.svg)
گذری بر ۱۱ سال مذاکره برای رسیدن به توافق هسته‌ای
پارسینه: حال باید منتظر ماند و دید نتیجه این دور از مذاکرات چه خواهد شد. آیا توافق جامعی بین طرفین انجام می‌پذیرد و یا همانند دوره‌های گذشته، این دور از مذاکرات نیز تمدید خواهد شد.
به گزارش پارسینه ، از سال 1382 بود که فعالیت‌های هسته‌ای ایران مورد توجه غرب و به ویژه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفت. در ابتدا سازمان انرژی اتمی مامور مذاکره با آژانس بود اما در سپتامبر سال 2003 و پس از تصویب قطعنامه شدیداللحن سورای حکام علیه ایران، سران کشور تصمیم گرفتند تا وزارت امور خارجه را مسئول ادامه مذاکرات کنند و نهایتا در مهر ماه 1382 روند پیگیری پرونده هسته‌ای ایران به شورایعالی امنیت ملی سپرده شد.
این مذاکرات در دوره ریاست سه رئیس‌جمهور در چهار دولت دنبال شد.
اولین دور این مذاکرات در زمان دولت هشتم آغاز شد. در این دولت حسن روحانی، مسئولیت مذاکرات را بر عهده داشت و سید حسین موسویان، مذاکره کننده ارشد و محمدجواد ظریف، سیروس ناصری، امیرحسین زمانی‌نیا، محمدرضا البرزی، علی‌اکبر صالحی، محمد سعیدی، مجید تخت‌روانچی، علی ماجدی از اعضای تیم مذاکره‌کننده بودند و مذاکرات از 14 مهر 1382 آغاز و تا 24 مرداد 1384 ادامه پیدا کرد.
روحانی تاکتیک اعتمادسازی، تنش‌زدایی و مذاکره با ۳ کشور اروپایی را برگزید و به نوعی تعامل بازدارنده با آنان پرداخت که حاصل آن مذاکرات، صدور بیانیه سعدآباد و امضای توافق‌نامه بروکسل و پاریس بود.
پس از انتخابات ریاست جمهوری دولت نهم و پیروزی محمود احمدی‌نژاد، علی لاریجانی از مرداد ۱۳۸۴ جایگزین روحانی شد و تا 28 مهر مهرماه 1386 جواد وعیدی، مذاکره کننده ارشد و سید علی حسینی تاش، محمدمهدی آخوندزاده، محمد جعفری، سید عباس عراقچی، کاظم غریب‌آبادی، محمد سعیدی اعضای تیم مذاکره‌کننده بودند.
لاریجانی که از منتقدان سیاست‌های روحانی بود و به همین دلیل نگاه به شرق و مذاکره حقوقی با آژانس همراه با مقاومت را انتخاب کرد.
در این دوران با وجود تمایل لاریجانی به بازی برد- برد و سفرهای مداوم وی، پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع شد. شورای امنیت در ژوئیه ۲۰۰۶ قطعنامه ۱۶۹۶ را تصویب کرد که خواستار تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود. همچنین در دسامبر همان سال قطعنامه ۱۷۳۷ تصویب شد تا بیشتر فعالیت‌های تجاری، مالی، صنایع موشکی و هسته‌ای ایران را براساس بند ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد، هدف قرار دهد. این قطعنامه نخستین سند بین‌المللی حقوقی بود که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای معرفی می‌کرد. در ادامه این اقدامات قطعنامه 1747 نیز در مارس 2007 بر علیه برنامه هسته‌ای ایران صادر شد
با بروز ناهماهنگی‌ها و اختلافات شدید بین دولت و شورایعالی امنیت ملی، لاریجانی رفت و سعید جلیلی از مهر ۱۳۸۶ جانشین وی شد.
در دوران جلیلی، علی باقری، مذاکره کننده ارشد بود و اعضای تیم مذاکره‌کننده را علی‌اصغر سلطانیه، محمدهادی زاهدی‌وفا، مهدی صفری، سید عباس عراقچی، مهدی محمدی، محمد جمشیدی تشکیل می‌دادند.
مذاکرات ژنو ۱ (تیر ۱۳۸۷)، مذاکرات ژنو ۲ (مهر ۱۳۸۸)، مذاکرات ژنو ۳ (آذر ۱۳۸۹)، مذاکرات استانبول ۱ (بهمن ۱۳۸۹)، مذاکرات استانبول ۲ (۲۶ فروردین ۱۳۹۱)، مذاکرات بغداد (۳ خرداد ۱۳۹۱)، مذاکرات مسکو (۲۹ خرداد ۱۳۹۱)، مذاکرات آلماآتی ۱ (۸ اسفند ۱۳۹۱) و مذاکرات آلماآتی ۲ (۱۶ فروردین ۱۳۹۲) مذاکرات انجام شده در زمان جلیلی بود.
در این دوران از مذاکرات جلیلی سیاستی تهاجمی را در پیش گرفته و به تقابل بازدارنده با گروه ۱+۵ دست زد. در این دوران توافق ایران و آژانس و بیانیه تهران اتفاق افتاد و ۳ قطعنامه ۱۸۰۳، ۱۹۲۹ و ۱۹۸۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران به تصویب رسید و همچنین تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز شد. شاید بتوان تنها تغییر و دستاورد این دوره را تبدیل طرف مذاکره‌کننده با ایران از نمایندگان ۳ کشور آلمان، فرانسه و انگلیس؛ به نمایندگان ۵ عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان دانست.
پس از پایان دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد و در آستانه دهمین سال مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای غربی با پیروزی روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری دولت یازدهم، پرونده از اختیار شورایعالی امنیت ملی خارج شد و به وزارت امور خارجه به مسئولیت محمدجواد ظریف سپرده شد.
در این دوره سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با گروه 1+5 شد و مجید تخت‌روانچی، حمید بعیدی‌نژاد، داوود محمدنیا، محمد امیری، پژمان رحیمیان، امیرحسین زمانی‌نیا، جمشید ممتاز، امیرحسین رنجبریان از اعضای تیم مذاکره کننده ایران شدند.
سیاست هسته‌ای ظریف تا حدودی به دوران روحانی شباهت داشته و بازی برد- برد را مدنظر اوست.
این دور از مذاکرات با مذاکرات نیویورک و در خلال سفر هیئت ایرانی برای شرکت در کنفرانس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل آغاز شد. این دور از مذاکرات بسیار کوتاه بود و تنها ۳۰ دقیقه به طول انجامد و شاید بتوان آن را جلسه‌ای برای معرفی هیئت ایرانی قلمداد کرد اما به دلیل برگزاری در سطح وزیران خارجه و جلسه خصوصی بین جان کری و محمد جواد ظریف وزیران خارجه ایالات متحده و ایران که پس از این دور از مذاکرات انجام پذیرفت، بسیار خبرساز شد.
مذاکرات ژنو ۴، در ۲۳ و ۲۴ مهر ۱۳۹۲ در شهر ژنو سوئیس و به سرپرستی محمد جواد ظریف برگزار شد.
در ادامه مذاکرات ژنو ۵ در اواسط آبان ماه 92 در سطح معاونین وزیران خارجه گروه ۱+۵ در ژنو سوئیس برگزار شد که می‌توان آن را نقطه عطفی در مذاکرات ایران با قدرت‌های جهان طی ده سال اخیر دانست چرا که این مذاکره اولین جلسه بعد از انقلاب ایران بود که بین وزیران خارجه دو کشور ایالات متحده و ایران برگزار شد. همه چیز بسیار امیدوار کننده پیش می‌رفت و همه چیز برای یه توافق اولیه فراهم بود تا اینکه در صبح روز ۱۷ آبان 92، وزیر خارجه فرانسه بین خبرنگارها آمد و اظهار داشت که اختلافات جدی هنوز پابرجاست و ایران باید امنیت اسراییل را نیز در توافق نامه پیشنهادی‌اش لحاظ کند.
این اظهارات سبب شد تا مذاکرات بیش از ۲ روز به طول بینجامد و همچنین سرگئی لاوروف وزیر خارجه فدراسیون روسیه و قائم مقام وزارت خارجه چین هم برای کاستن از احتلافات به ژنو بیایند اما حضور آنان نیز نتوانست اختلافات و انتظارات فرانسه را برطرف کنند.
سرانجام پس از سه روز این مذاکره فشرده بدون هیچ نتیجه ملموسی پایان یافت و مذاکرات به ۱۰ روز بعد موکول شد.
مذاکرات ژنو ۶ ، از تاریخ ۲۹ آبان تا ۳ آذر ۱۳۹۲ در هتل اینترکنتیننتال ژنو برگزار شد. در این مذاکره ایران با ۵ کشور دیگر گروه ۵+۱ به توافق نهایی رسید و باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیز این توافق تاریخی را آغازی مهم خواند. پس از مذاکرات و توافق طرفین، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب و حسن روحانی، رئیس جمهور دولت یازدهم از تیم مذاکره کننده قدردانی کردند.
در این توافق طرفین به صورت داوطلبانه متعهد شدند تا اقدامات متقابلی را به عنوان گام اول یک راه‌حل جامع انجام دهند. غرب متعهد شد که فعالیت در سایت‌های هسته ای اراک، نطنز و فردو به شکل کنونی ادامه پیدا خواهد کرد و تحریم‌ها افزایش نخواهد یافت و همچنین قرار شد برخی تحریم‌ها در زمینه طلا و فلزات گرانبها، خودرو سازی و صادرات پتروشمی ایران را به حالت تعلیق در آید و حدود ۱/۵ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده بازگردانده شود.
مذاکرات وین 1 در 29 بهمن ماه 1392 به مدت سه روز در شهر وین برگزار و اعلام شد که تا پایان زمان گام اول توافق ژنو (29 تیر ماه 1393)، ایران و گروه 1+5 پنج مذاکره درباره راه‌حل جامع را ادامه دهند.
مذاکرات وین2 در روزهای پایانی سال 92 برگزار شد. به گفته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در این دور از مذاکرات نتیجه مهم صحبت کردن در مورد غنی‌سازی، تحریم‌ها، همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای و آب سنگین اراک و روشن شدن دیدگاه‌ها بود.
مذاکرات وین 3، بعد از تعیلات عید نوروز و از 18 تا 20 فروردین 93 در وین برگزار شد و سه روز به درازا کشید. محمدجواد ظریف وزیرامور خارجه کشورمان در پایان این دور از مذاکرات به خبرنگاران گفت: مذاکرات با قدرت تا گرفتن تمامی حقوق مردم ایران ادامه پیدا می‌کند. در 24 اردیبهشت در جلسه رسمی مرحله تدوین و نگارش توافق بین ما و 1+5 انجام خواهد شد و ما برای تدوین توافق نهایی سه ماه فرصت داریم.
مذاکرات وین 4 در روز 23 اردیبهشت با یک شام کاری بین آقای ظریف و خانم اشتون آغاز شد. این دور از مذاکرات پس از سه روز بدون اعلام نتیجه مشخصی از سوی طرفین و همچنین بدون برگزاری نشست مطبوعاتی مشترک میان محمدجواد ظریف و کاترین اشتون پایان یافت و هر دو طرف مذاکره‌کننده این دور از مذاکرات را کند و دشوار معرفی کردند.
سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده کشورمان در پایان در جمع خبرنگاران گفت: همانطوری که قابل انتظار بود در اولین دور از مذاکرات رسمی، پیشرفت محسوسی در مسیر تدوین پیش نویس متن توافق جامع نداشتیم اما مذاکرات در ماه خرداد همچنان ادامه خواهد داشت.
مذاکرات وین 5 در اواخر خرداد ماه 93 انجام شد. در این مذاکرات گفتهشد که بخش عمده‌ای از متن توافق نوشته خواهد شد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان نیز در پایان مذاکرات وین 5 گفت: در این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش شدیم. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است روی قسمت‌هایی از متن توافق وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، اختلاف نظر هم در مورد محتوا و هم در مورد نحوه نگارش وجود دارد.
مذاکرات وین 6 ، از روز 11 تیر ماه 93 درباره راه‌حل جامع هسته‌ای در شهر وین برگزار شد و 17 روز طول کشید. یکی از اختلافات اساسی در این دور از مذاکرات، بحث غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژها، و کارکرد راکتور آب سنگین اراک بود و روز جمعه 27 تیر طرفین توافق کردند که با هدف دست‌یابی به یک توافق جامع، مذاکرات را برای 4 ماه دیگر تمدید کنند. کاخ سفید در این خصوص اعلام کرد: مذاکره‌کنندگان ما در برخی زمینه‌ها پیشرفت کردند و در حالی که اختلافات جدی باقی است، اما چشم انداز خوبی برای یک معامله جامع وجود دارد.
در مذاکرات نیویورک ، حضور حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان بسیار تاثیر‌گذار قلمداد شد و نقش جدی بازی کرد اما این مذاکرات نیز پس از 9 روز بدون نتیجه به پایان رسید. اگرچه د این دور از مذاکرات پیشرفتی حاصل نشد اما در مجموع از سوی طرفین مفید و سازنده اعلام شد.
مذاکرات وین 7 ، نیز سه روز به طول انجامید و به دلیل نزدیک شدن به ضرب العجل 3 آذرماه از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. وزیر امور خارجه کشورمان در این مورد این مذاکرات گفت: همه بحث‌ها نیاز به مذاکره دارد، یعنی ما به سمت طرح راه‌حل‌های مختلف پیش رفتیم ولی روی راه‌حل مشخصی برای هیچ کدام از این موارد توافق صورت نگرفته است.
مذاکرات عمان ، 18 و 19 آبان ماه در مسقط و با حضور محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 و برای رسیدن به راه‌حل جامع هسته‌ای آغاز شد.
عراقچی در پایان این مذاکرات به خبرنگاران گفت: مذاکرات بسیار پر کار و فشرده بود و چهار جلسه سه ساعته در بالاترین سطح ممکن و در کنار آن ساعت‌ها مباحث جانبی برگزار شد.
به گفته عراقچی، بعد ازساعت‌ها بحث در مذاکرات عمان هنوز در موقعیتی نیستیم که بگوییم پیشرفت داشتیم و در موقعیتی هم نیستیم که بگوییم پسرفت داشتیم.
مذاکرات وین 8 ، دهمین دور از مذاکرات جامع هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 می‌باشد و از ظهر سه‌شنبه 27 آبان ماه با حضور ظریف و کاترین اشتون در دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در این شهر آغاز شد و قرار است تا سوم آذر ماه به طول بیانجامد.
ظرفیت و میزان غنی‌سازی و تحریم‌ها و بازه زمانی لغو تحریم‌ها از جمله مهمترین موارد اختلافی بین ایران و شش کشور است و در آستانه این دور از مذاکرات برخی تحلیلگران، رسانه‌ها و مقامات از جمله روس‌ها از تمدید مذاکرات و برخی رسانه‌ها نیز از توافق موقت خبر دادند اما این در حالی است که مقامات ایرانی و طرف غربی بارها بر عدم تمدید مذاکرات تاکید کرده‌اند. حال باید منتظر ماند و دید نتیجه این دور از مذاکرات چه خواهد شد. آیا توافق جامعی بین طرفین انجام می‌پذیرد و یا همانند دوره‌های گذشته، این دور از مذاکرات نیز تمدید خواهد شد.
اگر اين مذاكرات طولانى به حل معضل سياسى بين غرب و ايران
كمك نكند بايد گفت وقت كشى به هدف ديگر بوده،پيچيده شدن اين مسئله هم به ضرر هر دو خواهد بود، ترس و حساسيت بيهوده كشورهاى عربى و بدبينى صهيونيست ها نيز مشكلى است كه غرب در راه توافق با ايران با ان رو به روست.
این که مذاکره بود، ببین با عمر ما ملت چه کردید؟ دو سال گروگانگیری، هشت سال جنگ دو سه سال اتش بس و تحویل اسرا، یازده سال مذاکرات اتمی برای رسید به جایی که سی و پنج سال پیش بودیم و همیشه سران نظام بیگناه و بدبختی ها توطئه دشمن امریکا و اسرائیل بوده.
زنده باد ایران من: جانم فدای میهنم .....
خبرگزاری ها: همانطور که پیش بینی میشد، تا دوشنبهآینده احتمال توافق وجود ندارد در نتیجه تمدید مهلت مذاکرات اتمی! مذاکره برای مذاکره؟!