امسال کشور با کمبود مرغ مواجه می‌شود؟

تحریریه پارسینه: سال ۹۵ سال خوبی برای مرغداران کشور نبود، تعداد قابل توجهی از مرغ های تخم گذار بر اثر شیوع آنفولانزای فوق حاد پرندگان معدوم شدند حالا مرغداران بدون هیچ پشتوانه ای رها شدند به طوریکه پیش بینی می‌شود ادامه این وضعیت در آینده بازار را تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که این روزها شاهد آن هستیم. چند ماهی است که بازار مرغ به دلیل ویروس آنفولانزای پرندگان دچار نوسان شده است. این بیماری (آنفولانزای حاد پرندگان) از نیمه سال ۹۵ یعنی شهریور ماه پا به کشور گذاشت و بسیاری از استان‌های کشور را دربرگرفت. ضمن اینکه این ویروس هنوز در حال پیشروی به سایر استان های کشور بوده و تاکنون ۲۴ استان را درگیر کرده است.

در حال حاضر آنفولانزای فوق حاد پرندگان در برخی از مرغداری های کشور، از معضلاتی به شمار می‌رفت که در نیمه دوم سال ۹۵ مرغداران و برخی از فعالان این حوزه را با خساراتی مواجه ساخت. بر اساس اعداد و ارقام و گزارشات منتشر شده در رسانه ها، قریب به ۱۳ میلیون مرغ بر اثر عارضه مذکور معدوم شدند که البته برخی از مرغداران و صاحب نظران معتقدند :عدد و رقم واقعی تلفات فراتر از این میزان به نظر می رسد، اما به هر ترتیب با شاخص و ملاک قرار دادن آمار فوق میزان اشاره شده نیز بسیار سنگین و تامل برانگیز به نظر می رسد.

در این میان یکی از عمده ترین مشکلاتی که در پی این بیماری دوچندان شد مربوط به فقدان پوشش بیمه ای مناسب برای تامین خسارات در صنعت مرغداری کشور می شود.

این اتفاق تلخ که برای اولین بار با این وسعت گریبان گیر کشور شده است، عدم آمادگی سازمان‌های حمایتی همچون بیمه را نمایان می‌سازد. یکی از فعالان این حوزه در خصوص این معضل می‌گوید: در ایران هنوز پوشش بیمه ای در این بخش شکل نگرفته است. به تعبیری باید گفت برای پشتیبانی از فعالان صنعت مرغداری در ارتباط با بیماری‌ها و عارضه‌های اپیدمی، ساز‍‌و کار مدون و مشخصی وجود ندارد. به همین خاطر بخش اعظمی از خسارات متوجه صاحبان و فعالان صنعت مرغداری می شود.

او همچنین می‌گوید که در برخی از بیمه ها برای تامین خسارات ناشی از بیماری های مرسوم و شایع دراین حوزه،همچون نیوکاسل تدابیری وجود دارد که متاسفانه در این خصوص نیز در هنگام بروز و تحیمل خسارات،بعضا شرکت های پوشش دهنده بیمه، به بهانه‌های مختلف از تامین خسارات وارده، سر باز می زنند. به عنوان نمونه در یک مرغداری دو هزار قطعه مرغ بر اثر بیماری نیوکاسل از بین رفتند اما شرکت پوشش دهنده، تنها برای یک هزا رو ۵۰۰ قطعه مرغ،پوشش خسارتی در نظر گرفت.

بدین ترتیب وجود این مشکلات و شیوع اینگونه بیماری‌ها در حوزه حیوانات، ضعف‌های موجود در وزارت جهاد کشاورزی را نشان‌ می‌دهد و به نظر می‌رسد که تاکنون برنامه مدونی در این‌باره طراحی و عملیاتی نشده است.

به همین خاطر این اتفاقات، خسارات بسیار سنگینی را برای مرغداران به همراه دارد. این موضوع موجب از بین رفتن انگیزه مرغداران در این برهه از زمان می‌شود. زیرا آنها دیگر سرمایه اصلی خود را از دست می‌دهند و از کمک دولت نیز نا امید می‌شوند. البته صندوقی موسوم به بیمه محصولات کشاورزی تعریف شده اما در عرصه مرغداری نقش چندانی مثبتی ایفا نمی‌کند.

صندوق مذکور از سوی دولت برای پوشش ریسک فعالیت بخش های مختلف کشاورزی تاسیس شده ولی مشخص نیست براساس کدام منطق، پوشش بیمه ای مناسبی برای فعالان حوزه طیور در این عرصه وجود ندارد.

بر اساس برخی از گزارشات و اعداد و ارقام منتشر شده،خسارات ناشی از آنفولانزای مرغی در کشور،قریب به یک هزار میلیارد تومان برآورد می شود اما بیان و ارائه رقمی دقیق مستلزم بررسی های دقیق تری است.

از آنجایی که برخی از شهرستان های غربی استان تهران همچون ملارد به قطب تولید مرغ و تخم مرغ در استان تهران شهرت دارند اما پوشش بیمه ای کافی از این ظرفیت وجود ندارد. در همین خصوص مجتبی شاهقلیان،معاون فرماندار ملارد با تایید موضوع عدم پوشش بیمه ای کافی از مرغداران برای مدیریت خسارات بیماری مذکور می‌گوید: شهرستان ملارد نیز در معرض این عارضه جدی قرارگفت و با تدابیری که اتخاذ شده به هر ترتیب موضوع با معدوم سازی تعداد بسیاری از مرغ های مبتلا به آنفولانزای فوق حاد پرندگان و مرغ هایی که مشکوک بودند،کنترل و مهار شد اما می طلبد با اتخاذ تدابیری موثر برای ارتقای سطح پوشش بیمه ای در این بخش،اقدامات لازم عملیاتی شود.

گفتنی است که تامین گوشت سفید مورد نیاز مردم یکی از بخش های حائز اهمیت در تولید محصولات مواد غذایی جامعه به شمار می رود. در این میان حمایت و پشتیبانی از فعالان این عرصه، باعث کاهش دغدغه ها و ریسک پرداختن به چنین فعالیت هایی می شود و هر آنچه در این عرصه ساز و کار حمایتی منسجم تری تعریف شود طبیعتا انگیزه ها برای فعالیت در حوزه اشاره شده از سوی مرغداران تقویت می‌شود.

همچنین فرصت های شغلی مناسب،صادرات و بهره مندی اصولی از چنین استعدادهایی از ضروریاتی به شمار می رود که با حصول آن،می توان بخشی از مشکلات اقتصادی و چالش های مرتبط با این عرصه را مهار و کنترل کرد.اما اگر به همین صورت پیش برود دیگر انگیزه ادامه کار کاهش پیدا کرده و تامین این محصول در کشور مورد تهدید قرار می‌گیرد و همچون سایر محصولات مسولان به ناچار به واردات روی می‌آورند.

با این تفاسیر بحث بیمه بسیار حائذ اهمیت است و یکی از فعالیت های استراتژیک در تولید مرغ،تخم مرغ و گوشت سفید محسوب می شود و مهم تر اینکه کاهش وابستگی ها به کشورهای دیگر را رقم می‌زند.