بازار گل محلاتی نا ایمن است

به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، نشست «مواجهه مدیریت شهری با بازارهای درون شهری» از سلسله نشست‌های پژوهش‌های کاربست محور با همکاری شهرداری منطقه 14 در این منطقه برگزار شد.
در این نشست بهناز امین‌زاده عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران وجه هویت بخش بازار گل را مهم‌تر از فضای خدماتی آن ارزیابی کرد و گفت: به همین علت نمی‌توان به راحتی این بازار را جابه‌جا کرد و باید در این بزنگاه به دنبال ارائه سازوکار مناسب برای مکان‌یابی برای تمامی بازارهای شهری در تهران بود.
وی با انتقاد از کارکرد طرح‌های کلانی چون طرح جامع و تفصیلی گفت: جامعه امروز نیازمند طرح‌های کوچک و از پایین به بالایی است که ذی‌نفعان در آن دخیل باشند.
راضیه رضابیگی دانش‌آموخته شهرسازی و مدرس دانشگاه ضمن ارائه نتایج حاصل از پروژه مطالعاتی «بررسی چالش‌های بازار گل شهید محلاتی در منطقه 14 و ارائه راهکارهایی برای ساماندهی آن» که در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران انجام شده بود عمده‌ترین مسأله این بازار را ترافیک برای شهروندان و تخلیه بار برای غرفه داران خواند و افزود: طراحی نامناسب جداره بازار گل، نبود مبلمان برای مراجعان در ورودی بازار، انباشت زباله‌ی بدون متولی، ورودی نامناسب و عدم وجود فضای مناسب باراندازی از دیگر مشکلاتی است که این بازار با آن مواجه است.

وی ساخت غرفه‌های فاقد ایمنی را از دیگر چالش‌های جدی این بازار دانست و افزود: این ناامنی در غرفه‌های محصولات پشتیبان گل بسیار بیشتر خودنمایی می‌کند به طوری که بالای این غرفه‌ها تبدیل به انبار شده است و در صورت بروز هر گونه آتش‌سوزی با فاجعه‌ای چه بسا بدتر از پلاسکو روبرو می‌شویم.
رضابیگی چالش مهمتر که در لایه‌های پنهانی‌تر خود را نشان می‌دهد را مسأله نهادی و حقوقی این بازار معرفی و خاطرنشان کرد: اسناد مالکیتی بازار گل منطقه 14 با بحران مواجه است و طی سالیان اخیر مدعیان متعددی پیدا کرده است.
این پژوهشگر تصریح کرد: نقش کلی که بازار گل در منطقه ایفا می‌نماید برخلاف تمامی مشکلات ایمنی و کالبدی که دارد بیشتر از تهدید نقش فرصت دارد به طوری که برخلاف ناامنی‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی که در اطراف این بازار وجود دارد شهروندان و به ویژه بانوان نقش پاتوق را برای این بازار تعریف می‌کنند.

موسی پژوهان، دانش‌آموخته رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دیگر سخنران این نشست بود که از بازارهای درون شهری به عنوان یک فرصت برای مدیریت شهری یاد کرد و گفت: با وجود اینکه این بازارها می‌توانند به لحاظ اقتصادی برای شهر بسیار مفید باشند به علت پراکنش زیاد در شهر و جانمایی نامناسب کارکرد مورد انتظار را ندارند و متاسفانه تاکنون تصمیم درستی برای این بازارها گرفته نشده است.
پژوهان به فقدان ملاک عملی برای استانداردسازی این بازارها اشاره و خاطرنشان کرد: با این موضوع بیشتر سلیقه‌ای برخورد می‌شود و مناطق مختلف به تناسب میزان برخورداری از شهروندانی که مشتری این بازارها هستند تصمیم‌گیری می‌کنند؛ روز بازارها یکی از موضوعاتی است که مرکز مطالعات می‌تواند با قدرت در آن ورود کرده و ساختاری را برای ساماندهی آن‌ها تدوین کند.

وی تصریح کرد: این بازار برخلاف اینکه فرصت مناسب گردشگری و اقتصادی باشد به یک چالش برای منطقه تبدیل شده است؛ ایمنی، بهداشت، مسائل زیست محیطی و مشکلات ملکی و حقوقی آن باعث شده نه تنها هیچ منفت مالی ایجاد نکند بلکه به ویژه در بحث ایمنی مسائل بحرانی را در منطقه ایجاد نماید.
این استاد دانشگاه هدف از انجام پروژه مطالعاتی بازار گل محلاتی را شناخت واقعیت‌های این مکان دانست و گفت: نمونه‌های این بازارها در تهران بسیارند و رویکرد مدیریت شهری نیز مواجه با آن‌هاست؛ متأسفانه این بازارها تبدیل به تولیدکنندگان معضلات ترافیکی و اجتماعی شده‌اند و در برخی موارد مانند بازارهای تخلف در درون بازار میوه و تره‌بار مکانی برای بروز ناهنجاری‌های ملی و محلی‌اند.
وی مسأله اصلی را ساختار فضایی پیچیده و مشکل‌دار تهران عنوان و خاطرنشان کرد: این شهر به دلیل رشد بی‌برنامه و فقدان مدیریت شهری منسجم، خدماتی را در خود مستقر کرده که ابتدا با هدف ارائه مطلوب بوده ولی در ادامه به ضد خود تبدیل شده است.
پژوهان آمایش فضایی مناسب را راه حل این مشکل دانست و افزود: درصورتی که مکان جدید بازار گل ویژگی‌های مورد نظر پژوهش را نداشته باشد و نتواند ارتقای فضای شهری را در پی داشته باشد شهروندان و مراجعان به بزرگترین بازندگان این طرح تبدیل خواهند شد .
احسان یزدانی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه ‌شهری منطقه 14 با اشاره به ویژگی متفاوت مناطق 22‌گانه شهرداری تهران گفت: برای ساماندهی بازارهای شهری باید با رویکرد محله‌محوری تصمیم‌گیری شود. وی ابراز امیدواری کرد روزی فرا رسد که مدیریت شهری برای هر تغییری بر اساس خروجی‌های پژوهشی تصمیم‌گیری نماید..
در ادامه این نشست مجتبی بیات، مدیر امور مناطق مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران نشست پروژه بازار گل محلاتی را نخستین جلسه از سلسله نشست‌های کاربست محور در این مرکز معرفی و ابراز امیدواری کرد تا با نگاه جدید مدیریت شهری شاهد سطح دیگری از رویارویی با مسائل شهری باشیم.
بیات مناطق را پیشانی ارائه خدمات به شهروندان خواند و افزود: پروژه‌های مربوط به مناطق را با نگاه کاربست محور تعریف می‌کنیم به طوری که به حل مسائل شهروندان و شهرداری تهران منجر شود و به ‌طور ویژه به مسائل خردی می‌پردازیم که نیازمند ارائه راهکارهای کلان و راهبردی نباشد و حل آن‌ها در کوتاه مدت به بهتر شدن وضعیت شهروندان بیانجامد.