در ماه رمضان دارو‌ها را چگونه مصرف کنیم؟

در زمان روزه‌داری هیچ‌گاه وعده‌های دارو را خودسرانه حذف و یا به زمان دیگری موکول نکنید. این عمل سبب اختلال در روند درمان می‌شود. مصرف بسیاری از دارو‌ها را می‌توان پس از مشوت با پزشک به زمان سحری یا افطار منتقل کرد.

جدول زمان بندی دوز‌های دارویی با توجه به شرایط موجود در ماه رمضان تغییر می‌کند، به طور معمول دو نوع جدول زمان بندی مصرف دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد:

۱- دوز منفرد در طول شبانه روز: نحوه مصرف دارو در این نوع درمان در طول ماه رمضان تغییری نمی‌کند چرا که این روش تداخلی با روزه داری ندارد، در مورد این نوع نحوه مصرف باید گفت که در صورتی که لازم است دارو با معده خالی مصرف شود، بهترین زمان مصرف یک ساعت قبل سحری یا دو ساعت بعد افطار می‌باشد.

۲- دوز چندگانه در طول شبانه روز: بیمارانی که مجبور به مصرف روزی دو یا چند بار دارو هستند، ممکن است پس از مشورت با پزشک معالج خود قادر باشند دارو‌های خود را در فاصله بین افطار تا سحر استفاده کنند، در مواردی خاص ممکن است پزشک معالج قادر باشد با جایگزینی دارو‌های این بیماران با انواع طولانی اثر آن‌ها و یا تعویض دارو با یک داروی مشابه با نیمه عمر طولانی‌تر امکان روزه داری برای این بیماران زا فراهم نمایند، آنتی بیوتیک‌ها از جمله دارو‌هایی هستند که حتمأ باید در زمان مشخص خود مصرف شوند و امکان تغییر ساعت آن‌ها وجود ندارد، اما پزشک معالج می‌تواند با در نظر گرفتن نوع بیماری، آنتی بیوتیکی را انتخاب کند که با برنامه روزه داری تداخل پیدا نکند.

بیماران دیابتی

هرچند روزه‌داری برای برخی از مبتلایان به دیابت بنا بر تشخیص پزشک معالج می‌تواند مفید باشد، ولی تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی در برخی دیگر بسیار خطرناک است. بیمارانی که انسولین مصرف می‌کنند قبل از اقدام به روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت کنند. همچنین در تمامی بیماران دیابتی، کنترل مرتب قند خون و تنظیم آن بسیار مهم است.

بیماران تیروئیدی

بیمارانی که برای تنظیم هورمون‌های تیروئید و درمان کم کاری تیروئید از داروی لووتیروکسین استفاده می‌کنند باید این دارو را صبح‌ها ناشتا با معده خالی مصرف کنند؛ اما در ماه رمضان لازم است که تغییراتی در زمان مصرف این دارو صورت بگیرد، اگر از دسته افرادی هستید که شب‌های رمضان تا دیروقت بیدار می‌مانید و تنقلات مصرف می‌کنید، بهتر است زمان مصرف دارو را به افطار منتقل کرده تا معده کاملا خالی باشد. اگر مبتلایان مصرف تنقلات را از ۱۲ شب به بعد قطع می‌کنند و به‌موقع می‌خوابند، می‌توانند داروی لووتیروکسین را قبل از خوردن سحری مصرف کنند.

بیماران مبتلا به صرع

بیماران مبتلا به صرع، در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری هستند. پزشکان علاوه بر بیماران صرعی که با قطع دارو دچار بازگشت حملات تشنجی می‌شوند، باید به بیماران مبتلا به آسم که با قطع دارو‌های استنشاقی و افشانه‌های تنفسی دچار حملات آسمی می‌شوند، مشاوره دقیق داده و توصیه‌های لازم را ارائه کنند.

بیماران فشار خون

مطالعات به عمل آمده روی دارو‌های ضد فشارخون نشان می‌دهد که روزه‌داری تأثیر خاصی بر اثربخشی این دارو‌ها ندارد. البته گاهی اوقات لازم است در مورد دارو‌های مدر (ادرارآور)، برای جلوگیری از کاهش آب بدن، پزشک اقدام به کاهش دوز این دارو‌ها در بیماران روزه‌دار کنند.

بانوان بخوانند

نکته بسیار مهمی که در خصوص سلامت بانوان لازم به ذکر است، استفاده خودسرانه از دارو‌های ضدبارداری ترکیبی مانند LD جهت قطع خونریزی دوران قاعدگی و به منظور کامل کردن روزه در ماه رمضان است؛ مصرف قرص‌های ضدبارداری ترکیبی به روشی که منجر به قطع قاعدگی شود، علاوه بر این‌که چرخه هورمونی مصرف‌کننده دارو را مختل خواهد کرد، تبعات خطرناکی مانند اشکالات انعقادی و ایجاد لخته در عروق اندام‌های تحتانی و حتی عروق مغزی به دنبال خواهد داشت. خصوصاً که این امر با کاهش مصرف مایعات ممکن است تشدید شود.

شیوع این عارضه با افزایش سن افزایش می‌یابد و این امر هشداری است برای بانوانی که در سنین بالای ۳۵ سال هستند، دارای اضافه‌وزن و سابقه ترومبوز و یا سیگاری هستند و قصد مصرف دارو‌های ضدبارداری بدون تجویز پزشک را دارند؛ لذا توصیه می‌شود در هر زمینه خصوصاً مصرف دارو با پزشک و داروساز مشورت شود.

دارو‌هایی که روزه را باطل نمی‌کند

آنچه بیشتر مورد توافق علمای دین و مراجع عظام است این است که روزه در صورت استفاده از دارو‌های زیر باطل نمی‌شود:

استفاده از قطره‌های چشم و گوش و بینی

تمام دارو‌هایی که از طریق پوست جذب بدن می‌شوند یا به صورت موضعی اثر می‌کنند، مثل کرم ها، پماد‌ها و پلاستر‌ها و مشمع‌های دارویی

استعمال انواع شیاف‌ها و پماد‌های مقعدی یا واژینال.

تزریقات زیرپوستی، عضلانی، مفصلی و حتی داخل رگی به استثنای تزریق محلول‌های غذایی و نیز دارو‌های تقویتی که موجب ابطال روزه داری می‌شوند (نظر شرعی مراجع تقلید در مورد دارو‌های تزریقی داخل رگی متفاوت است)
گاز اکسیژن که به صورت استنشاقی مصرف می‌شود.
مصرف انواع دهان شویه ها، غرغره دارو یا اسپری‌های دهانی مثل دارو‌های آسم، به شرط آن که چیزی به درون معده فرو برده نشود (در این موارد نظر شرعی مراجع تقلید متفاوت است)
قرص‌های زیرزبانی مانند نیتروگلیسیرین (در مورد این دارو‌ها نیز نظرات شرعی مراجع تقلید متفاوت است).

منبع:بهداشت نیوز