اصطلاح " مزخرف " از کجا آمده است؟
پارسینه: واژه مزخرف به معنی زراندود است اما در اصطلاح یعنی بی حاصل ، بی مورد ، غيرقابل كاربرد و حتی نازيبا
" مزخرفكاری " پیشه ای وابسته به جواهرسازی و طلاسازی بوده و زمان اوج آن به دوره صفويه باز ميگردد كه در آن انواعی از تاجها ، شمشيرها و خنجرهاي مرصع ساخته شده كه به واقع بسیار زيبا بودند .
اما چون به دوران قاجار ميرسيم اين هنر به بيراهه كشيده می شود و " مزخرفكاری " همچون ساير شاخههای هنری ، از شعر تا موسيقی و معماری در اين دوران آنچنان اغراق آمیز می شود كه از زيبايی تهی می گردد . بطوری كه گاهی از فرط اغراق در افزودن نگين و سنگ و جواهر به مثلاً يك شمشير ، به گونهای آن را سنگين و زمخت می كردند كه حتی برای نمايش دادن هم فرد نمی توانست آن را بر كمر بندد و آنقدر در اين راه به افراط رفتند كه ديگر كسی مايل به چنين سفارشهايی نبود . و از سوی ديگر هزينهكار به قدری بالا رفته بود كه حتی پولدارها هم گرايش خود را به اين صنعت از دست دادند . با غروب دولت قاجاريه اين صنعت نيز کم رنگ و كم كم فراموش شد . اما اصطلاح " مزخرف " و خاطرهی كاری كه جز تجمل و صرف هزينهی بيمورد حاصلی نداشت ،
در خاطر مردم ماند آنچنان كه وقتی امری غيرقابل استفاده ، نازيبا و اغراق آمیز باشد ميگويند مزخرف است . وقتی كسی سخن پرحاشيه و سنگین و به ظاهر زيبا اما بی حاصل بگويد ، می گويند مزخرف می گويد يا مزخرف می بافد یا وقتی آرايشگری ، نوعروسی را از فرط غلظت آرايش و استفاده از رنگهای بی ربط بيشتر چندشآور می سازد تا زيبا ، می گويند : « عروس رو مزخرف درست كرده » و اينگونه است كه كلمهای كه در اصل معنی زيبای زراندود را داشته به تدريج تغيير معنی داده و تداعی گر نازيبايی شده است
ارسال نظر