چرا دختران و پسران از خانه فرار میکنند؟
پارسینه: فرار از منزل، اتفاقی است که تقریبا همه ما درباره آن زیاد شنیده ایم و شاید در نزدیکی خود نیز خانوادههایی را مشاهده کرده ایم که با این آسیب اجتماعی مواجه شده اند. به تازگی مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره آمار دختران فراری تاکید کرده است: «بین دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار دختر فراری در کشور وجود دارند. همچنین ۱۰۰ پسر در شش ماه نخست سال ۹۶ از خانه فرار کردهاند که نسبت به تعداد دختران ناچیز است.»
فرار از منزل، اتفاقی است که تقریبا همه ما درباره آن زیاد شنیده ایم و شاید در نزدیکی خود نیز خانوادههایی را مشاهده کرده ایم که با این آسیب اجتماعی مواجه شده اند. به تازگی مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره آمار دختران فراری تاکید کرده است: «بین دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار دختر فراری در کشور وجود دارند. همچنین ۱۰۰ پسر در شش ماه نخست سال ۹۶ از خانه فرار کردهاند که نسبت به تعداد دختران ناچیز است.» البته که این پدیده ابعاد زیادی دارد و نمیتوان در یک نوشته، تمام آنها را برشمرد، اما تلاش میشود در ادامه به بیان اصلیترین دلایل بروز این پدیده بپردازیم و چند راهکار اولیه برای پیشگیری از این اتفاق را بیان کنیم.
فرار پسران از خانه را هم باید جدی گرفت
نکته مهم قبل از بیان هر چیزی، این است که فرار از منزل هم در دختران اتفاق میافتد، هم در پسران. به عبارت دیگر بر خلاف باور عموم افراد که تصور میکنند فرار از خانه فقط در دختران اتفاق میافتد، در بین پسران هم شاهد این مسئله هستیم. منتها هم تعدادش کمتر است و هم پیامدهای منفی این اتفاق برای دختران بیشتر به نظر میرسد. هرچند که از پیامدهای منفی این مسئله برای پسران نیز نمیتوان غافل شد. با وجود این، آمارها نشان میدهد فرار از خانه در دختران بیشتر از پسران رخ میدهد که البته تفاوت فاحشی با یکدیگر دارند.
اصلیترین دلایل فرار از خانه
میتوان گفت: اصلیترین دلیل برای بروز این پدیده، رها شدن از یک محیط آزاردهنده و پناه بردن به یک محیط امن جایگزین است. به عبارت دیگر، نوجوانی که در محیط خانه انواع فشارها و استرسها را تجربه میکند، برای رها شدن از این محیط، به دنبال موقعیتی میگردد تا این استرسها را نداشته باشد. فارغ از این که تا چه اندازه تحلیلها و قضاوتهای نوجوان از شرایط زندگی اش میتواند صحیح باشد یا نباشد، باید این نکته را مدنظر داشت که نوجوان (به ویژه یک نوجوان دختر) هر چه را در خانه پیدا نکند، در بیرون از خانه جست و جو میکند؛ به خصوص اگر آن گمشده مرتبط با نیازهای عاطفی اش باشد.
به طور کلی، عواملی مانند خشونت والدین، مشکلات والدین با یکدیگر، منع شدن از برخی خواستههای معقول، سوء استفادههای جسمی و جنسی، تحقیر و طرد شدن و ایجاد یک شرایط تحمیلی برای نوجوان میتواند زمینه ساز فرار از خانه باشد.
با توجه به دلایل اصلی مطرح شده، نقش خانوادهها در کاهش این آسیب بسیار پررنگ به نظر میرسد. در ادامه توصیههایی برای والدین داریم.
توصیههایی به والدین برای پیشگیری
ارتباط خود با نوجوانتان را بهبود بخشید
در تمامی متون روان شناسی خانواده و نظرات تربیتی بر این موضوع تأکید میشود که اصولا نحوه رفتار با فرزند نوجوان باید کاملا متفاوت با یک کودک باشد. به عبارت دیگر، آن طور که ما با یک کودک رفتار میکنیم و محدودیتهایی را برایش اعمال میکنیم، قاعدتاً برای یک نوجوان نمیتوانیم چنین سیاستهایی را داشته باشیم. این به معنای دادن آزادی بیش از حد به نوجوان نیست بلکه باید بدانیم که یک نوجوان، چه خواستههای معقولی را به اقتضای شرایط سنی و رشدی خود دارد تا متناسب با شرایط فعلی برای برآورده کردن آنها اقدام کنیم. کلید این مهم، داشتن مهارت ارتباط مؤثر با فرزند نوجوان است. هر چه بتوانید ارتباط خود با نوجوانتان را بهبود ببخشید، میتوانید بیشتر به او نزدیک و از درونیات او آگاهتر شوید.
به وضعیت روانی فرزند خود دقت کنید
از آن جا که دوره نوجوانی با طغیان شدید هیجانات و میل به استقلال طلبی شناخته میشود، باید دقت کرد که یک نوجوان، بسیاری از تصمیمهای خود را بر مبنای شرایط روانی اش میگیرد. اثبات شده بخش عمدهای از انگیزه فرار از خانه، مرتبط با شرایط فشار و استرسهایی است که نوجوان در خانه تحمل میکند و راهی برای آن پیدا نمیکند. متأسفانه برخی والدین شرایط روحی نوجوانشان را جدی نمیگیرند و حتی گاهی آن را به تمسخر میگیرند و انکار میکنند.
هرگونه تهدید مبنی بر ترک خانه را جدی بگیرید
یک نوجوان زمانی تهدید به ترک خانه میکند که به این نتیجه میرسد، تلاش هایش برای تغییر شرایط از مسیر گفت و گوی دو طرفه با والدین نتیجهای ندارد. اگرچه بخشی از فرارها با هدف کسب امتیازات نامعقول از والدین انجام میشود، اما بازهم جدی نگرفتن این تهدیدها، ممکن است عوارض بیشتری داشته باشد. با درنظر گرفتن آسیبهایی که در نتیجه فرار از خانه در انتظار یک نوجوان (به خصوص یک دختر نوجوان) است، مانند سوءاستفاده، اعتیاد، بزهکاری و مواردی از این دست، میتوان نتیجه گرفت بررسی مستقیم و دوطرفه خواستههای نوجوان به مراتب کم هزینهتر از بی توجهی به تهدیدها و در نهایت مواجه شدن با فرار فرزندمان از خانه است. منظور من این نیست که خواستههای نوجوانتان را به هر شکلی که شده، برآورده کنید بلکه اگر میتوانید خودتان و اگر به مرحلهای رسیده اید که کاری از دست شما به عنوان والدین بر نمیآید، با کمک گرفتن از یک روان شناس و مشاور متخصص، ضمن شنیدن خواستههای فرزندتان، به او در تصمیم گیری کمک کنید.
صحبتی با نوجوان عزیز
من هم مانند شما دوره نوجوانی را گذرانده ام. والدین شما هم زمانی نوجوان بوده اند. با وجود تغییرات زیادی که در سبک زندگی و امکانات دوره کنونی نسبت به زمان گذشته ایجاد شده است، بازهم من و والدین شما در دوره نوجوانی خواستهها و توقعاتی داشتیم که برای والدین مان عجیب و غیرقابل قبول بود. میخواهم بگویم در تمام دوره ها، چالشهایی بین والدین و نوجوانان بوده است. همواره نوجوانان خواستههایی داشته اند که والدین با آنها مخالفت میکردند. پس اگر شرایطی را تجربه میکنید که والدین تان با خواستههای شما مخالفت میکنند، این موقعیت را محدود به خودتان و این زمان ندانید. همان طور که والدین باید تلاش کنند تا ارتباط مؤثر با شما را بیاموزند تا بتوانند شما را بهتر درک کنند، شما نیز باید متقابلا تلاش کنید تا روابط خود با والدین تان را بهبود ببخشید و توانایی حل مسئله را در خودتان ارتقا دهید. گزینههایی مانند قهر کردن با والدین، پرخاشگری و حتی فرار از خانه، نمیتوانند برای شما مناسب باشند چراکه نه تنها موقعیت شما را در خانواده بهتر نمیکنند، بلکه به از دست رفتن ذهنیت مثبت والدین تان درباره شما و حتی تغییر نگاه اطرافیانتان به شما منجر میشود. بهتر است برای بهبود شرایطتان ابتدا توانمندی هایتان را افزایش دهید سپس با والدین تان مستقیم صحبت کنید.
منبع: سیمرغ
ارسال نظر