حافظ شیرازی چگونه دل تیمور لنگ را به دست آورد؟ +فیلم

فتوحات و بی رحمی تیمور لنگ در تاریخ ماندگار شد و کمتر کسی هست که نام و آوازه تیمور به گوشش نرسیده باشد، اما از نبوغ و مهات‌های او هرگز سخنی به میان نیامده است. تیمور نابغه‌ای در تمام دوران‌ها بود و جهان رهبر لایقی که بتواند بر همه جا حکومت کند دیگر به خود ندید.

از تولد تا سلطنت

تیمور پسر تراغای از خانوده‌ای عادی و اهالی ماوراءالنهر بود. او در سال ۱۳۳۶ (۲۵ شعبان ۷۳۶) در روستایی پا به جهان گذاشت و زمانی که جغتای خان حکم مرگ تیمور را داد، تیمور به همراه همسر و دوست صمیمی اش فرار کرد و در بیابان‌ها به راه زنی، دزدی و مزدوری مشغول شد. در همین زمان‌ها بود که او از ناحیه دست و پا مجروح و لقب تیمور لنگ به او داده شد. او پس از خوب شدن جراحت هایش به ماورا النهر بازگشت، اما این بار نه به عنوان یک فراری بلکه به عنوان پادشاه آینده ماوراء النهر قصد سفر کرد. امیر تیمور گورکانی یا تیمور لنگ نخستین پادشاه و بنیان گزار سلسله گورکانی است او از نبوغ خود در تاکتیک‌های نظامی استفاده کرد تا بتواند پیروز شود. به عنوان مثال او دستور داد که دور تا دور سپاه دشمن توده آتش درست کنند تا دشمن تصور کند از هر چهار طرف محاصره شده یا به سربازان دستور داده بود هنگام تعقیب دشمن به خود شاخ و برگ درختان را ببندند تا با ایجاد گرد و خاک دشمن تصور کند سپاه چند هزار نفری به دنبالش است و با این روش‌ها تیمور توانست چند شهر مهم را تصرف کند.

تیمور چگونه پیروز شد؟

در رابطه با توانایی‌های تیمور گفته شده که او با آنکه ده‌ها هزار سرباز داشت، اما نام آن‌ها را به خاطر می‌سپارد و همزمان از دو دستش استفاده می‌کرد (با هر دو دست شمشیر می‌زد و با هر دو دست می‌نوشت). توانایی او چنان چشمگیر بود که به عنوان یکی از سه نبوغ نظامی برتر کل دوران‌ها شناخته شده است.
او برای چنگیز خان احترام خاصی قائل بود و به همین دلیل طبق قوانین چنگیز به دلیل اینکه از نوادگان او نبود به خود لقب خان نداد و خود را امیر خواند. علاوه بر این همیشه یکی از نوادگان چنگیز در کنار او حضور داشت.
تیمور در روابطش از حیله و سیاست بسیار استفاده می‌کرد و دلیل پیروزی او علاوه بر قدرت رهبری فوق العاده اش همین سیاست منحصر به فردش بود. او پیش از حمله به هر شهری با تجهیزات جاسوسی اش اطلاعات لازم و برنامه کامل حمله را آماده میکرد.

اصلی‌ترین روش تیمور برای تصاحب شهر‌ها ایجاد رعب و وحشت بود به طوری که اکثر مناطق بدون هیچ مقاومتی تسلیم تیمور می‌شدند و این به خاطر آوازه تیمور بود. به عنوان مثال تیمور در سفرش به هندوستان در یک روز سر ۱۰۰ هزار نفر از مردم عادی را از بدنشان جدا کرد و زمانی که به دهلی رسید برای مقابله با ۱۲۵ فیل در ارتش دشمن؛ چیزی حدود ۱۰۰ شتر را به هم بست و آتش زد و به سر فیل‌ها انداخت و فیل‌ها هم ترسیدند و سربازان ارتش هند را لگد مال کردند.
بهترین تفریح و سرگرمی تیمور دیدن فواره خون بعد از بریدن سر انسان‌ها به دست جلادان بود او سر کسانی که در برابرش تسلیم نمی‌شدند را می‌بردید و از آن برجی در وسط شهر می‌ساخت این کار تا جایی پیش رفته بود که سربازانی که میل به بریدن سر همنوعان خود نداشتند به سایرین پول میدادند و از آن‌ها سر می‌خریدند با این حال او علاقه زیادی به آبادانی داشت و کشتارهایش مطابق قوانین چنگیز خان بود. هدف تیمور سلطه بر تمام جهان بود و خود را کسی میدانست که تقدیر ستاره‌ها را رغم می‌زند و زمین را برای براورده کردن نیاز‌های یک فرد کوچک می‌دید

ایران در زمان حمله تیمور

اصفهان هم از دست تیمور در امان نماند و چون از نظر صنعت و هنر در مرکز فلات ایران بود مورد توجه مهاجمین قرار می‌گرفت از این رو مردم اصفهان را قتل عام کرد تیمور از راه همدان و گلپایگان خود را به سده اصفهان رساند و در آنجا پس از کسب اطلاعات وسیعی از وضعیت اصفهان، شهر را محاصره کرد. پس از این قتل‌عام، تیمور با سپاهیان خود به سمت شیراز حرکت کرد. اهالی شهر دروازه‌ها را گشودند در حالی که ملک منصور از آل مظفر در دزفول بود. او هر کس از آل مظفر را که در شیراز اسیر نموده بود کشت، اما به مردم صدمه‌ای وارد نکرد. او سپس شاعر بزرگ شیراز یعنی حافظ را خواست و به او گفت که من قسمت بزرگی از جهان را به ضرب شمشیر گشودم و هزاران شهر را ویران کردم تا پایتخت‌های خود را آباد و زیبا کنم و تو آن را که سمرقند باشد به خال هندویی می‌بخشی؟ خواجه حافظ فی‌البداهه جواب داد،‌ ای سلطان این بخشش‌های بی‌جا بود که مرا به این روزگار فلاکت‌بار انداخت. تیمور از این جواب حافظ خوشش آمد و او را بخشید و انعامی به او داد.
او بنا‌های زیبایی را در ایران ساخت و سبک معماری را دستخوش تغیراتی کرد به عنوان مثال مسجد گوهر شاد که به وسیله معماران شیرازی ساخته شده بود به دستور تیمور زیر نظر قوام الدین معمار شیرازی بوده است یا مسجد کبود تبریز از آثار دوره تیموری است که در زمان جهانشاه قره قوینلو ساخته شده است.

امپراطوری عثمانی در برابر تیمور

او علاوه بر توانایی نظامی به خوبی میتوانست بین شاهزادگان ترک اختلاف ایجاد کند بی طوری که برخی از آنان با میل خودشان اختیار امور را به تیمور دادند و برخی دیگر در این راه جان خود را از دست دادند و تسلیم تیمور شدند. تمام سپاه تیمور سوار نظام بودند و توانستند بر سپاه ۷۰ هزار نفره عثمانی پیروز شوند. در طول جنگ بسیاری از سربازان عثمانی به سپاه تیمور پیوستند و فقط رومی‌ها و سربازان نیجری تا پای جان به عثمانی وفادار ماندن، اما در نهایت سلطان بایزید اسیر تیمور شد. اما تیمور با او مانند فرمانروا رفتار کرد نه اسیر.
پس از این جنگ، امپراطوری عثمانی به مدت ۱۱ سال درگیر جنگ داخلی شد و ترس از حمله تیمور اروپا را فرا گرفت، اما از دید تیمور اروپا ثروتی نداشت تا تصرف شود پس به سراغ چین رفت. می‌توان گفت تیمور پایه و اساس روسیه امروزی را گذاشت و با اینکه مسلمان بود عقایدش با اسلامی که ما می‌شناسیم متفاوت بود چرا که با قوانین چنگیز و اقوام بیابان گرد گره خورده بود. او طبق رسوم قدیمی پیش از جنگ هایش با ارگان‌های داخلی حیوانات فال می‌گرفت.

عاقبت تیمور، هنرمندی سنگ دل

تیمور به علم و هنر علاقه فراوان داشت و هنرمندان و دانشمندان کشور‌هایی که فتح می‌کرد را به سمرقند دعوت میکرد و در صورت نپذیرفتن آن‌ها را به اجبار به سمرقند می‌برد و شهر ازبکستان را به خوبی ساخت. میدان امیر تیمور امروزه یکی از بزرگترین میدان‌های گردشگری جهان به شمار می‌رود و ازبکستان نیای بزرگ تاریخ ترک شناخته می‌شود چرا که اگر به سمرقند بروید شیفته زیبایی آنجا می‌شوید. او در جهان هر آنچه می‌دید بهترینش را به سمرقند میبرد.
تیمور که تازه از سفر جنگی یا یورش هفت ساله خود به ایران و عراق و سوریه و آسیای صغیر بازگشته بود دوباره دست به سفر جنگی مهمتری در مشرق زد او در سال ۱۴۰۵ درحالی که در سفر به سمت چین برای تصرف آنجا بود مریض شد و در سن ۶۸ سالگی از دنیا رفت.