کورتون و آنچه باید در بارداری از آن بدانید!

از داروهای مشهوری که موارد مصرف گوناگونی دارد، کورتیکواستروئیدها یا کورتون‌هاست. این داروها به دلیل خواص ضدالتهابی قوی که دارد در درمان بیماری‌های متعددی استفاده می‌شود.

از مشهورترین این بیماری‌ها می‌توان به آسم، روماتیسم، لوپوس، بیماری‌های پوستی خاص و بیماری‌های روده‌ای از قبیل کرون و کولیت اولسرو اشاره کرد. این بیماری‌ها می‌تواند در سنین جوانی و در زنان رخ دهد، یعنی درست در سنی که بیمار توانایی باروری دارد و همیشه این پرسش برایش وجود دارد که آیا می‌تواند از کورتون‌ها با توجه به عوارض مشهورشان از جمله پوکی استخوان و بالا بردن قند خون و افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها استفاده کند.

پاسخ این است که درباره بیماری‌های خاصی مثل لوپوس، بیمار باید پس از مشورت با پزشک معالج، به بارداری اقدام کند و این معمولا زمانی است که بیماری تا حد ممکن درمان شده و کمترین مقدار دارو تجویز می‌شود.

اما مواردی نیز وجود دارد که نیاز ناگهانی به استفاده از کورتون‌ها در بارداری به وجود می‌آید، مثل آسم حاد که در این موارد برای نجات جان مادر از هر دارویی از جمله کورتون استفاده می‌شود، اما باید دانست که مصرف کورتون بویژه کورتون خوراکی و تزریقی (مثل آمپول دگزامتازون و بتامتازون) در سه ماهه اول بارداری احتمال لب شکری و شکاف کام را افزایش می‌دهد. همین طور بر شکل‌گیری اندام تناسلی جنین مونث اثر می‌گذارد و به همین دلیل باید از مصرف بی‌رویه این داروها بویژه در سه ماهه اول بارداری خودداری کرد.

از موارد مهم دیگر مصرف کورتون در بارداری مواردی است که احتمال زایمان زودتر از موعد وجود دارد مثل کسانی که قبل از 9 ماهگی (37 هفتگی) کیسه آبشان پاره می‌شود، دچار دردهای زودرس زایمانی می‌شوند یا در مورد حاملگی قبلی‌شان دچار این مشکلات شده‌اند. همین طور در کسانی که دچار فشارخون ناگهانی در انتهای بارداری شده‌اند نیاز به استفاده از کورتون‌ها برای کمک به ریه جنین وجود دارد تا ریه جنین زودتر بالغ شود و در نتیجه جنین زودرس کمتر به دستگاه کمک تنفسی و بخش مراقبت‌های نوزادان زودرس نیاز خواهد داشت.

در چنین نوزادانی اگر تزریق دوز مناسب کورتون، طی 24 ساعت قبل از زایمان انجام شود، جنین کمتر دچار مشکلات تنفسی یا خونریزی مغزی خواهد شد، اما باید دانست از این داروها نباید بی‌جا و بیش از حد استفاده شود، زیرا نه‌تنها اثری ندارد، بلکه احتمال ابتلا به عفونت در مادر و همین‌طور قند خون مادر را افزایش می‌دهد،‌ بویژه در مادران دیابتی این مسأله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

از استفاده‌های دیگر کورتون‌ در بارداری مواردی است که مادر دچار بیماری خارش‌دار پوستی در سراسر بدن می‌شود که علت آن بارداری است این داروها، گاهی تنها داروی تسکین‌دهنده خارش محسوب می‌شود که می‌توان استفاده کرد.