«آبشار خون» در قطب جنوب

سیاره ما، سرشار از پدیده‌های شگفت انگیزی است که صرفاً نگاه کردن به آن‌ها ذهن آدمی را تا مدت‌ها به خود مشغول می‌کند. در هر گوشه و کنار این کره خاکی با پدیده‌هایی مواجه هستیم که برخی از آن‌ها توجیه پذیر و برخی دیگر فراتر از قوه ادراک آدمی به نظر می‌رسند.

رودخانه‌ای یخی در غرب دریاچه پونی در اَنتاکتیکا (قارۀ قطب جنوب) وجود دارد که آب قرمز این رودخانه آبشار‌هایی را به وجود آورده است که به همین دلیل این آبشار‌ها به «آبشار خون» معروف شده‌اند و این آبشار‌ها از ۱۰۶ سال پیش تاکنون معمای لاینحل برای دانشمندان بود.

آبشار‌های خون در سال ۱۹۱۱ در قطب جنوب، زمانیکه گروهی از دانشمندان برای انجام تحقیقاتی به این نقطه از زمین رفته بودند کشف شد. این آبشار‌ها که آبی سرخ رنگ داشت و ارتفاعش به یک ساختمان ۵ طبقه می‌رسید، در نگاه اول، به نظر می‌رسد از بالای کوه، خون پایین می‌ریزد و به صورت آبشار درمی آید.

در ابتدا آن‌ها فکر کردند که دلیل رنگ عجیب این آب باید وجود جلبک‌های خاصی در آن باشد، اما این فرضیه هیچ وقت به حقیقت نپیوست و به عنوان یک نظر و تئوری معتبر، معرفی و تایید نشد.

دانشمندان پس از یک قرن سرانجام توانستند معمای «آبشار‌های خون» در قطب جنوب را حل کنند. آن‌ها بعد از انجام آزمایش‌هایی به این نتیجه رسیدند که اکسیداسیون آهن باعث شده تا آب حالت زنگ زدگی پیدا کند.

دریاچه پونی حدود ۵ میلیون سال قدمت دارد و هنگامی که آب آهن‌دار به اکسیژن برخورد می‌کند دچار زنگ زدگی می‌شود و در نتیجه به رنگ سرخ در میآید بنابر این رنگ آب دریاچه و رودخانه را به رنگ قرمز در می‌آورد.

تحقیقات تیلور نشان می‌دهد، هم جلبک‌های دریاچه پونی و هم آهن موجود در کوهِ یخیِ نزدیک رودخانه، در قرمز شدن آب دریاچه و رودخانه تأثیر دارند.

آبشار‌های خون از دریاچه‌ای محبوس در لایه‌های یخ سرچشمه میگیرند

آبشار‌های خون از یک دریاچه‌ی بزرگ روان شده اند که حدود ۱ میلیون سال است که در زیر لایه‌ای از یخ محبوس شده است و وقتی که دیدند که این دریاچه علیرغم مدت زمان زیادی که محبوس بوده است، یخ نزده است کاملا شوکه شدند.

تلاطم و فعالیت دائمی دریاچه، بستر سنگی آنرا خراشیده و آب آن شدیداً آغشته به مواد فعال معدنی می‌شود.

در واقع ۱ میلیون سال پیش که یخچال طبیعی تیلور در این منطقه‌ی یخی به وجود آمد، یک دریاچه‌ی نمکی کوچکی را در زیر چندین لایه از یخ گیر انداخت. با جدا افتادن از سایر آبها، نمک این دریاچه ۳ برابر بیش از آب سایر دریاهاست که از یخ زدن آن ممانعت می‌کند. این توده‌ی نمکی زیر یخ.

آهن را از لایه‌های زیر صخره‌ها به بیرون درز داد و به آن این رنگ عجیبی که امروز می‌بینیم را داد. در ابتدا مشخص شد این یخچال طبیعی تیلور تعداد زیادی شکاف در خود دارد که در همین نقطه هم مقدار زیادی آب نمک به یخ تزریق می‌شود. بعداز آن، این تیم تحقیقاتی مسیر ۳۰۰ متری آب نمک را دنبال کردند تا این که آن‌ها را به بالای این آبشار‌های خون در قطب جنوب رساند.

شاید بار اول که این جمله را می‌شنوید چندان برایتان ملموس و واقعی نباشد، اما وقتی که آب یخ می‌زند، از خود گرمایی منتشر می‌کند و این گرما، یخ‌های سرد اطراف را گرم می‌کند. آب نمک دمای یخ زدگی پایین تری دارد و وقتی که با گرما همراه می‌شود، به روان شدن مایع کمک می‌کد و در نتیجه روان شدن آن ممکن می‌شود.

حال "جیل میکوکی" میکروبیولوژیست دانشگاه تنسی ناکسویل راه حلی برای این مسأله یافته است. آیس مول (IceMole) نام باکس فلزی مستطیلی با رویه‌ی مسی و یک پیچ یخ (ice screw) در یک طرف اش دارد که برخلاف مته‌های الکتریکی-گرمایی معمول، میتواند بصورت غیر مستقیم به داخل یخ نفوذ کند. گرمای افتراقی در رأس آن باعث تغییر جهت حرکت می‌شود و بنابراین می‌توان آن را در هر جهتی هدایت کرد.

به کمک این دستگاه "میکوکی" و تیمش توانسته اند اولین نمونه‌های دریاچه خون را استخراج کنند تا شانس مطالعه میکروب‌های شگفت انگیز موجود در آن را در تاریکی مطلق، نبود اکسیژن و میزان نمکی که هر موجود زنده‌ای را می‌کشد بیایند.

میکوکی گفت: "این نمونه‌ها دریچه‌ای به جهان زیر یخچال‌ها می‌گشاید، در اینجا هیچ حیوان یا درختی وجود ندارد؛ اینجا، قاره‌ای میکروبی است. "

میکروب‌هایی که در این مکان زندگی می‌کنند، قادرند برای هزاران سال از سولفات تغذیه کرده و از آن انرژی بگیرند. این باکتری‌ها، با به دام افتادن در مکانی فاقد نور و اکسیژن در زیر یخچال‌ها، شروع به بازیافت انرژی از سولفات‌ها کرده و آن را به سولفیت تبدیل می‌کنند. نتیجه‌ی آن با ذرات آهن موجود در این منابع آبی، سولفات بیشتری را برای تغذیه باکتری‌ها تولید می‌کند.

منبع:بیتوته