چه کسی حاج رضوان را فروخت؟

مرد لبنانی ساکن اتاق که چند روزی را در این هتل به سر برده بود در را باز کرد و به کسی که در زده بود گفت اتاق را اشتباه گرفته اید. مامور فرانسوی پاسخ داد اشتباه نشده است ما می دانیم پاسپورت شما جعلی است و شما عماد مغنیه هستید باید در مورد موضوع مهمی با شما صحبت کنیم. ظاهراً این تنها موردی بود که عماد مغنیه در تله نیروهای امنیتی غربی گیر افتاد. ماجرا از آنجا آغاز شده بود که از یکی دو سال پیش CIA طی توافقی با دوایر امنیتی ارتش لبنان یک دستگاه بسیار پیچیده و مدرن شنود و رصد مکالمات تلفنی خاورمیانه را در ارتفاعات لبنان کار گذاشت. گردانندگان این ایستگاه اطلاعاتی با زبان های فارسی، فرانسه و عبری آشنایی داشتند.

سازمان اطلاعات و امنیت لبنان نیز در عوض متعهد شد اطلاعاتی را که از شنود مکالمات گروگانگیران به دست می آورد با امریکایی ها مبادله کند. در همین اثنا یکی از صداهایی که از سوی لبنانی ها شناسایی شد و مدتی بود از پاریس با بیروت تماس داشت با نمونه صدای مغنیه همخوانی داشت.

همکاری CIA و سازمان اطلاعات و امنیت ارتش لبنان به صورت تصادفی منجر به لو رفتن محل اقامت مغنیه یا حاج رضوان در پاریس برای DGSE شد. اما فرانسوی ها به رغم مخالفت امریکایی ها ترجیح دادند به جای دستگیری، از مغنیه بخواهند هرچه زودتر خاک فرانسه را ترک کند. مغنیه در آن زمان متهم به قتل صدها امریکایی بود و محل اقامتش طبعاً برای اسرائیل هم لو رفته بود. فرانسوی ها نگران آن بودند که نیروهای عملیاتی ویژه امریکا یا اسرائیل بدون هماهنگی با فرانسوی ها او را بربایند و پاریس متهم به تبانی با آنان شود.

سال ۱۹۹۶ نیز ردی از مغنیه در یک کشتی پاکستانی در دوحه قطر یافته شد. عملیاتی به نام Return ox برای دستگیری او طراحی شد. کارکشته ترین واحدهای دریایی ناوگان پنجم امریکا مستقر در خلیج فارس متشکل از کشتی ها و تکاوران اسکادرانی از سه واحد ویژه آبی خاکی مستقل از یکدیگر (Amphibious Squadron Three) به علاوه کماندوهای واحد شناسایی با همکاری واحد های حرفه یی غواصان ماموریت یافتند با حمله یی برق آسا عماد مغنیه را که در کشتی پاکستانی راهی دوحه قطر بود دستگیر کنند. عملیات در آخرین دقایق کنسل شد چون واحدهای اطلاعاتی نتوانستند حضور حتمی مغنیه را در کشتی تایید کنند. با این حال ۱۲ سال بعد عماد در جلسه یی حضور یافت که یک یا چند سازمان اطلاعاتی از قبل جزئیات زمان و مکان ورود و خروج او را شناسایی کرده بودند. از آنجا که مغنیه این بار «قطعاً» و به طور استثنایی در تور تیم شکار قرار گرفته بود گفته می شود چند بمب در یکی از خیابان های کفرسوسه کار گذاشته شد تا اگر بمب اول منجر به کشتن او نشد از انفجارهای بعدی خلاصی نیابد.

انیس نقاش دوست نزدیک مغنیه که در مراسم تغسیل و تدفین او حضور داشته و جنازه وی را دیده است می گوید برخلاف آنچه می گویند بمب در پشتی بالای سر صندلی او کار گذاشته نشده بود. بمبی قوی و بسیار دقیق که از مواد خاصی ساخته شده بود مقابل پاجروی مغنیه کار گذاشته شد. این بمب همانند ترور حریری یک محله را ویران نکرد ولی از مدلی بود و طوری ساخته شده بود که موج انفجار خود را با هزاران گلوله پلاستیکی فقط به سمت اتومبیل مغنیه شلیک کرده است.

انیس نقاش می گوید تکنیک کار گذاشتن بمب و گلوله های به کار رفته در مواد آن اسرائیلی است.

از سال ۱۹۸۳ و پس از کشته شدن بیش از ۳۵۰ نفر در انفجار مقر تفنگداران امریکایی، سفارت امریکا و محل اقامت سربازان حافظ صلح فرانسوی نام مغنیه در کنار شبحی به نام جهاد اسلامی همواره مطرح بود. در حالی که همه دستگاه های اطلاعاتی امنیتی خاورمیانه به علاوه موساد و CIA هیچ ردی از او نداشتند این شبح، مدیریت بحران گروگانگیری لبنان را بین سال های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲ به عهده داشت که طی آن ۹۶ نفر از ۲۱ کشور به گروگان گرفته شدند که ۲۵ نفر آنها امریکایی بودند.

از قضا ویلیام باکلی رئیس CIA در خاورمیانه یکی از این گروگان ها بود که جان سالم به در نبرد. مغنیه هفته دوم ماه ژوئن ۱۹۸۵ حوالی ظهر با دوستانش از عبور می کردند که به او اطلاع داده شد بلیت او برای پرواز به مالزی آماده شده است. او پس از چند توقف از آتن سردرآورد. همان روز پرواز ۸۴۷ TWA به مقصد رم ربوده شد و برای سه روز بین بیروت و الجزیره سرگردان بود.

یک مسافر امریکایی پرواز کشته شد و پس از چند روز ۳۹ نفر از مسافران به عنوان گروگان ناگهان در محله های جنوب بیروت ناپدید شدند.

طی یک معامله گروگان ها به ارتش لبنان تحویل و دو هفته بعد در دمشق آزاد شدند، اما در ازای آزادی آنان اسرائیل ۷۳۵ زندانی شیعه لبنانی را آزاد کرد. برای حدود ده سال گروگان های اروپایی و امریکایی در لبنان با زندانیان فلسطینی و لبنانی مبادله شدند یا در ازای آزادی آنان موشک انداز، موشک زمین به هوای تاو، قایق تندرو برای زدن کشتی های نفت کش در خلیج فارس به دوستان و حامیان گروگانگیرهای لبنانی تحویل داده شد. ولی باز هم عکس یا ردپایی از عماد مغنیه پیدا نشد که با سایه انگشت های خود گروگان می گرفت و آنها را معامله می کرد. اساساً نام و رد مغنیه از همه دفاتر و دوایر اداری لبنان پاک شده است و عملاً کسی با چنین مشخصاتی در اسناد رسمی وجود ندارد.

سه سال پیش یک جوان لبنانی به صورت تصادفی برای سومین بار با مصطفی پسر مغنیه و دوست او برخورد کرد. همین کافی بود تا جوان لبنانی از سوی واحد حفاظت حزب الله دستگیر و سه روز پی درپی بازجویی شود برای اینکه معلوم شود او به چه دلیل به پسر فرمانده عملیات برون مرزی حزب الله نزدیک شده و احتمالاً قصد دوستی با او را داشته است.
عماد مغنیه هرگاه از یک در وارد می شد از در دیگر خارج می شد، هیچ گاه قرارهای خود را با تلفن هماهنگ نکرد، در هیچ مصاحبه یی حضور نداشت، ماشین خود را هر روز عوض می کرد و به جز چند نفر از نزدیکان که به آنان اعتماد داشت کسی در جریان رفت و آمد او قرار نمی گرفت. تقریباً روزهای زندگی خود را بین بیروت تقسیم کرده بود و هیچ گاه دو بار در یک خانه ساکن نمی شد.

برای تشکیلات امنیتی حزب الله عماد مغنیه به عنوان فرمانده عملیات برون مرزی تشکیلات فقط تداعی کننده سکوت بود و عملاً سال ها بود که هیچ منبع و مقام حزب الله اشاره یی به نام او نداشته است.با اوصافی که گفته شد به تدریج این حقیقت وحشتناک شکل می گیرد که چه کسی یا کسانی پشت پرده ترور مغنیه قرار دارند؛ حقیقتی که از خود ترور هولناک تر است.
● نقش سوریه

بمب گذاری در خیابانی که سازمان اطلاعات و امنیت سوریه در آن قرار دارد سوری ها را پیش از هر کشور دیگری در مظان اتهام قرار می دهد. دولت سوریه در حال حاضر به شدت در معرض فشار بین المللی قرار دارد و پرونده ترور رفیق حریری در آستانه بازگشایی قرار دارد. سوری ها درگیر بحران انتخاب ریاست جمهوری لبنان نیز هستند. مشارکت دمشق در ترور احتمالی مرد شماره دو حزب الله این رژیم را در معرض خطری جدی قرار می دهد که مقابله با آن از توان ملی این کشور خارج است. دمشق همواره در معرض این اتهام قرار داشته است که بازیگر نقش هایی است که تهران یا حزب الله سناریوی آن را تدوین می کنند. همین امر بر آسیب پذیری دمشق برای مشارکت یا مداخله در شهادت مغنیه می افزاید. از سویی مداخله سوریه لزوماً به مفهوم کار گذاشتن بمب بر سر راه عماد مغنیه نیست. افشای هویت مغنیه یا حتی افشای مبادی ورودی مغنیه برای موساد و کسانی که روابطی با موساد دارند تفاوت چندانی با انفجار بمب بر سر راه او ندارد.

اگر چند نفر از عالی ترین مقام های امنیتی سوریه و بشار اسد بر سر شکار مغنیه به توافق نرسیده باشند، بعید نیست عواملی از تشکیلات امنیتی سوریه که در جریان هویت و حضور مغنیه قرار داشتند همزمان برای تشکیلات امنیتی دیگری نیز جاسوسی کرده باشند. با این حال یک نکته احتمال مداخله سوری ها را کمرنگ می کند و آن اینکه بنابر برخی شواهد مقام های سوری تا فردای انفجار از هویت کسی که در انفجار اتومبیل ترور شده بود، اطلاعی نداشتند. ظاهراً چند نفر از نظامیان حزب الله نیز که او را در جلسه با جهاد اسلامی همراهی می کردند نمی دانستند یکی از همراهان شان فرمانده عملیات برون مرزی تشکیلات حزب الله است. به گفته انیس نقاش همراهان مغنیه در وهله اول فقط در این حد می دانسته اند که فرد مورد نظر از فرماندهان نظامی حزب الله است. با این حال کسانی که آن بمب ویژه را در مسیر عماد مغنیه کار گذاشتند دقیقاً می دانستند هویت اصلی آن کسی که با اوراق شناسایی جعلی در دمشق توقف کرده چه بوده است.
واقعیت تکان دهنده تر پشت شهادت مغنیه این است که اگر بتوان مرد مخفی تشکیلات امنیتی حزب الله را که سال هاست هیچ عکسی از او در جایی دیده نشده شکار کرد، قطعاً می توان به حسن نصرالله رهبر حزب الله و خالد مشعل رئیس شاخه سیاسی حماس نیز که در دمشق اقامت دارد دست یافت. سه ماه پیش بمب افکن های اسرائیلی بدون اینکه شناسایی شوند موفق به بمباران یک مرکز فعالیت اتمی سوریه شدند. بمباران فوق و ترور مغنیه موجب شرمندگی نظام سیاسی بشار اسد شده است.

بنابر اطلاعاتی که شبکه خبری الجزیره آن را ارائه کرده است سه نفر از اعضای موساد که دونفر از آنان پاسپورت جعلی یکی از کشورهای دوست داشته اند یک روز قبل وارد سوریه شدند و پس از انجام ترور بدون هیچ مانعی خاک سوریه را ترک کردند. در صورتی که فقط بخشی از اخبار و اطلاعات فوق صحت داشته باشد می توان به این نتیجه رسید که در حال حاضر سوریه ناامن ترین کشور خاورمیانه برای فعالان سیاسی و به عبارتی بارانداز دستگاه های امنیتی برای شناسایی و خرید و فروش مقام های امنیتی است. این احتمال نیز وجود دارد سوری ها در توافق با غربی ها مغنیه را پیش کش کرده باشند تا فشار تحریم های بین المللی و فشار ناشی از پرونده ترور رفیق حریری را کاهش دهند، اما با این اقدام حمایت و اعتماد اصلی ترین حامیان خود را از دست می دهند.

● اسرائیل و احتمال ترور مغنیه

در صورتی که اسرائیل مسوول شهادت مغنیه باشد در آن صورت موساد توانسته است با شکستن سیستم حفاظت اطلاعات حزب الله عملاً در نهانخانه حزب الله بنشیند. حزب الله ماهانه ۲۰ میلیون دلار صرف تامین محافظان، حفاظت از مسوولان، حفاظت از سیستم اطلاعاتی و جمع آوری اطلاعات برای تشکیلات مخفی خود می کند.برخی منابع معتقدند رسوخ به دستگاه اطلاعات و امنیت سوریه سال هاست که انجام شده و شاید رسوخ احتمالی به تشکیلات امنیتی حزب الله از آن طریق صورت گرفته باشد. هرچند نحوه بمب گذاری و مواد منفجره به کار گرفته شده از دید برخی شکی باقی نمی گذارد که موساد تکمه الکتریکی فعال شدن سوییچ بمب را فشار داده است و حزب الله نیز مرتباً همین را تکرار می کند، به نظر نمی رسد در صورتی که اسرائیل مسوول اصلی ترور مغنیه باشد حتی یک دقیقه در پذیرفتن مسوولیت ترور تعلل کنند.

● و اما حزب الله

گره ترور رفیق حریری و شمار دیگری از سیاستمداران لبنان هنوز گشوده نشده است. شهادت مغنیه به عنوان عالی ترین مقام اطلاعاتی امنیتی جهان عرب گره دیگری بر بحران های کور خاورمیانه افزود. دامنه این بحران سوریه، لبنان و حزب الله را رها نخواهد کرد و شاید تاریخ سیاسی دوقلوی سیاسی سوریه - لبنان و روابط آنها با اسرائیل را از این به بعد، باید به قبل و بعد از شهادت مغنیه تقسیم کرد. در پایان در شرایط جدیدی که امریکایی ها و دیگر بازیگران صحنه سیاسی عراق در تدارک طرح جدیدی برای آتیه عراق هستند و روابط جدیدی را مذاکره می کنند منافع برخی شرکا و طرف های دورتر را نمی توان از ترور عماد مغنیه نادیده گرفت. منظور شرکایی است که با خاکسپاری عماد مغنیه سند همه اطلاعات و آمار خطرناک مربوط به چندین و چند ساله فعالیت برون مرزی شان به یکباره محو و نابود شد.

روزنامه اعتماد