احتیاط غرب و ورود پوتین به سوریه

تشدید این نقش آفرینی از سوی مسکو نیز در روزهای پیشین به وضوح مشاهده شده است. نمونه بارز آن ارسال تسلیحات و جنگنده و 28فروند هواپیمای پیشرفته، تانک های تی90 و امکانات نظامی و انسانی به سوریه است.

در عین حال آمادگی خویش را برای مشارکت با ایران و سوریه برای ارسال این امکانات به عراق جهت مبارزه با تروریسم هم به طور رسمی اعلام کرده اند. روس ها علت این اقدام را نگرانی از تثبیت جریان افراط گرایی در منطقه، مقابله و کنترل داعش در منطقه اعلام کرده اند و اینکه امروز بیش از هر زمان دیگری خواستار و پیگیر حفظ قدرت و دولت بشار اسد هستند.

به نظر می رسد مساله بسیار مهم در شرایط کنونی برای روس ها بیشتر مقابله با تروریسم و جلوگیری از تثبیت قدرت داعش در منطقه است و با توجه به اینکه ایران و روسیه در مورد مقابله با داعش دارای منافع مشترکی هستند و همکاری های مشترکی نیز در سال های گذشته تجربه کرده اند طبیعی است که دو کشور از تمامی ابزارها و امکانات خویش جهت مبارزه با تروریسم و افراط گرایی در منطقه به خصوص در سوریه و عراق بهره ببرند.

دولت های مرکزی سوریه و عراق دارای روابط بسیار خوبی با ایران و روسیه هستند و به این دلیل، به نظر همکاری های مشترک اطلاعاتی میان دو کشور می تواند بسیار مثمرثمر باشد و حتی در نهایت به تثبیت موقعیت تهران و مسکو در منطقه کمک خواهد کرد. همکاری ایران و روسیه می تواند مقابله با تروریسم را در سوریه و عراق تسریع کند و به نظر می رسد قبل از هر چیز میان آنها بیشتر همکاری های اطلاعاتی مطرح است که بالطبع می تواند در حوزه های دیگر هم ارتقا پیدا کند. اما اکنون چرایی و علت تشدید نقش آفرینی سوریه در منطقه بیش از هر چیز مورد توجه قرار گرفته است و اینکه آیا ورود جدی مسکو به سوریه می تواند به مفهوم تثبیت قدرت روسیه در خاورمیانه و صحنه بین الملل تلقی شود؟ باید گفت حوزه منافع روسیه حوزه گسترده ای است و ابعاد مختلفی را نیز در برمی گیرد.

یک بعد مساله به مقابله با گسترش افراط گرایی در منطقه برمی گردد که تهدیدی برای امنیت ملی روسیه نیز محسوب می شود؛ اما قبل از هر چیز مهمترین مساله این است که روسیه پس از بحران اوکراین و فشاری که از سوی غرب متحمل شد به دنبال بازسازی نقش خود در سطح منطقه ای و صحنه بین المللی است. در حقیقت با بازیگری در سوریه می خواهد حضور خود را به عنوان یک قدرت بزرگ بین المللی تثبیت کند و نقشی در آینده منطقه و جهان ایفا کند.

رفتار و تحرکاتی که اکنون از سوی روسیه در سوریه مشاهده می شود یک بعدش به این بازمی گردد که روسیه باید بتواند به عنوان تامین کننده امنیت در منطقه شناخته شود و البته ابعاد دیگر مساله نیز این است که به هر حال روسیه منافعی برای خویش در حضور نظامی خود در سوریه متصور می بیند. روس ها می توانند حضور نیروهای نظامی خویش را در دریای مدیترانه تثبیت و نقش خود را در موازنه قدرت جهانی ارتقا دهند. همه این مسائل ابعادی هستند که در موضعگیری روسیه در مورد بحران سوریه نقش جدی دارند.

بعد دیگر، جایگاهی است که پوتین برای خویش قائل است. نقشی که تلاش می کند با بازیگری در صحنه منطقه ای، بین المللی و تاثیر ناشی از آن در روند تحولات داخلی روسیه ایفا کند. به نظر می رسد که روند تشدید نقش آفرینی مسکو در منطقه بیش از هر چیز ناشی از قدرتنمایی شخصی پوتین باشد. غربی ها شاید از اینکه حضور نظامی روسیه بتواند قدرت داعش را کنترل کند و اجازه ندهد که بیش از این اقدامات تروریستی داعش در منطقه گسترش پیدا کند مشکلی با مداخله روسیه نداشته باشند. اما غرب بیش از هر چیز نگران است که تداوم این مداخله آینده نامعلومی داشته و به حوزه های دیگری گسترش پیدا کند بنابراین با احتیاط با مساله برخورد کند. آنها در حقیقت نه تنها تمایلی به محکوم کردن این مداخله ندارند حتی نمی خواهند زیاد هم فضا را برای نقش آفرینی روس ها باز بگذارند. به نظر یک نوع سیاست دوگانه و محتاطانه ای را غرب در این زمینه دنبال می کند.

* منبع: روزنامه آرمان