سفر قاسم سلیمانی به قاهره؛ از تکذیب و گمانه زنی تا تحلیل

پارسینه - امین ارشادی: شایعه سفر قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران به قاهره و دیدار با برخی مقامات مصری، اگر چه با تکذیب دو طرف روبرو شد اما موج واکنش ها، بازتاب ، گمانه زنی ها و تحلیل های رسانه های جهان در این باره همچنان ادامه دارد.

سردار حسین سلامی جانشین فرمانده کل سپاه نیز در پاسخ به سؤالی مبنی بر دیدار سرلشکر قاسم سلیمانی با نیروهای مصری گفت: این موضوع را تکذیب می‌کنیم.

با وجود تکذیب اساس سفر سردار سلیمانی به مصر حالا شاخک های اطلاعاتی برخی کشورها مانند عربستان هم حساس شده تا رسانه های این کشورها با حساسیت ویژه ای این موضوع را دنبال کنند.

خبری که ابتدا روزنامه القبس کویت ، سپس تایمز انگلستان آن را انتشار دادند و کمی بعد موجی را در رسانه های جهان ایجاد کرد در برخی رسانه های داخلی مانند خبرگزاری فارس هم با تیتر " درخواست اخوان‌المسلمین از قاسم سلیمانی" به نقل از القبس منتشر شد انتظار می رفت با تکذیب اساس دیدار از سوی عصام حداد مسئول روابط خارجی دفتر ریاست جمهوری مصر و سپاه پاسداران ایران خاتمه یافته و در حد یک شایعه تلقی شود اما ماهیت خبر آنقدر داغ بود که ظاهرا قرار نیست به سادگی سرد شود و پس لرزه های تحلیلی و واکنشی آن در رسانه ها همچنان با انعکاس و اهتمام ویژه دنبال می شود.

روزنامه کویتی القبس به نقل از منابع امنیتی بلندپایه مصری گزارش داده است که قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران، از 26 تا 30 دسامبر گذشته، در قاهره پایتخت مصر بود و در این مدت، با عصام حداد مسئول روابط خارجی دفتر ریاست جمهوری این کشور دیدار و گفت و گو کرد.

بنا بر این گزارش، منابع یاد شده که خواسته اند هویتشان فاش نشود، خاطرنشان کردند که گفت وگو میان دو طرف بر سر چگونگی در دست گرفتن کنترل سازمان های امنیتی در مصر توسط حاکمان فعلی این کشور بوده است.

این گزارش می افزاید که این دیدار در یکی از هتل های مشهور در قاهره صورت گرفته است و طی آن، دستگاه های امنیتی وابسته به دفتر ریاست جمهوری، حلقه محاصره امنیتی گرداگرد هتل ایجاد کردند. در این مدت نیروهای پلیس وابسته به وزارت کشور مصر از حضور در داخل هتل منع شدند.

*ادامه گمانه ها و تشکیک در تکذیب

العرب آنلاين پايگاه خبري روزنامه العرب چاپ آمريكا در تحليلي با عنوان " اخوان از سپاه پاسداران ايران كمك مي گيرد" به قلم محمد الحمامصي نوشت: تعجب كردم زماني كه ديدم عصام الحداد معاون رييس جمهور مصر در روابط خارجي و همكاري هاي بين المللي ديدار خود با فرمانده سپاه قدس را تكذيب كرد و بيانيه اي را در اين باره نه به شكل رسمي بلكه بر صفحه فيس بوك خود منتشر كرد.

العرب آنلاين مي افزايد: با وجود تكذيب اين خبر ، روزنامه هاي اروپايي و آمريكايي صحت اين ديدار را مورد تاكيد قرار دادند و در شرح بيشتر خبر اضافه كردند كه حداد و سليماني در اين نشست تنها نبوده اند بلكه مسووليني از دو طرف نيز حضور داشته اند و دستور كار جلسه اين بوده كه به نظام اخواني در تاسيس دستگاه امنيتي و استخباراتي به شكلي مستقل از دستگاه امنيت ملي و اطلاعات كه ارتش مصر ( نظاميان بازمانده از رژيم مبارك) بر آن سيطره دارد، كمك شود.

العرب آنلاين در ادامه مي نويسد: اين خبر صحيح باشد يا غلط، شاخصي است كه نشان مي دهد دستگاه اطلاعاتي مصر اختياري يا اجباري ناچار است دخالت اعضاي اخوان المسلمين و دفتر ارشاد را در امور رياست جمهوري، دولت و امور امنيتي كشور بپذيرد يا شايد مي خواهد از اين ابزار براي رصد توطئه هايي كه در انتظار آن است استفاده كند و در لحظه اي مناسب گردانندگان توطئه هاي احتمالي آينده را غافلگير كند.

اين روزنامه تاكيد مي كند: اين اولين ديدار از اين دست نيست كه اخوان تلاش مي كند در امور امنيتي وارد شود. دفتر ارشاد در ماه آگوست گذشته با احمد الجعبري معاون فرمانده كل گردان هاي قسام شاخه نظامي حماس نيز در قالب هيات امنيتي بلندپايه در ميان تدابير ويژه امنيتي ديدار كرد.

شايان ذكر است كه احمد الجعبري چند روز بعد در حمله هوايي اسراييلي ها به غزه كشته شد و متعاقب آن با تشديد تبادل آتش بين دو طرف ،عمليات صهيونيست ها با نام " ستون ابرها" آغاز شد.

*یک تیر و چند نشان

تحليل گر روزنامه العرب مي افزايد: از آنجايي كه كشورهاي عربي شرق و غرب مصر تلاش مي كنند دستگاه هاي امنيتي خود را از ترس نفوذ اخوان المسلمين و برنامه هاي جماعت بين المللي آن از مصر دور نگه دارند ، پناه بردن به ايران در واقع " هدف قرار دادن دو گنجشك با يك سنگ" بود. هدف اول اين بود كه به كشورهاي شوراي همكاري و در راس آنها عربستان و امارات اين پيام تهديد آميز داده شود كه در صورت عدم همكاري با قاهره متوسل به ايران خواهد شد و از توان اطلاعاتي و امنيتي ايران استفاده خواهد كرد و دوم اينكه زيرساخت هاي امنيتي ايران را بشناسد، از جمله ساختار سازماني دستگاه امنيتي ايران، راه هاي تشكيل، سازماندهي و كنترل اين نيروها و چگونگي ولايت پذيري آنها.

در ادامه اين تحليل آْمده است: نظام اخواني در تركيب نيروهاي ارتش و پليس با پرسنل امنيتي و استخباراتي براي تعامل با نا آرامي هاي اخير شكست خورد و در جريان بيانيه قانون اساسي و رفراندوم پس از آن اين نافرماني را مشاهده كرد به گونه اي كه قصر الاتحاديه به عنوان مقر رياست جمهوري هم محاصره شد. همچنين نتوانست اين تركيب نيروها را در مديريت تحصن هاي الاتحاديه و التحرير نيز اعمال كند. همين اتفاق و ناهماهنگي در تركيب دستگاه اطلاعاتي در راستاي برنامه هاي خارجي جريان بين المللي اخوان المسلمين رخ داد. پاكسازي عناصر نظام سابق هم كه پيش تر سران جماعت اخوان المسلمين از قبيل محمد بديع، محمد البلتاجي و عصام العريان درباره خطارت آنها هشدار داده بودند نيز مي تواند يكي از انگيزه هاي اين اقدام باشد.

*داستان وزیر کشور برکنار شده

روزنامه المصري اليوم پا را از اين هم فراتر مي گذارد و به نقل از منبعي كه خواست نامش فاش نشود مي نويسد: ديدار با قاسم سليماني فرمانده سپاه قدس باعث بركناري احمد جمال الدين ، وزير كشور سابق مصر نيز شد زيرا وي به اين ديدار اعتراض كرده بود. روزنامه القبس كويت در خبري تكميلي نوشت: احمد جمال الدين بهاي ديدار محرمانه اخوان المسلمين را پرداخت. او نمي دانست كه چنين نشستي در كار است و زماني كه از زبان يكي از افسران مصري خبر را شنيد خشمگين شد و با عصام حداد در اين باره سخن گفت. او در اين سخنان نارضايتي خود را ابتدائا از حضور اخوان المسلمين در امور امنيتي اعلام كرد و سپس بركنار شد.

پایگاه خبری شبکه العربیه وابسته به عربستان سعودی در تحلیلی مدعی شد: به نظر می رسد ریاست جمهوری مصر و دفتر الارشاد اخوان درک کرده اند که دستگاه امنیتی برخلاف سابق دیگر در خدمت نظام نیست. عملکرد وزیر کشور در نا آرامی های اخیر به این ترس دامن زد و به این ترتیب تصمیم برکناری او گرفته شد تا زمینه سیطره کامل بر دستگاه امنیتی داخلی و خارجی با تشکیل نهاد امنیتی موازی در خدمت نظام مهیا شود. در این حین برخی سران اخوان پیشنهاد استفاده از تجربه ایران را دادند و زمینه دیدار محرمانه سردار قاسم سلیمانی فراهم شد.

اين ادعاها در حالي است كه وزير ياد شده در چارچوب اصلاحات دولت محمد مرسي و تعديل گسترده دولتي شامل 10 وزير از كار بركنار شد.

*پیام به آمریکا

روزنامه تايمز انگلستان در خبري ديگر مدعي شد كه اين ديدار نگراني هم پيمانان مصر را درباره نفوذ تهران در قاهره بر انگیخته است. یک عضو دفتر الارشاد اخوان المسلمین که نامی از او برده نشده به این روزنامه گفته است: خواستیم پیامی به آمریکایی ها بفرستیم که باید هم پیمانی های دیگر با هر طرفی که بخواهیم داشته باشیم.

*تحریکات خط سلفی

اما واکنش ها به این شایعه در میان برخی گروه های مصری ادامه یافت. با وجود تکذیب این خبر ، جماعت اسلامی مصر که مورد حمایت عربستان سعودی است در اشاره به این دیدار مدعی شد که مصر روابط خود با کشورهای خلیج(فارس) را به دلیل نزدیکی به ایران از دست داده است.

پایگاه خبری " الدستور الاصلی " مصر به نقل از عادل معوض مشاور حقوقی حزب "سازندگی و توسعه" بازوی سیاسی جماعت اسلامی نوشت: نزدیکی مصر و ایران که از سفر قاسم سلیمانی به قاهره و سپس سفر علی اکبر صالحی وزیر خارجه ایران شروع شد به مثابه از بین بردن روابط مصر با کشورهای خلیج (فارس) و در زمان حاضر به صلاح نیست.

روزنامه الیوم عربستان تلاش کرد سفر علی اکبر صالحی وزیر خارجه ایران به مصر را نیز در همین چارچوب و همراستا با خط سیاسی جماعت اسلامی مصر دنبال کند. این روزنامه نوشت: گزارش ها حاکی از طرح برنامه ریزی شده ایرانی برای دوستی با قاهره است. به دنبال دیدار قاسم سلیمانی، صالحی هم به قاهره آمد و بعد از دیدار با محمد مرسی از " روابط راهبردی، بهبود روابط و امتداد پل های همکاری بین ایران و مصر که تمایل دارد میانجی ایران با همه طرف های عربی و طرف های نزاع در خاورمیانه باشد" سخن گفت.

الیوم عربستان می افزاید: اما نکته جالب توجه این بود که روز پنج شنبه همزمان با دعوت مرسی از رییس جمهور ایران برای شرکت در کنفرانس اسلامی که قرار است روزهای 6 و 7 فوریه آینده در مصر منعقد شود، برخی اسلام گرایان مصر با همکاری بعضی احزاب و موسسات، کنفرانسی را برای رسمیت بخشی به قضیه " احواز" ترتیب داده اند. این روزنامه عربستانی البته پنهان نکرد که این اقدام با ابتکار سلفی ها انجام شده است و عماد عبدالغفور رییس حزب سلفی الوطن مدعی حمایت از حقوق اعراب جنوب ایران شده است. اقدامی که به نظر می رسد واکنشی از سوی برخی گروه های غیر همسوی مورد حمایت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای اعمال فشار بر اخوان المسلمین باشد.

در همین راستا، روزنامه عربستانی در ادامه تحلیل خود پرده از بازیگران جدیدی در روابط ایران و مصر بر می دارد و تلاش می کند بین دستگیری گروهی در امارات که ادعا می شود مرتبط با اخوان المسلمین است با ارتباطات اخیر قاهره و تهران ارتباط برقرار کند. این روزنامه به نقل از تحلیل گرانی مصری که هیچ نامی از آنها نمی برد می نویسد: این نزدیکی قاهره به تهران پیامی مصری هم به امارات دارد تا این دوستی را در برابر تعامل نامناسب ابوظبی با اخوانی ها قرار دهد.