دانشمندان: اگر انقلاب صنعتی نبود، ایران دچار خشکسالی نمی شد

به گزارش «پارسینه»، گزارش گروه «انتساب آب و هوای جهانی» (WWA)، حاکی از آن است که افزایش دما به دلیل تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی، احتمال وقوع خشکسالی را بسیار بیشتر کرده است. احتمال وقوع خشکسالی در سوریه و عراق ۲۵ برابر و در ایران ۱۶ برابر بیشتر شده است.

به گفته دانشمندان، اگر جهان ۱.۲ درجه خنک‌تر بود، یعنی به اندازه دوران پیش از انقلاب صنعتی، چنین خشکسالی‌ای در این منطقه اصلا اتفاق نمی‌افتاد.

خشکسالی شدیدی که هر ۲۵۰ سال یک بار در سوریه و عراق رخ می‌داد، اکنون هر ده سال یک بار رخ می‌دهد و اگر گرمایش جهانی به ۲ درجه برسد، روی دادن چنین وضعیتی به هر ۵ سال می‌رسد.

این گروه دریافته است که آسیب‌پذیری موجود ناشی از «سال‌ها درگیری و بی‌ثباتی سیاسی» توانایی مردم برای واکنش به خشکسالی را کاهش داده و جرقه‌ای را برای یک «فاجعه انسانی» ایجاد کرده است.

این تحقیق بر دوره زمانی ژوئیه ۲۰۲۰ تا ژوئن ۲۰۲۳ در دو منطقه که شدیدترین تأثیرات را داشته است متمرکز بود: ایران و حوضه رودخانه‌های دجله و فرات که از سوریه و عراق می‌گذرند و زمانی مهد تمدن بشری بودند.

دانشمندان در بیانیه‌ای اعلام کردند که بر اساس مقیاس «دیدبان خشکسالی ایالات متحده»، این دو منطقه در حال حاضر یک «خشکسالی شدید» را تجربه می‌کنند.

فردریک اوتو از مؤسسه گرنتهام در «امپریال کالج لندن»، در این باره می‌گوید: «پس از بارندگی‌های نسبتا خوب در سال ۲۰۲۰ و برداشت خوب محصول، سه سال بارندگی بسیار کم همراه با دمای بسیار بالا منجر به خشکسالی با تأثیرات بسیار شدید بر دسترسی کشاورزی به آب آشامیدنی شد.»

محمد رحیمی از دانشگاه سمنان و یکی از نویسندگان این گزارش، در یک نشست آنلاین، خواستار مدیریت بهتر منابع شد.

او گفت: «از نظر تاریخی ما [هیچ وقت] بارندگی زیادی نداشتیم، بنابراین این برای منطقه ما عادی است، اما افزایش دما موضوع جدیدی است.»

به گفته رحیمی، افزایش دما در سال‌های آینده باعث تبخیر بیشتر نزولات جوی در منطقه می‌شود.

او افزود: «ما پیش بینی می‌کنیم که تبخیر و تعرق بیشتری در گیاهان داشته باشیم، بنابراین به آینده چندان خوشبین نیستیم.»

در عراق و در سوریه جنگ زده، خبرنگاران خبرگزاری فرانسه به طور پیوسته پیامد‌های تغییرات آب و هوایی و تأثیرات خشکسالی را بر آسیب پذیرترین قشر جامعه مشاهده می‌کنند.

هر دو کشور در سال‌های اخیر شاهد کاهش شدید تولیدات کشاورزی به ویژه در میان گندم کاران بوده اند.

همچنین، کاهش جریان رودخانه‌ها و آلودگی آب، صید کمی برای ماهیگیران باقی گذاشته است.

تنش آبی

به گفته «انتساب آب و هوای جهانی»، تا سپتامبر ۲۰۲۲، خشکسالی نزدیک به دو میلیون نفر را که در مناطق روستایی سوریه زندگی می‌کردند، آواره کرد.

در این بیانیه آمده است که در ایران، کمبود آب «به تنش با کشور‌های همسایه» و افزایش قیمت مواد غذایی منجر شده است.

درگیری‌ها بر سر آب در عراق نیز رو به افزایش است. گزارش اخیر سازمان ملل نشان می‌دهد که از هر پنج شهروند در این کشور ۴۳ میلیون نفری، یک نفر از ناامنی آبی رنج می‌برد.

سطوح بالای تنش آبی توسط عوامل متعددی از جمله روش‌های آبیاری ناکارآمد، تصفیه‌خانه‌های قدیمی آب و رشد سریع جمعیت تشدید می‌شود.

سیستم‌های کلیدی مربوط به آب نیز به طور فزاینده‌ای در طول درگیری‌ها خراب شده اند.

دانشمندان هشدار دادند که «خشکسالی‌های شدید طولانی مدت این چنینی، دیگر رویداد‌های نادری نیستند.»

رحیمی گفت: «با هر درجه گرم شدن، سوریه، عراق و ایران به مکان‌های سخت‌تری برای زندگی تبدیل خواهند شد.»