آیا ایران از حربه بازار نفت برای تلافی شهادت سردار سلیمانی استفاده می‌کند؟

تحولات سال ۲۰۱۹ نشان داد که عرضه جهانی نفت تا چه اندازه در برابر هر اتفاق کوچکی آسیب پذیر بوده و به سرعت واکنش نشان می‌دهد. اکنون پس از ترور فرمانده نیروی قدس سپاه انقلاب اسلامی ایران به دست نیرو‌های آمریکایی سوال اصلی این است که آیا ایران از حربه بازار نفت برای اقدام تلافی جویانه استفاده خواهد کرد یا نه.

بر اساس آمار‌های موجود، در ماه گذشته میلادی حدود ۳۴ میلیون بشکه نفت از عربستان، عراق و کویت از طریق خلیج فارس به بنادر آمریکا ارسال شد.

حملات ماه سپتامبر علیه تاسیسات نفتی عربستان در عبقیق و خوریس موجب شد تا برای مدتی ۵.۷ میلیون بشکه در روز از ظرفیت تولید نفت این کشور کاسته شود. همین حادثه زنگ خطری بود مبنی بر اینکه چتر امنیتی کشور دارنده بزرگترین ظرفیت تولید ذخیره نفت جهان به اندازه‌ای که تصور می‌رفت قابل اعتماد نیست. این حملات موجب افزایش ناگهانی قیمت نفت شد، اما به دلیل چشم انداز تیره و تار اقتصاد جهانی و عملیات جبران سریع سعودی‌ها رشد قیمت نفت چندان طولانی مدت نبود.

اما اکنون وضعیت اندکی متفاوت است. قیمت نفت از اوایل ماه اکتبر روند افزایش جدیدی را آغاز کرده و با شهادت سردار سلیمانی، قیمت‌ها به بالاترین رقم از ماه آوریل رسیده است. هرچند رشد تقاضا برای نفت در نیمه نخست امسال هنوز بهبود نیافته است، اما در پیش بودن توافق تجاری میان آمریکا و چین موجب افزایش خوش بینی‌ها نسبت به بالا رفتن تقاضا برای نفت شده است. در عین حال، در بخش عرضه نیز، اوپک و متحدانش توافق کرده اند از ابتدای امسال تولید نفت خود را نیم میلیون بشکه دیگر کاهش دهند. به علاوه، انتظار می‌رود شتاب رشد تولید نفت آمریکا در سال جاری میلادی کاسته شود.

بدین ترتیب کاهش شکاف میان عرضه و تقاضا در بازار نفت بدان معناست که هرگونه اتفاق ناگهانی در تاسیسات نفتی منطقه ممکن است تاثیراتی طولانی‌تر از آنچه در ماه سپتامبر شاهدش بودیم بر بازار بگذارد و همین دلیل اصلی نگرانی بازار‌های نفت از واکنش احتمالی ایران به ترور سردار سلیمانی است.