بازار عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا داغ شد!

تحریریه پارسینه: درحالیکه مشکل اصلی عضو نشدن در سازمان تجارت جهانی از سوی وزیر صنعت،معدن و تجارت سیاسی عنوان شده بود امروز یکی از مدیران این وزیر خط قرمزی کامل برروی مبحث پیوستن به این سازمان کشید و تاکید کرد این امر در اولویت های ایران قرار ندارد.

این اظهارات در حالی مطرح میشود که همواره طی سالهای گذشته مسوولان این وزارتخانه پیوستن به سازمان تجارت جهانی را یکی از اولویت دارترین طرح های خود اعلام میکردند. نعمت زاده نیز اخیرا تاکید کرده بود پس از اجرای توافق هسته ای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) موضوع پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت با جدیت بیشتری پیگیری و به طور مفصل با دبیرکل سازمان، اتحادیه اروپا و بسیاری دیگر از کشورها در این باره صحبت شده است.

از سویی دیگر، طی چهارسال گذشته با پافشاری دولت یازدهم بر عضو شدن در این سازمان کارشناسان بسیاری با گلایه از این سیاست مسوولان معتقد بودند بازشدن درهای ایران بر روی واردات ارزان با پیوستن به این سازمان منجر به از بین رفتن تولید کشور خواهد شد. و دراین بین از مانع هایی سخن به میان می آمد که راه صدساله را در مقابل ایران برای رسیدن به این مقصود بازمی‌کرد!

حال در شرایط فعلی با پایان یافتن عمر دولت یازدهم و خداحافظی نعمت زاده از وزارت صنعت،معدن و تجارت، رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران امروز اولویت تجارت ایران نه پیوستن به سازمان جهانی تجارت (دبلیو.تی.او) بلکه توسعه پیوندهای منطقه ای است.

براساس اظهارات مجتبی خسروتاج، در وهله نخست باید همکاری را با کشورهای همسایه و منطقه که بیشترین مزیت ها را برای کشورمان دارند، آغاز کنیم یا توسعه دهیم؛ این مساله از پیوستن به سایر سازمان ها مانند سازمان جهانی تجارت مهمتر است که رابطه خاصی با بسیاری کشورهای عضو آن ندارد یا روابط با آن فاقد توجیه اقتصادی خاصی است.

به گفته او، باید ظرفیت ها و تولیدات خود را بشناسیم تا بتوانیم بازارهای هدف مناسب را برای آنها بیابیم. برهمین اساس مذاکراتی با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا انجام شده که در مراحل نهایی است. تحقق این مهم به معنای توافق با پنج کشور دارای افزون بر ۱۸۰ میلیون نفر جمعیت و در نتیجه، توسعه همکاری های منطقه ای ایران است و کشورمان به عنوان یکی از شرکای تجاری اعضای اتحادیه اوراسیا به رسمیت شناخته خواهد شد.

براساس این گزارش، ایران تاکنون با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، با عضویت پنج کشور روسیه، ارمنستان، تاجیکستان، قزاقستان و بلاروس، چندین دور مذاکره در سطوح مختلف کارشناسی تا معاون وزیر برگزار کرده؛ به گفته کارشناسان، مذاکرات چندجانبه، به دلیل تفاوت ساختار اقتصادی کشورها یکی از دشوارترین و پیچیده‌ترین نوع مذاکرات است.

مجموع مساحت کشورهای عضو این اتحادیه بیش از ۲۰ میلیون کیلومترمربع و تولید ناخالص داخلی آن در سال ۲۰۱۳ میلادی حدود چهار هزار میلیارد دلار (بر اساس معیار برابری قدرت خرید) بود.

بنابراین به نظر میرسد در شرایط فعلی سیاست ایران از پیوستن به سازمان تجارت جهانی به دلیل موانع بسیار به سمت عضو شدن در دیگر اتحادیه های اقتصادی چون اوراسیا سوق پیدا کرده است. اما براساس اظهارات کارشناسان عضو شدن در دیگر سازمان های اقتصادی نیز به دلیل مشکلات سیاسی چون فشار امریکا بر عدم همکاری با ایران، کار ساده ای نخواهد بود. با اینحال باید دید زور مسوولان ایرانی برای عضویت دراین سازمان ها چقدر به آمریکایی ها خواهد چربید؟ اما یک چیز کاملا مشخص است مذاکره درشرایط فعلی بدین معناست که ایران برای واردات محصولات این کشورها باید انعطاف بیشتری به خرج بدهد که این یعنی نابودی تولید از نفس افتاده کشور!