چرا برزیل باید از الگوی اسرائیل پرهیز کند؟

رئیس جمهور جدید برزیل خایر بولسونارو در حال دشمن کردن اجتماعات زیست محیطی، بومی و محروم کشورش با خود است. او همچنین قول داده که دوست رهبران دست راستی افراطی مشابه خودش در سراسر جهان باشد.
از این رو نباید از مشاهده شکل گیری نوع خاصی از دوستی بین بولسونارو و نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهم شگفت زده شد. بولسونارو روز اول ژانویه درمراسم تحلیف خود در برزیلیا گفت: «ما به برادران خوبی مثل نتانیاهو نیاز داریم.»
نتانیاهو نیز درجواب او گفت که بولسونارو «یک متحد و یک برادر بی مانند» است.
اما اگرچه بولسونارو نتانیاهو را به چشم یک الگو می بیند - بنا به دلایلی که باید بسیاری از برزیلی ها را نگران کند- این کشور قطعا به «برادرانی» چون رهبر اسرائیل نیازی ندارد.
نظامی گری نتانیاهو و سرکوب مردم بومی فلسطینی، هدف قراردادن مهاجران آفریقایی سیاه پوستی که از نژادپرستی انگیزه گرفته و تخلفات مداوم او از قوانین بین المللی هیچ کدام چیزهایی نیستند که کشوری مثل برزیل برای گریز از فساد، ایجاد هماهنگی اجتماعی در کشور و رقم زدن یک عصر همگرایی منطقه ای و رفاه اقتصادی به آنها نیاز داشته باشد.
روشن است که نتانیاهو برای حضور درمراسم تحلیف بولسونارو اشتیاق زیادی از خود نشان داد، مراسمی که احتمالا درتاریخ برزیل روزی معروف باقی خواهد ماند، روزی که دمکراسی و حقوق بشر از زمان آغاز انتقال دمکراتیک قدرت در برزیل در اوایل دهه 1980 مورد جدی ترین تهدید قرار گرفت.
در سال های اخیر، برزیل به عنوان یک قدرت منطقه ای با نگرش هایی منطقی سربرآورده بود که از حقوق مردم فلسطین دفاع کرده و پرچمدار همگرایی «کشور فلسطین» در جامعه بزرگ تر بین المللی بوده است.
نتانیاهو، سرخورده از پیشینه برزیل در برخورد با موضوع فلسطین و اسرائیل، در گفتمان پوپولیستی بولسونارو که در طول کارزارهای انتخاباتی اش طوطی وار تکرار می کرد، فرصتی برای خود دید.
رئیس جمهور جدید برزیل به دنبال چرخش اساسی سیاست خارجی برزیل در ارتباط با مسئله فلسطینی ها و اسرائیل است، همانطور که به دنبال وارونه کردن تمام سیاست های اسلاف خود در ارتباط با حقوق بومیان، حفاظت از جنگل های بارانی و برخی مسائل مهم دیگراست.
نکته به راستی نگران کننده این است که بولسونارو که شباهت خود را به دونالد ترامپ نشان داده است- دست کم به دلیل این وعده او مبنی بر «بازگردان دوباره عظمت برزیل به آن» - احتمالا به وعده های خود عمل می کند. در واقع او تنها ساعاتی بعد از مراسم تحلیف خود برای برآوردن رضایت خاطر لابی های کشاورزی که در پی نابود کردن مقادیر بسیار بیشتر دیگری از جنگل های این کشور هستند، یک فرمان اجرایی را صادر کرد که حقوق مردم بومی را در برزیل نشانه گرفته است.
تصرف قلمروهای مردم بومی که بولسونارو قصد انجام آن را دارد، چیزی است که نتانیاهو، دولت او و اسلافش بدون توقف سال های سال است که انجام داده اند. بله، روشن است که این ادعای «برادری» بر بنیانی محکم استوار است.
اما ابعاد دیگری برای رابطه عاشقانه بین این دو رهبر نیز وجود دارد. برای دور کردن برزیل از داشتن یک دولت قطعا طرفدار فلسطین به کشوری با یک سیاست خارجی مانند سیاست ترامپ سرمایه گذاری های زیادی شده است.
بولسونارو در کارزار انتخاباتی اش به گروه های سیاسی محافظه کار، ارتش و کلیساهای انجیلی ها که هیچ گاه به معنای واقعی رام نشده اند اتکا داشت، همه به خاطر لابی های قدرتمند، دستورکارهای شریرانه و نفوذ غیر قابل انکار آنها. چنین گروه هایی از نظر تاریخی نه تنها در آمریکای جنوبی بلکه در ایالات متحده و دیگر کشورها، حمایت سیاسی خود از هر نامزدی را به حمایت بی قید و شرط و کورکورانه او از اسرائیل مشروط کرده اند.
به این ترتیب است که ایالات متحده به بزرگ ترین ذینفع اسرائیل تبدیل شده و دقیقا به همین شکل است که تل آویو قصد دارد میدان های سیاسی جدیدی را فتح کند.
خصوصا جهان غرب به خاطر پاسخ های ساده این عده به معضلاتی پیچیده و چند وجهی، در حال روی آوردن به عوام فریبان راست افراطی هستند. برزیل به لطف بولسونارو و حامیانش اکنون درحال پیوستن به این گرایش آزار دهنده است.
اسرائیل بدون شرمساری درحال بهره برداری از ظهور بی کم و کاست نئوفاشیسم و پوپولیسم جهانی است. بدتر آنکه آنچه زمانی گرایش های ضد یهودستیزانه تلقی می شد، اکنون کاملا از سوی «دولت کشور یهودی» که به دنبال تشدید نفوذ سیاسی خود و البته بازار تسلیحات خود نیز هست مورد پذیرش قرار می گیرد.
از نظر سیاسی احزاب راست افراطی درک می کنند که به منظور آنکه اسرائیل در شستن گناهان گذشته و حال شان به آنها کمک کند، آنها باید مطلقا تسلیم دستور کار اسرائیل در خاورمیانه شوند. و این دقیقا همان چیزی است که از واشنگتن تا رم و از بوداپست تا وین و اکنون تا برزیلیا رخ داده است.
اما یک دلیل شاید فشار آور دیگر پول باشد. اسرائیل چیزهای زیادی دارد که با فناوری ویرانگر جنگی و «امنیتی» خود پیشنهاد کند، خط تولید وسیعی که پیامدهای مرگبار آنها را علیه فلسطینی ها نیز به کار گرفته است.
صنعت کنترل مرزی در ایالات متحده و اروپا در حال شکوفایی است. در هر دو مورد اسرائیل نقش الگوی موفق و تامین کننده این فناوری ها را ایفا می کند. فناوری «امنیتی» اسرائیلی به لطف همدلی نویافته نسبت به معضلات به اصطلاح امنیتی اسرائیل، اکنون مرزهای اروپا را نیز مورد تاخت و تاز خود قرار داده است.
طبق اعلام اسرائیلی ینوت نیوز، اسرائیل هفتمین صادر کننده بزرگ تسلیحات در جهان است و به عنوان یک کشور پیشتاز در صادرات پهبادها در جهان در حال مطرح کردن خود است.
هیجان زدگی اروپا از فناوری پهبادهای اسرائیلی، عمدتا به هراس های موهوم آنها از آواراگان و مهاجران مربوط است. در مورد برزیل فناوری پهبادهای اسرائیلی برای مبارزه علیه دارو دسته های جنایی و دیگر دلایل داخلی به کار گرفته خواهد شد.
پیش از این پهبادهای اسرائیلی که با سیستم های البیت تولید شده اند، توسط دولت پیشین برزیل درست پیش از برگزاری جام جهانی فوتبال سال 2014 خریداری شد و مورد استفاده قرار گرفت.
همانطور که انتظار می رفت بولسونارو و نتانیاهو در طول دیدار نتانیاهو از برزیل در مورد پهبادهای اسرائیلی نیز با یکدیگر گفتگو کردند.
اسرائیل برای مقابله با مطالبات فلسطینی ها برای حقوق بشر خشونت شدیدی را به کار برده است، از جمله استفاده از قوه قهریه دربرابر اعتراضات مسالمت آمیز جاری در پشت حصار جدا کننده غزه تحت محاصره از اسرائیل. اگر بولسونارو فکر می کند که او می تواند با موفقیت از طریق اعمال خشونت لجام گسیخته با جرایم محلی مقابله کند - بدون پرداختن به نابرابری اجتماعی و اقتصادی و توزیع غیرعادلانه ثروت ها در کشورش - در این صورت تنها می تواند انتظار افزایش شمار قربانیانی را داشته باشد که تاکنون نیز بالا بوده است.
دلمشغولی های امنیتی فلسطینی ها را نباید نه در برزیل و نه هیچ جای دیگر تکرار کرد و برزیلی ها که بسیاری از آنان به حق نسبت به وضعیت دمکراسی در کشورشان دلنگران هستند، نباید تسلیم طرز تفکر نظامی گرایانه اسرائیلی شوند، طرز تفکری که نه تنها صلحی را به ارمغان نیاورده، بلکه خشونت بیشتری را موجب شده است.
اسرائیل جنگ را به کشورهای همسایه اش و فناوری جنگ را به بقیه جهان صادر می کند. در حالی که کشورهای زیادی آن هم معمولا به دلیل نابرابری های گسترده در درآمدها گرفتار کشمکش و درگیری هستند، نباید به عنوان الگویی برای دنبال کردن به اسرائیل نگاه کرد، بلکه باید آن را به چشم سرمشقی دید که باید از آن پرهیز کرد.