهادت رسيدند. این هواپیمای نظامی از نوع ملخی توربو کوماندور بود و 7 نفر سرنشین داشت. هنوز دلیل سقوط این هواپیما مشخص نشده است.

9 /10/93 نجات از مرگ
یک فروند هواپیمای آموزشی از نوع TECNAM به علامت ثبت EP-SCN و متعلق به شرکت آموزش هوانوردی پارسیس در زمان برگشت از زنجان حوالی فرودگاه زنجان به دلیل از دست دادن کامل موتور با مهارت خلبانان حسن عبداللهی و محمد مهدی جهاد در جاده روستای سارم سقلو فرود اضطراری کرد. در این سانحه هیچ‌گونه آسیبی به هواپیما و دو خلبان وارد نشد.

6/11/93 باز هم شهادت ارتشي
یک فروند هواپیمایF14 نیروی هوایی ارتش ایران، سه دقیقه پس از برخاستن از پایگاه ششم شکاری بوشهر در نزدیکی بوشهر سقوط کرد و خلبان و کمک‌خلبان این هواپیما جان خود را از دست دادند.

5 /12/93 شكستگي، سوختگي و مرگ
یک فروند هواپیمای آموزشی از نوع TB و متعلق به شرکت آموزش هوانوردی پارسیس در فرودگاه پیام کرج به دلیل باز نشدن چرخ‌ها و در حالی که خلبانان مجید یوسفی مهر و محمد مهدی طارمی در حال انجام مانورهای مربوطه برای باز کردن چرخ‌ها با استفاده از نیروی گرانش بودند و ارتفاع بسیار کمی ا ز زمین داشتند، به دلیل از دست دادن موتور دچار سانحه شده و سقوط کرد. در این سانحه خلبان طارمی قبل از برخورد با زمین خود را از هواپیما به بیرون پرتاب می‌کند و دچار شکستگی شدید می‌شود و خلبان یوسفی مهر یک هفته بعد به علت سوختگی شدید در بیمارستان فوت می‌کند.

7 /12/93 سقوط دربند
بالگردي در ارتفاعات تهران سقوط كرده و امدادگران پس از حضور در محل اعلام کردند که بدنه بالگرد به طور کامل ویران و سوخته است و حتی اجساد نیز قابل شناسایی نیستند. در آن دوران گفته‌ مي شد بالگرد متعلق به هلال‌احمر است ولي يكي از مسئولان گفته بود رنگ‌های زرد روی بدنه بالگرد نشان می‌دهد که این بالگرد مربوط به جمعیت هلال احمر نبوده و متعلق به ارگان یا سازمان دیگری است! این مقام مسئول اذعان داشت: این بالگرد که متعلق به«شرکت پنها» است، در ارتفاعات دربند در حال پرواز بود که به علت وضعیت نامساعد جوی با دیواره کوه برخورد کرده و منفجر می شود.گفتنی است، سرنشینان این هواپیما شامل خلبان، کمک خلبان و مهندس پرواز بوده اند.

1/2/92 شهادت حين آموزش
یک هواپیمای آموزشی F5 تایگر در شهرستان آبدانان، متعلق به پایگاه چهارم شکاری دزفول، در اثر برخورد با کوه فیلمان سقوط کرد که موجب جان باختن هر دو خلبان آن شد. در این حادثه سرهنگ حسین طحان نظیف و سروان مرتضی پورحبیب جان خود را از دست دادند.

8/2/92 اجكت نجات
یک فروند هواپیمای جنگندهF5 نیروی هوایی ارتش که از پایگاه چهارم شکاری دزفول به پرواز در آمده بود در حوالی شهرستان اندیمشک سقوط کرد. خلبانان این پرواز موفق به اجکت شدند و نجات یافتند.

1/7/92 كمري كه شكست
یک فروند هواپیمای شکاریF4 فانتوم متعلق به پایگاه ششم شکاری بوشهر، در هنگام فرود به دليل ترکیدگی لاستیک از باند خارج و دچار سانحه شد. در این حادثه هر دو خلبان اقدام به اجکت کردند که خلبان کابین جلو سرگرد خلبان آرش رضایی به علت باز نشدن چتر جان خود را از دست داد و خلبان کابین عقب سروان سلیمی نژاد از ناحیه کمر دچار شکستگی شد.

12/12/92 سقوط‌مرجاني
یک فروند جت فالکون 20 ، هشت نفره که بر فراز جزیره کیش در حال پرواز بود، در سواحل شرقی این جزیره در محدوده ساحل مرجانی در آب‌های خلیج فارس سقوط کرد و 5 نفر كشته‌شدند.

بحران آفندي
راهبردهاي جمهوري‌اسلامي بر پايه‌هاي اخلاق اسلامي است و تنها به دفاع‌ از مرزها و آرمان‌‌ها نظر دارد ولي با تاملي بر آمار موجود، به نظر می رسد خلبانان و مهندسان پروازهای نظامی و نیز آنانی که در وضعیت آموزشی هستند، همانند دوران دفاع مقدس در خطرند.به نظر می رسد باید مسئولان تصمیم گیرنده در نیروهای مسلح ، به فکر نوسازی ناوگان نظامی کشور باشندتا از این حوادث جلوگیری شود. همچنین به نظر می رسد وضعیت آفندی کشور با زمان دفاع مقدس از لحاظ تجهیزات ، تغییر چشمگیری نداشته و توان بالای نظامی ایران تنها در زمینه پدافندی است.
امروزه توجه به این موضوع نیز ضروری است که نیروی هوایی ایران چه در بخش مسافربری چه در بخش دفاعی مدیون خلبانان خود است که شاید اگر توان و کارآزمودگی آنان نبود به این آمار می توانست بارها افزوده شود. عدم دسترسی ایران به خدمات جانبی و قطعات لازم در طولانی مدت و عدم امکان خرید هواپیما طی سال های گذشته از عواملی است که باید پس از دوران پسا برجام به آن توجه ویژه کرد.حتی اگر امیدوار يم در طولانی‌مدت درصنعت هوایی به اهدافی دست یابیم، اکنون توجه کنیم که بدون تعامل با جهان و خرید قطعات و هواپیما نمی توانیم به طور کامل موفق شویم. به امید آن روز که دیگر به دلیل حوادثی ناگوار، شاهد عروج بزرگانی مانند حاج احمد کاظمی، فرمانده دلیر نیروی زمینی سپاه نباشیم.