فولاد ضدزنگ؛ شگفتی باستان شناسان از دانش هزار ساله ایرانی ها
پارسینه: در حالی که تا کنون تصور میشد فولاد ضدزنگ یک ابداع مدرن است، باستان شناسان به شواهدی دست یافته اند که نشان میدهد نسخه اولیه این آلیاژ هزار سال پیش در ایران ساخته شده بود.
مجسمه ابوریحان بیرونی در پارک لاله تهران
به گزارش «پارسینه»، تحقیقی که به تازگی در «نشریه علوم باستان شناسی» منتشر شده نشان میدهد که ایرانیان از هزار سال پیش با اضافه کردن کروم به فولاد، نسخه اولیه فولاد ضدزنگ یا استنلس استیل را ساخته بودند. از این فولاد احتمالا برای ساخت شمشیر، خنجر، زره و موارد دیگر استفاده میشده است. البته این فلز شامل مقداری فسفر هم بوده است که آن را شکنندهتر میساخته.
راحیل علی پور، سرپرست تیم پژوهشی و باستانشان دانشگاه کالج لندن، در ایمیلی به سایت تخصصی «گیزمودو» نوشته است: «این بوته آهنگری فولادی ساخته شده در منطقه چاهک حاوی ۱ تا ۲ درصد کروم و ۲ درصد فسفر است.»
این کشف از آنجا اهمیت دارد که باستان شناسان و تاریخ نگاران تا کنون تصور میکردند فولاد ضدزنگ یک ابداع جدید است. در واقع آنچه ما اکنون به عنوان فولاد ضدزنگ میشناسیم در قرن بیستم توسعه پیدا کرده است که حاوی کروم بیشتری نسبت به نمونه تاریخی ایرانی است.
آنچه باستان شناسان را به سمت چاهک در جنوب ایران روانه کرده، کتاب «الجماهر فی الجواهر» ابوریحان بیرونی است که درباره ویژگیهای فلزات و نحوه تشخیص آنها نوشته است.
علیپور میگوید فولاد کشف شده در چاهک ویژگیهایی مشابه نمونههای امروزی دارد و کروم موجود در آن باعث افزایش قدرت و سختی آن میشده است.
از چاهک در نوشتههای تاریخی دیگر به عنوان مکانی که در آن شمشیر و تیغههای فولادی ساخته میشده یاد شده است، اما همزمان این موضوع هم ذکر میشده است که تیغههای فروخته شده قیمت بسیار بالایی داشتند، اما شکنندگیشان موجب شد تا از ارزش آنها کاسته شود.
فسفری که در فولاد کشف شده دیده شده برای این اضافه میشد که نقطه ذوب فلز را کاهش دهد، اما همزمان تا اندازهای موجب کاهش سختی آن میشده که در نتیجه فولاد را شکننده میکرده است.
از آنجایی که تنها بوتههای فولادی چاهک حاوی کروم بوده اند، باستان شناسان امیدوارند تا با همکاری موزهها بتوانند محل ساخت و زمان سخت اشیائی را که حاوی این عنصر هستند را مشخص کنند.
راحیل علی پور، سرپرست تیم پژوهشی و باستانشان دانشگاه کالج لندن، در ایمیلی به سایت تخصصی «گیزمودو» نوشته است: «این بوته آهنگری فولادی ساخته شده در منطقه چاهک حاوی ۱ تا ۲ درصد کروم و ۲ درصد فسفر است.»
این کشف از آنجا اهمیت دارد که باستان شناسان و تاریخ نگاران تا کنون تصور میکردند فولاد ضدزنگ یک ابداع جدید است. در واقع آنچه ما اکنون به عنوان فولاد ضدزنگ میشناسیم در قرن بیستم توسعه پیدا کرده است که حاوی کروم بیشتری نسبت به نمونه تاریخی ایرانی است.
آنچه باستان شناسان را به سمت چاهک در جنوب ایران روانه کرده، کتاب «الجماهر فی الجواهر» ابوریحان بیرونی است که درباره ویژگیهای فلزات و نحوه تشخیص آنها نوشته است.
علیپور میگوید فولاد کشف شده در چاهک ویژگیهایی مشابه نمونههای امروزی دارد و کروم موجود در آن باعث افزایش قدرت و سختی آن میشده است.
از چاهک در نوشتههای تاریخی دیگر به عنوان مکانی که در آن شمشیر و تیغههای فولادی ساخته میشده یاد شده است، اما همزمان این موضوع هم ذکر میشده است که تیغههای فروخته شده قیمت بسیار بالایی داشتند، اما شکنندگیشان موجب شد تا از ارزش آنها کاسته شود.
فسفری که در فولاد کشف شده دیده شده برای این اضافه میشد که نقطه ذوب فلز را کاهش دهد، اما همزمان تا اندازهای موجب کاهش سختی آن میشده که در نتیجه فولاد را شکننده میکرده است.
از آنجایی که تنها بوتههای فولادی چاهک حاوی کروم بوده اند، باستان شناسان امیدوارند تا با همکاری موزهها بتوانند محل ساخت و زمان سخت اشیائی را که حاوی این عنصر هستند را مشخص کنند.
منبع:
پارسینه
ارسال نظر