تئـاتر، مـدرسه تلـويزيوني‏ها

روز گذشته بخش اول اين گزارش را در گفت و گو با بازيگراني چون حميدرضا آذرنگ، ستاره اسكندري، مجيد صالحي و رويا مير علمي از نظر گذرانديد. بازيگران فوق در خصوص تأثير تئاتر بر بازيگري به نكات جالبي اشاره كردند. ستاره اسكندري معتقد است بازيگر در تئاتر اصولاً درست‌تر و پخته تر است و در تئاتر اصولاً فرصت تجربه متنوع براي بازيگر وجود دارد. مجيد صالحي معتقد بود من در تلويزيون و سينما نيز وسواس لازم را در اجراي نقش هايم دارم، ولي اصولاً بازيگر در تئاتر با مراقبت بيشتري كار مي‌كند. در تئاتر دلسوزي و رفاقت بيشتر است، چون در تئاتر من از بين مي رود و ما مي‏ شويم. حميد آذرنگ اعتقاد داشت من هيچ فرقي بين بازيگرهاي تئاتر و سينما با تلويزيون قائل نمي شوم، اما بضاعت بازيگر تئاتر و فردي كه روي صحنه پرورش يافته، آنقدر زياد مي‌شود كه خوب مي داند جلوي دوربين سينما و تلويزيون چه كند. رويا مير علمي گفت بازيگري كه از تلويزيون به تئاتر مي‌آيد قطعا بايد توانايي‌هايي براي حضور روي صحنه داشته باشد و... در اين شماره با محمود عزيزي، مهدي پاكدل، امير غفار منش، نگار عابدي و سيامك صفري موضوع اين گزارش را ادامه مي دهيم:

محمود عزیزی
بازیگر تئاتر ناآماده روی صحنه نمی رود!
محمود عزیزی کارگردان و مدرس تئاتر در خصوص انرژی و تاثیر صحنه تئاتر بر کار بازیگر می گوید: بر خلاف دیگر کشورها که فیلم ها و سریال ها با یک پیش تولید منطقی کلید می خورند و بازیگران فرصت دارند روی نقش و فیلمنامه شان کار کنند، در کشور ما این فرصت وجود ندارد و به بازیگران هم دستمزدی پرداخت نمی شود که بتوانند با خیال راحت روی یک کار تمرکز کنند. اما در تئاتر شرایط متفاوت است بازیگر فرصت دارد روی نقش کار کند، تنها ویژگی تئاتر این است که بچه ها 2 تا 3 ماه دائم روزی 8 ـ 7 ساعت با هم هستند و زمان وجود دارد تا بازیگر با نقش کنار بیاید، ویژگی های شخصیت را دریابد روی آن کار کند و با درک متقابل نقش و بازیگرانش به یک ایده آل دست پیدا کند.
بازیگر فیلم «لیلی با من است» که در کارنامه اش حضور در سریال‏ های «راز و نیاز»، «راز پنهان»، «نوشدارو» و... دیده می‏شود ادامه می دهد: بازیگر در سینما گاهی می گوید من دیالوگ هایم را حفظ هستم اما در تئاتر یک بازیگر نمی تواند چنین حرفی بزند، در تئاتر دیالوگ من برگرفته از دیالوگ طرف مقابل است، در حقیقت شخصیت من برگرفته از مجموع شخصیت های اشخاص نمایش است و در واقع رفت و آمدهای متقابل در تئاتر این امکان را به بازیگر می‏ دهد که با فرصت بیشتری به موقعیت موردنظر کاراکترش دست یابد. این ویژگی ها برملا کننده حضور متفاوت بازیگر روی صحنه تئاتر است.
این بازیگر سینما و تلویزیون اظهار می دارد: بالاخره ما در سینما بحث «کات» را داریم ولی در تئاتر شما طوری آماده می شوی که دیگر تکرار نداشته باشی، همه اینها بازیگر را وادار می کند که منسجم‏ تر کار کند، وقت بیشتری بگذارد و اصلاً تا آماده نشود روی صحنه نرود. عزیزی معتقد است: بازیگر در تئاتر باید آماده باشد چون روی صحنه لخت و عریان است از هر گونه امکانات، در واقع باید بازیگر به یک اطمینان کامل از نقش برسد تا روی صحنه حاضر شود. ما در این سینما حضور کارگردان را داریم که کار تو را می بیند و روی آن نظر می دهد اگر مناسب نباشد تکرار می کند اما در تئاتر و در زمان اجرا بازیگر فرصت کات ندارد و باید با انرژی و توان کامل و اشراف از نقش روی صحنه برود و البته باید در ارتباط با دیگر نقش ها نیز کارش را به درستی انجام دهد.

صفری
تئاتر تمامیت یک بازیگر را می خواهد
سیامک صفری یکی از هنرمندانی است که در عرصه تئاتر حضور چشمگیری دارد. او درباره اینکه چرا برخی از بازیگران ما از حیث بازی در تلویزیون به اندازه تئاتر موفق نبوده اند به «بانی فیلم» گفت: به هر ترتیب تئاتر تمامیت یک بازیگر را می خواهد و بازیگر باید هر آنچه در درون خود دارد، بی واسطه به بیرون منتقل کند. به همین دلیل تا حدودی با مدیوم تلویزیون متفاوت است. ممکن است یک بازیگر در تلویزیون فرصت های خوبی برایش اتفاق نیفتاده باشد و بر خلاف این موقعیت برایش در تئاتر افتاده باشد و به همین خاطر بازی هایش در تئاتر بیشتر به چشم آمده باشد. بازیگر نمایش «شیش و هشت» ادامه داد: به هر حال تئاتر مدیوم دیگری است و یک بازیگر هم به طور قطع نوع انرژی ای که برای هنر نمایش می گذارد، بسیار متفاوت از انرژی ای است که برای ایفای یک نقش در یک سریال می گذارد. زنده بودن تئاتر،قاب نمایش و در لحظه بودنش باعث می شود بازیگر با توانایی بسیاری که برای حضور در این عرصه دارد، بتواند همه اینها را کنترل کند،اینها وظایفی هستند که در کارهای تصویری به عهده مونتاژ،صداگذاری،زاویه دوربین و ... است و در آنجا این عوامل هستند که به کمک بازیگر می آیند.

پاکدل
فقط عشق تئاتر بازیگر را
روانه صحنه می کند
مهدی پاکدل که چند سالی است به جمع بازیگران تئاتری پیوسته در باره سوژه این گزارش به «بانی فیلم» گفت: قاعدتا در تئاتر برای در آوردن یک نقش بیشتر می شود زمان گذاشت و به طبع آن بازیگر هم می تواند نقش متفاوت تری را بازی کند اما در تلویزیون اینطور نیست و اگر بخواهیم از سایر مسائل فاکتور بگیریم، به این موضوع می رسیم که بازیگر در تلویزیون فرصت کمتری برای پرورش نقشش به نسبت تئاتر دارد. بازیگر فیلم «محمد (ص)» افزود: در کل با سوالتان مخالفم چرا که معتقدم اگر یک بازیگر خوب بازی کند، فرقی ندارد در چه مدیومی کار می کند.اصولا ماجرای مالی برای تئاتر در درجه بندی و اولویت چهارم به بعد است.تئاتر برای بازیگران تئاتری به مثابه یک مدرسه است که می توانند در آن یاد بگیرند و کسب تجربه کنند، و اِلّا اگر بخواهیم از بعد مالی این هنر را بررسی کنیم، به این نتیجه می رسیم که فقط و فقط عشق به تئاتر است که یک بازیگر را روانه صحنه می کند.

غفارمنش
بازیگر تئاتر هیچ کلکی نمی زند
امیر غفار منش که هم اکنون نمایش«کله پوک ها» را روی صحنه دارد، در این باره به «بانی فیلم» گفت: در صحنه نمایش،فقط بازیگر است و توانایی هایش(بیان،بدن،هوش و ...) و هیچ کلکی به بازی اش اضافه نخواهد شد، اما در سایر مدیوم ها بازیگر با بهره گیری از تمام ابزار بازی می کند. بازیگر سریال «خوش نشین ها» ادامه داد: به محض اینکه دوربین روشن می شود کلک ها هم پشت سر آن می آیند و می توانید حتی از یک نابازیگر،بازی خوبی بگیرید.من خودم با عشق تئاتر بازی می کنم و همیشه با کارهای روی صحنه ام زنده می شوم.

عابدی
دست بازیگر در تلویزیون بسته است
نگار عابدی بازیگر سریال «دودکش» در این مورد به «بانی فیلم» گفت: اگر بازیگر چهره و توانایی خود را به یکباره خرج نکند،جذابیتش برای مخاطب هم بیشتر خواهد شد و اگر در هر مدیومی نقش هایی شبیه به هم را بازی کند، به طور قطع دیگر جذابیتش را برای مخاطب از دست می دهد.در تلویزیون به دلیل اینکه مخاطب عام بیشتر با آن سر و کار دارد، ساده‏اندیشی‏های بیشتری صورت می گیرد و اگر سعی کنیم تا در انتخاب هایمان تنوع بیشتری داشته باشیم مسلما مخاطب هم دیرتر از ما خسته می شود.دیده ایم وقتی بازیگرانی که در یک مدیوم خاص چند نقش شبیه به هم را بازی می کنند،مخاطب آنها را به محض بیان دیالوگ هایشان پس خواهد زد. بازیگر نمایش «شایعات» افزود: این انتخاب های گوناگون در تئاتر هم اتفاق می افتد، اما گستردگی اش به اندازه تلویزیون نیست، چرا که مخاطب تئاتر خاص تر است، زیرا انرژی ای که در تئاتر بین تماشاچی و بازیگر رد و بدل می شود، آنقدر خوب است که دیگر این مسائل به چشم نمی آید و اگر هم بیاید خیلی کم است. البته این در زمانی است که شرایطمان ایده آل باشد.اما در شرایط عادی اینطور نیست و تمام بازیگران برای امرار معاش مجبورند تا به سایر مدیوم ها فکر کنند و یکی از آیتم هایی که باعث می شود سطح کیفی کارهای برخی از بازیگران پایین بیاید هم همین است.حال برخی ها از شانس بهتری برخوردارند و برخی ها هم نه. او درباره خصیصه های تئاتر ادامه داد: ویژگی تئاتر این است که به خاطر رودر رویی اش با مخاطب،بازیگر انرژی دوچندانی را برای کار خود می گذارد و شاید در سایر مدیوم ها این انرژی را نگذارد. اینکه شما بازیگر را از پشت شیشه تلویزیون ببینی و یا اینکه او را از نزدیک ببینی خیلی تفاوت دارد، اما بخشی از این موضوع به نوع اجرا و خود صحنه تئاتر بر می گردد که در آن حرف اول را ارتباط مغناطیسی بین تماشاچی و بازیگر می زند.یکی دیگر از دلایلش هم این است که ما در تئاتر درام ،نقش ها و متن های بهتری داریم که به بازیگر این اجازه را می دهند تا با بهره گیری از بیان و بدن خود نقشش را به اجرا درآورد و دست بازیگر برای ارائه نقش هایش باز است. دقیقا چیزی که من در تلویزیون کمتر با آن مواجه بوده ام. وی در پایان گفت:در تلویزیون خیلی کم می بینیم که به همه نقش ها به یک میزان پرداخته شده باشد و اساسا با متن قوی و خوب در این مدیوم کمتر مواجه هستیم.بخش ضربه پذیر حرفه ما سانسور و غیر باور پذیر بودن نقش ها برای مخاطب است که همیشه به این مدیوم ضربه زده است.

منبع:بانی فیلم