۶میلیون سالمند ایرانی در خطر فراموشی

به گفته کارشناسان اگر امروز برای بازنشستگی، تنهایی، فقر و توانمند سازی آنها که مهم ترین چالش های دوران سالمندی است برنامه ریزی نشود قطعا با بحران مواجه خواهیم شد. فردا روز جهانی سالمند است...

**تأثیر مرگ و تولد در سهم سالمندی

براساس آخرین سرشماری، در حال حاضر سهم سالمندی در جمعیت کل کشور 8.2درصد یا همان 6میلیون و 159 هزار نفر است. از 4واقعه حیاتی که در ثبت احوال ثبت می شود 2واقعه فوت و ولادت ارتباط مستقیم به سهم سالمندی در هرم جمعیتی دارد.

مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال در این باره به همشهری می گوید: «کاهش موالید، ساختار سنی را به گونه ای تغییر می دهد که سال ها بعد تجمیع جمعیت در بالای هرم جمعیتی را بیشتر می کند.مطالعات نشان می دهد که سهم سالمندی در آینده به دلیل موج جمعیتی کنونی، بیشتر خواهد شد، مگر اینکه میزان باروری افزایش یابد.»

در حال حاضر حدود 40درصد از جمعیت کشور در دوران میانسالی (64-30سالگی) زندگی می کنند ولی براساس سناریو های مختلف جمعیت شناسی، 20سال دیگر تقریبا 18میلیون نفر جمعیت کشور بالای 60 سال یا سالمند خواهند شد.

در آن سال ها تکلیف این همه سالمند چه خواهد بود؟ علی اکبر محزون می گوید:«تجربه بیشتر کشور هایی که دوران سالمندی را گذرانده اند نشان می دهد که نگهداری از سالمند دور از خانه نتیجه مطلوبی ندارد.

تجربه جهانی نشان می دهد هرگونه برنامه ریزی برای نگهداری از سالمند در مراکزی خارج از خانواده با شکست مواجه خواهد شد.به همین دلیل در حال حاضر سازمان های جهانی به دنبال اجرا کردن سالمندی فعال (Active aging) در 3بعد سلامت، مشارکت و امنیت هستند.»

وی در پاسخ به این سؤال که آیا سند بالادستی برای حمایت از سالمند در کشور وجود دارد می گوید:«در ایران رد پای قانون برای حمایت از سالمندان را می توان در بند7سیاست های کلی جمعیت یافت.

براساس آن فرهنگ سازی برای تکریم و احترام سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تأمین سلامت و نگهداری آنها در خانواده و پیش بینی سازوکار لازم برای بهره مندی از تجارب توانمندی های سالمندان در حوزه های مختلف باید مورد توجه قرار گیرد.»

**هشدار درباره بحران

تحقیقات درمورد چشم انداز سالمندی در سال های آینده نشان می دهد، مانند بسیاری از پدیده های اجتماعی، سالمندی نیز به یک پدیده زنانه تبدیل خواهد شد. اگرچه امروز سالمندی هنوز تبدیل به بحران نشده، اما به گفته احمد دلبری مدیرکل بهزیستی استان تهران اگر عجله نکنیم، سالمندی که از آنها به عنوان فرصت یاد می کنیم تبدیل به سونامی می شود نه چالش. فرید براتی سده، رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان بهزیستی به همشهری می گوید:« سلامت 30درصد از موضوع سالمندی است و 70 درصد آن مربوط به بیمه ها، تأمین اجتماعی، حمایت های فرهنگی است.

اخیرا در جلسه ای که با وزارت بهداشت برای تعیین متولی در این زمینه برگزار کردیم، مشخص شد که تصمیم گیری در این زمینه منوط به نظر سازمان برنامه و بودجه و دولت همزمان با تصمیم گیری در مورد برنامه ششم توسعه باشد.»

براساس برنامه چهارم توسعه قرار بود 25درصد از سالمندان ساماندهی شوند. به گفته فرید براتی سده منظور از این ساماندهی بهبود کیفیت سالمندان ازطریق ارائه انواع خدمات رفاهی و سلامتی برای توانمندی آنهاست. او می گوید:« تا 30درصد از جمعیت کشور در دهک های پایین درآمدی هستند و نیاز است که مورد حمایت قرار بگیرند.

در سال75هزینه سالانه یک سالمند 800هزار تومان بود ولی امروز این رقم به حداقل 9 میلیون تومان رسیده است بنابراین در سندی که برای این قشر تدوین می شود باید برای وضعیت تأمین اجتماعی، سلامت و بازنشستگی آنها فکر شود.» سالمند در شرایط ساماندهی شده نباید احساس کند که عضو جدامانده از جامعه است و منتظر مرگ باشد.

در برنامه سوم و چهارم این موضوع مورد تأکید سیاستگذاران بود ولی در برنامه پنجم توسعه مثل خیلی از بخش ها مورد غفلت واقع شد.

در بسیاری از کشور های توسعه یافته تمام هزینه های افراد در دوران سالمندی پرداخت می شود. این در حالی است که در کشور ما بسیاری از سالمندان به دلیل کمبود و ضعف پوشش های بیمه ای و تأمین اجتماعی با مشکلات زیادی مواجه هستند.

این افراد که اخیرا در قالب طرح 6 میلیون نفر به آنها توجه شده است، هنوز در انتظار مصوبه مجلس و تأمین اعتبار برای حداقل های رفاه و بهداشت هستند. علاوه بر آن بسیاری از بازنشسته های کشور از شرایط اقتصادی خود رضایت کامل ندارند. فردا روز جهانی سالمند است.

در تعریف سالمندی، افراد بالای 60 سال نیز خود به کسانی که در ابتدای سالمندی، میانه آن و در کهنسالی قرار دارند، تقسیم می شوند.

منبع: روزنامه همشهری