.svg)
«بوف کور» اشتباه خوانده شده است
پارسینه: محمود نیکبخت از نگارش آثاری درباره «بوف کور» و شعرهای حافظ خبر داد و گفت: «بوف کور» تا به حال اشتباه خوانده شده است.
محمود نیکبخت از نگارش آثاری درباره «بوف کور» و شعرهای حافظ خبر داد و گفت: «بوف کور» تا به حال اشتباه خوانده شده است.
این منتقد ادبی، مترجم و از اعضای «جُنگ اصفهان» ، گفت: کارهای بسیاری روی «بوف کور» انجام شده، اما حرف بسیار و حاصل اندک بوده است. من اساسا معتقدم «بوف کور» تا به حال اشتباه خوانده و دریافته شده است.
او افزود: درباره این موضوع، اثری در دو بخش تألیف کرده‌ام که با عنوان «بوطیقای بوف کور» منتشر خواهد شد. در بخش اول، نقدهای مختلفی را که جلال آل احمد، هوشنگ گلشیری، محمد صنعتی و... بر «بوف کور» نوشته‌اند، به عنوان برگزیده‌ای از شناخته‌شده‌ترین نقدهای این اثر، انتخاب و آن‌ها را بررسی کرده‌ام، تا دریافته شود که این نقدها با یک خوانش تدقیقی تا چه حد فاصله داشته و می‌توانسته‌اند پاسخ‌گوی متن باشند. در بخش دوم نیز بررسی و روایت‌شناسی متن «بوف کور» می‌آید تا بتوان برای نخستین‌بار به بوطیقا و چگونگی تکنیک آن دست یافت.
نیکبخت همچنین عنوان کرد: این دو بخش ابتدا به صورت دو جلد نوشته شدند، اما به‌دلایلی به یک جلد تبدیل شدند و قسمتی از آن حدف شد و حالا بناست به دست ناشر سپرده شود.
او در ادامه متذکر شد: در تمام این سال‌ها، «بوف کور» درست روایت‌شناسی و دریافت نشده است. حتا متن خود اثر نیز در تمام سال‌هایی که از انتشار آن می‌گذرد، منطبق بر دست‌نویسش نبوده است. بعد از انقلاب که دست‌نویس صادق هدایت افست شد، متوجه شدم که هیچ‌یک از این چاپ‌ها بر نسخه دست‌نویس منطبق نیست. با این‌که تعدادی از دوستانش این نسخه را داشته‌اند، هیچ‌کدام متذکر و معترض این موضوع نشدند. البته بدون آن نسخه هم شارحان و منتقدان می‌توانستند ویژگی‌های آن را بشناسند.
نیکبخت اضافه کرد: روایت‌شناسی و زبان‌شناسی رمان و روایت، بیش از نیم قرن در دنیا سابقه دارد، اما ما هنوز در شناخت متون ادبی دیروز یا امروز خود از آن بهره نمی‌بریم. دلیل آن نیز این است که کار درست، زحمت بیش‌تری می‌برد. تدقیق و تحقیق واقعی بسیار اندک است و تبلیغ و هیاهو، فراوان.
این منتقد ادبی درباره اثر دیگر خود گفت: طیف نگاه‌هایی که درباره حافظ هست، به یک جوینده نمی‌گوید بالأخره نگرش حافظ و نحوه‌ی تحول او چگونه است. هر کس یا هر گروهی از پس عینک خود او را می‌بیند. البته بخشی از این مسأله به دلیل ویژگی‌های زبانی و بیان شعری حافظ است، اما علت دیگرِ این است که ما در شناخت آثار دیروز خود نیز از دستاوردهای زبان‌شناختی و شعرشناختی امروز دنیا بهره نمی‌بریم و همچنان گرفتار روش‌های دانشگاهی یا سطحی و کلی رایج هستیم.
او افزود: بخشی از مشکلاتی که در شناخت شعر حافظ وجود دارد، به این دلیل است که زمان سرایش (کرونولوژی) شعرهای حافظ، مانند بسیاری از شاعران پیشین ما، مشخص نیست. تدوین غزل‌ها بر اساس قافیه و ردیف آن‌ها بوده و به همین دلیل فرآیند زمانی و گاهنامه‌یی شعر حافظ در دیوانش پیدا نیست. با جست‌وجوی تکنیک زبانی و بیانی حافظ، هم می‌توان به زمان سرایش بخش غالبی از شعرهای او دست یافت و هم به چگونگی سیر اندیشه و نگرشش دست پیدا کرد. تلاش در این راه کار بخشی از سالیان گذشته‌ی من بوده که امیدوارم به زودی منتشر شود.
محمود نیکبخت دهم مردادماه 1330 در اصفهان متولد شده است. او آثاری را از ادبیات انگلیسی، فرانسه و ایتالیایی ترجمه کرده است. از نیکبخت مقاله‌ها و ترجمه‌هایی از شعرها و مقاله‌های شاعرانی مانند ازرا پاوند، تی. ای. هیوم، اکتاویو پاز و ... در جُنگ اصفهان و مجله‌هایی چون رودکی، کلک، عصر پنجشنبه و... منتشر شده است.
«از گمشدگی تا رهایی» (در نقد شعر فروغ فرخزاد)، «از اندیشه تا شعر: مشکل شاملو در شعر»، «جوزپه اونگارتی: شعر و زندگی اونگارتی» و «آناباز، سن ژون پرس: شاعر صبح جهان» از جمله آثار محمود نیکبخت هستند. جلد اول و دوم «کتاب شعر» نیز زیر نظر او منتشر شده است.
منبع:
خبرگزاری ایسنا
ارسال نظر