اعتیاد به تلفنهای هوشمند
پارسینه: با همه گیر شدن استفاده از تلفنهای هوشمند، اعتیاد به آنها نیز در حال افزایش میباشد. در این مقاله علائم اعتیاد واقعی به تلفنهای هوشمند و راههای درمان آن را بررسی مینماییم.
علائم اعتیاد واقعی چیست؟ اکثر ما دارای درجاتی از وابستگی به تلفن هایمان میباشیم. بیشتر ما در محل کار، مهمانی، کنار دوستان و فامیل، در هنگام تماشای فیلم، در هنگام صرف غذا، در حین رانندگی و حتی در دستشویی تلفن هایمان را چک مینماییم. اما آیا این بدان معناست که ما به تلفن هایمان معتاد میباشیم؟ بیشتر محققان معتقدند اینها نشانه استفاده بیش از حد (Overuse) از تلفن میباشد، ولی نشانه اعتیاد نیست، ولی درصد کمی از افراد از این مرحله عبور کرده و دچار اعتیاد میگردند.
اولین نشانه اصلی اعتیاد، الزام به استفاده از تلفن در زمانی است که برای شما خطرناک یا مضر است. فردی که با وجود آگاهی از خطرات استفاده از موبایل در هنگام رانندگی نمیتواند خود را کنترل کند و باید حتما صفحه فیسسبوک یا ایمیل خود را چک نماید (و این چک کردن برای یک امر ضروری نیست)، فردی که استفاده از تلفن در محل کارش قدغن میباشد و این امر میتواند به اخراجش بیانجامد، ولی بصورت غیرارادی و مخفیانه تلفنش را چک میکند و فردی که تلفنش باید در کنار تخت خوابش باشد تا نیمه شب بیدار شود و آن را چک کند، به احتمال زیاد دچار اعتیاد به تلفن خود میباشد. نشانه دوم اعتیاد این است که اگر فرد به مدت چند ساعت به تلفنش دسترسی نداشته باشد و یا به اینترنت (برای چک کردن شبکههای اجتماعی) وصل نباشد، دچار علائمی نظیر اضطراب، تحریک پذیری و بیقراری گردد و به شدت دنبال راهی برای دسترسی به تلفن یا اینترنت بگردد. این افراد اگر مثلا به همراه دوستان یا فامیل به یک سفر کوتاه تفریحی در یک محل کوهستانی بروند که تلفن همراه در آنجا پوشش ندارد، نه تنها مانند سایرین از سفر لذت نمیبرند، بلکه دچار اضطراب و بیقراری میگردند و تلاش میکنند هرچه زودتر
از سفر بازگردند. نشانه سوم، افزایش دوز یا میزان استفاده از تلفن در طول شبانه روز میباشد. همانند اعتیاد به مواد روانگردان که فرد پس از مدتی باید دوز اولیه مصرف را افزایش دهد، فرد دچار اعتیاد به تلفن هوشمند هم معمولا نیاز پیدا میکند که زمان بیشتری را در طول روز صرف استفاده از تلفن خود نماید.
مضرات اعتیاد به تلفنهای هوشمند چه میباشند؟ اعتیاد به استفاده از تلفن هوشمند میتواند آسیب زیادی به سلامت جسمی و روانی ما وارد نماید. از نظر جسمی، استفاده طولانی مدت از این تلفنها میتواند باعث نزدیک بینی و سایر مشکلات چشمی گردد. در مورد تاثیرات منفی امواج این تلفنها بر روی مغز و سرطان زا بودن آنها بحثهای زیادی در محافل علمی مطرح شده اند که باید جدی گرفته شوند.
مشکلات حرکتی برای انگشتان دستها در کسانی که عادت به تایپ دودستی و سریع دارند نیز گزارش گردیده است. کسانی که برای مدت نسبتا طولانی از تلفن هوشمند پیش از خواب استفاده مینمایند، ممکن است به بیخوابی دچار گردند. از نظر روانی نیز اعتیاد به تلفنهای هوشمند باعث مشکلات فراوانی میگردد. اعتیاد به استفاده از این تلفنها میتواند باعث انزوای اجتماعی، از دست دادن دوستان، کاهش بازده کاری در محل کار و از دست دادن تمرکز در کلاس درس و یا هنگام مطالعه گردد.
حتی چک کردن سریع یک پیام کوتاه میتواند تمرکز فرد را کاملا بر هم بزند، و او را از کاری که در حال انجام آن بوده منحرف نماید. در افراد دچار اعتیاد، حتی چراغ چشمک زن تلفن هوشمند مانند محرکی قوی آنها را وا میدارد که تلفن خود را چک نمایند، در غیر این صورت نمیتوانند به کار خویش ادامه داده و یا اگر در بستر میباشند، به خواب خود ادامه دهند. در موارد اعتیاد شدیدتر، فرد هر چند دقیقه یکبار به طور خودکار و غیر ارادی نیاز دارد که تلفنش را برای پیام جدید چک کند، در غیر این صورت دچار اضطراب و بیقراری میگردد.
اعتیاد به تلفنهای هوشمند چگونه اتفاق میافتد؟ بسیاری از اعمالی که ما با میل تکرار میکنیم، بر اساس یک مکانیسم پاداش در مغزشکل میگیرند. در مغز انسان بخشی وجود دارد به نام «مرکز پاداش» که با تولید محرکهای عصبی، احساس رضایت و نشاط از انجام عمل را در فرد ایجاد مینماید. اعتیاد به انجام اکثر اعمال با تحریک این مرکز و دریافت پاداش عصبی ادامه مییابد. محققان اعتقاد دارند وقتی ما تلفن خود را چک میکنیم، نمیدانیم چه پیامی آمده و یا چه اتفاقی افتاده است و ما با چه رویدادی روبرو خواهیم شد. این غیرقابل پیش بینی بودن به ما احساس هیجان و کشف موضوعی جدید را میدهد که میتواند باعث تحریک مرکز پاداش برای ادامه این رفتار و اعتیاد بیشتر گردد. به همین دلیل نیاز افراد دارای اعتیاد برای چک کردن تلفن هایشان در طول زمان افزایش مییابد.
برای درمان چه باید کرد؟ قدم اول تعیین میزان زمانی است که فرد در طول روز از تلفن استفاده میکند. با نصب یک نرم افزار ساده و رایگان میتوان جزئیات زمانی و سایتهایی را که شخص در طول روز جستجو میکند ثبت نمود. قدم دوم کم کردن زمان استفاده از تلفن در مورد سایتهایی است که فرد بیشترین استفاده را از آن مینماید. مثلا اگر کسی در طول روز از یک سایت خاص دو ساعت استفاده مینماید، باید آن را به یک ساعت کاهش دهد. قدم سوم خاموش کردن صداها و چراغهایی است که رسیدن پیام جدید را به شخص اطلاع میدهند (Notification Alerts). قدم نهایی هم ایجاد زمانها و مکانهای عاری از تلفن هوشمند میباشد. میزغذا و اتاق خواب مهمترین این مکانها میباشند. استفاده از تلفن در زمان رانندگی، صرف غذا و زمان صحبت با دیگران باید به کلی ممنوع گردد. به جای استفاده از تلفن برای بیدار شدن، از یک ساعت معمولی دیجیتال هم میتوان استفاده نمود تا از خطرات و مضرات نگاه داشتن این تلفنها در اتاق خواب در امان ماند. افرادی که با این تمهیدات موفق به ترک اعتیاد نگردند، باید به مراکز تخصصی مربوطه جهت ترک اعتیاد (The Centers for Internet and Technology Addiction) مراجعه نمایند.
منبع:مجله سیب
ارسال نظر