.svg)
وقتی تهران در شن و مه فرو می رود
پارسینه: هوای دوشنبه تهران همه را عصبی و غمگین کرد. هوای پایتخت چیزی نبود که بعد از آن همه وعده و وعید مسئولان انتظارش را داشتیم. شدت ناراحتی شهروندان از عکس هایی که از آسمان تهران گرفته و در شبکه های اجتماعی دست به دست می کردند، کاملا مشخص بود.
هوای دوشنبه تهران همه را عصبی و غمگین کرد. هوای پایتخت چیزی نبود که بعد از آن همه وعده و وعید مسئولان انتظارش را داشتیم. شدت ناراحتی شهروندان از عکس هایی که از آسمان تهران گرفته و در شبکه های اجتماعی دست به دست می کردند، کاملا مشخص بود؛ عکس هایی که اغلب شرحی مشابه داشتند: «آلودگی هوا تمام شدنی نیست و جزو لاینفک تهران شده.»
این بار چشم، چشم را نمی دید و نفس تنگی، گریبان آنهایی را که دم افطار در مسیر رفتن به خانه بودند، گرفته بود. با وجودی که تعداد روزهای سالم و پاکمان در پایتخت بیشتر از سال گذشته در مدت مشابه است اما پدیده ریزگرد امسال هر بار با شدت بیشتری خودش را به تهرانی ها نشان می دهد تا جایی که این دوشنبه تهرانی ها آلوده ترین روز سال را تجربه کردند.
البته این نوع آلودگی هوا با وجود بحرانی شدن وضعیت خشکسالی در پایتخت چندان هم دور از ذهن نبود. حتی دو هفته پیش رئیس ستاد محیط زیست شهرداری تهران در گفتگویی اعلام کرده بود گرچه کیفیت بنزین مصرفی ارتقا پیدا کرده اما قطع درختان در پایتخت و اطراف آن، پدیده ریزگرد با منشأ داخلی را به دنبال خواهد داشت و در آینده باید منتظر روزهای غبارآلود بیشتری باشیم.
حالا گرچه باد به تهرانی ها رسیده و گرد و غبارها را از شهر برده اما کارشناسان همچنان تاکید دارند که در هفته های آینده امکان تکرار شدن این پدیده وجود دارد. حرف های مسئولان هم گیج کننده است. عده ای می گویند معادن شن و ماسه باعث منشأ گرد و غبارها هستند و عده ای دیگر، خشکسالی را مقصر اصلی ماجرا می دانند.
برای پی بردن به دلیل اصلی این مشکل به سراغ مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست رفتیم. معاون محیط زیست انسانی حفاظت محیط زیست معتقد است علت اصلی این گرد و غبار، معادن شن و ماسه در غرب استان تهران است که جزو کانون های داخلی ورود گرد و خاک به تهران محسوب می شود. دکتر سعید در گفتگو با ایسنا گفته است با اشاره به اینکه استفاده بی رویه از آب در کشاورزی، توسعه صنایع آب بر مانند فولاد و افزایش سطح تبخیر آب مانند احداث سدها موجب افزایش میزان تبخیر آب می شود، گفته است متاسفانه به رغم اینکه در کشور آب کم داریم، سطح تبخیر آب را نیز افزایش دادیم که این امر موجب شده است کانون های گرد و غبار در اطراف شهرها تشکیل شود.
او با اشاره به اینکه یکی از علل اصلی ورود گرد و غبار محلی از غرب تهران، معادن شن و ماسه هستند، می گوید: «سازمان حفاظت محیط زیست در عین حال که موضوع گرد و غبار را در خارج مرزهای ایران پیگیری می کند، در داخل کشور نیز این کانون ها را مورد پیگیری قرارداده است. این در حالی است که طی چند سال گذشته هیچ فعالیتی درخصوص کانون های داخلی گرد و غبار صورت نگرفته است و آقایان همه تقصیرها را به گردن خارجی ها انداخته و گفته اند که کانون های خارجی گرد و غبار موجب ورود ریزگردها به کشور شده اند.»
این در حالی است که نقشینه، کارشناس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی در رابطه با پیش بینی گرد و خاک روز دوشنبه تهران می گوید: «وزش باد شدید پیش بینی شده و هشدار داده بودیم چرا که در مناطق خشک وزش باد با گرد و خاک همراه است. به طور مثال در فلات مرکزی و استان های سمنان، قم، مرکزی و یزد؛ گرد و خاک با وزش باد خواهد بود اما در سواحل شمال کشور این وضعیت وجود ندارد.»
همچنین دکتر علی محمد شاعری، رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفتگو با مهر گفته است: «در حال حاضر مدل آلودگی هوا در کل کشور و به ویژه در پایتخت تغییر کرده است. در گذشته علت اصلی آلودگی هوا، گازهای آلاینده مانند منوکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و ازن بودند.»
او علت این پدیده را خشکسالی، کاهش بارندگی، ناامنی و اشغالگری در کشورهای عربی همسایه به ویژه کشور عراق عنوان می کند: «اما اخیرا، پدیده جدیدی در کشور و به ویژه در پایتخت موجب آلودگی هوا می شود که طوفان 120 متر بر ثانیه ای یک ماه و پیش و همچنین سونامی گرد و غبار دوشنبه شب در تهران گواه آن است. علت این طوفان ها که تا شعاع 100 کیلومتری پایتخت را درنوردیده و سازمان هواشناسی هم در پیش بینی آن ناتوان بوده مدل جدید آلودگی هوا با منشأ داخلی است.»
به گفته دکتر شاعری، جنگلکاری، مالچ پاشی، پخش سیلاب، بذرپاشی و تغییر الگوی کشت، استفاده از الگوهای کشت پایدار در کشاورزی، جلوگیری از استقرار صنایع آب بر و آلاینده در شعاع 120 کیلومتری پایتخت، اجرای عملیات آبخیزداری، مدیریت منابع آب، جلوگیری از حفر چاه های غیرمجاز، پلمب چاه های حفر شده، حفاظت از پوشش گیاهی و اجرای طرح های مرتعداری از مهمترین اقدامات در راستای مقابله با بیابان زایی است.
مشاور ابتکار در گفتگو با هفت صبح: خشکسالی مادر مشکلات است
از یکسو معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست، علت مشکل را استخراج از معادن شن و ماسه می داند و از سوی دیگر، مسئولان سازمان هواشناسی خشک بودن منطقه را عامل انتشار گرد و خاک عنوان می کنند. برای پی بردن به دلیل اصلی مشکل، با مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفتگویی کوتاه داشتیم.
اسماعیل کهرم، مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست عقیده دارد گرد و غباری که روز دوشنبه هوای تهران را آلوده کرد در واقع ترکیبی از معادن شن و ماسه و زمین های خشک است.
او می گوید: «خشکسالی مادر مشکلات است. از طرف دیگر از رودخانه های تهران مثل سفیدرود و چالوس، دائم شن و ماسه برداشت می کنیم که همین موضوع باعث منحرف شدن مسیر رودخانه می شود، در نتیجه قسمت هایی که از آن باقی می ماند در معرض هوای آزاد قرار می گیرد؛ در نتیجه حتی اگر سرعت هوا یک متر بر ثانیه هم باشد، غبارآلود خواهد شد.»
کهرم دلیل برداشت شن و ماسه از رودخانه ها را تامین مصالح ساختمانی عنوان می کند و در ادامه توضیح می دهد: «روز دوشنبه باد سرعت چندانی در تهران نداشت. برخلاف دفعه قبل - که باد و طوفان شدید ذرات غبار را به شهر آورد - این بار باد شدیدی هم نداشتیم.»
به عقیده این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست اتفاقا این نوع آلودگی به مراتب خطرناکتر است چرا که این ذرات که با باد کم سرعت وارد هوا شده اند 2.5 میکرونی هستنتد و وقتی وارد ترکیب خون شوند، میزان غلظت آن را تغییر می دهند و باعث سکته قلبی می شوند. به همین دلیل هشدار داده شده که افراد سالمند و بیماران قلبی در این مدت در خانه بمانند.
او در پاسخ به این سوال که چرا به تازگی پدیده گرد و غبار و ریزگرد بیشتر از گذشته در پایتخت مشاهده می شود، می گوید: «تا قبل از این، مسئولان تقصیر را به گردن گرد و غبار غربی و عربی می انداختند در حالی که ما بارها گفته بودیم ریزگردها منشأ داخلی دارند. طوفان قبلی هم از سمت قم و ساوه آمد. هم بوته ها و گیاهان اطراف تهران را از بین برده ایم و هم از شن و ماسه های رودخانه ها برداشت می کنیم.»
اما راه حل چه می تواند باشد؟ کهرم می گوید در این شرایط راه حل عاجلی و وجود ندارد: «زمانی که جنگل ها را از بین می بریم، نمی توانیم به آینده سلامت هوا خوشبین باشیم چرا که نابودی هر یک هکتار جنگل در سال به جذب هفت تن غبار می انجامد. شن برداری رودخانه ها هم به مشکل دامن می زند.»
این بار چشم، چشم را نمی دید و نفس تنگی، گریبان آنهایی را که دم افطار در مسیر رفتن به خانه بودند، گرفته بود. با وجودی که تعداد روزهای سالم و پاکمان در پایتخت بیشتر از سال گذشته در مدت مشابه است اما پدیده ریزگرد امسال هر بار با شدت بیشتری خودش را به تهرانی ها نشان می دهد تا جایی که این دوشنبه تهرانی ها آلوده ترین روز سال را تجربه کردند.
البته این نوع آلودگی هوا با وجود بحرانی شدن وضعیت خشکسالی در پایتخت چندان هم دور از ذهن نبود. حتی دو هفته پیش رئیس ستاد محیط زیست شهرداری تهران در گفتگویی اعلام کرده بود گرچه کیفیت بنزین مصرفی ارتقا پیدا کرده اما قطع درختان در پایتخت و اطراف آن، پدیده ریزگرد با منشأ داخلی را به دنبال خواهد داشت و در آینده باید منتظر روزهای غبارآلود بیشتری باشیم.
حالا گرچه باد به تهرانی ها رسیده و گرد و غبارها را از شهر برده اما کارشناسان همچنان تاکید دارند که در هفته های آینده امکان تکرار شدن این پدیده وجود دارد. حرف های مسئولان هم گیج کننده است. عده ای می گویند معادن شن و ماسه باعث منشأ گرد و غبارها هستند و عده ای دیگر، خشکسالی را مقصر اصلی ماجرا می دانند.
برای پی بردن به دلیل اصلی این مشکل به سراغ مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست رفتیم. معاون محیط زیست انسانی حفاظت محیط زیست معتقد است علت اصلی این گرد و غبار، معادن شن و ماسه در غرب استان تهران است که جزو کانون های داخلی ورود گرد و خاک به تهران محسوب می شود. دکتر سعید در گفتگو با ایسنا گفته است با اشاره به اینکه استفاده بی رویه از آب در کشاورزی، توسعه صنایع آب بر مانند فولاد و افزایش سطح تبخیر آب مانند احداث سدها موجب افزایش میزان تبخیر آب می شود، گفته است متاسفانه به رغم اینکه در کشور آب کم داریم، سطح تبخیر آب را نیز افزایش دادیم که این امر موجب شده است کانون های گرد و غبار در اطراف شهرها تشکیل شود.
او با اشاره به اینکه یکی از علل اصلی ورود گرد و غبار محلی از غرب تهران، معادن شن و ماسه هستند، می گوید: «سازمان حفاظت محیط زیست در عین حال که موضوع گرد و غبار را در خارج مرزهای ایران پیگیری می کند، در داخل کشور نیز این کانون ها را مورد پیگیری قرارداده است. این در حالی است که طی چند سال گذشته هیچ فعالیتی درخصوص کانون های داخلی گرد و غبار صورت نگرفته است و آقایان همه تقصیرها را به گردن خارجی ها انداخته و گفته اند که کانون های خارجی گرد و غبار موجب ورود ریزگردها به کشور شده اند.»
این در حالی است که نقشینه، کارشناس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی در رابطه با پیش بینی گرد و خاک روز دوشنبه تهران می گوید: «وزش باد شدید پیش بینی شده و هشدار داده بودیم چرا که در مناطق خشک وزش باد با گرد و خاک همراه است. به طور مثال در فلات مرکزی و استان های سمنان، قم، مرکزی و یزد؛ گرد و خاک با وزش باد خواهد بود اما در سواحل شمال کشور این وضعیت وجود ندارد.»
همچنین دکتر علی محمد شاعری، رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفتگو با مهر گفته است: «در حال حاضر مدل آلودگی هوا در کل کشور و به ویژه در پایتخت تغییر کرده است. در گذشته علت اصلی آلودگی هوا، گازهای آلاینده مانند منوکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و ازن بودند.»
او علت این پدیده را خشکسالی، کاهش بارندگی، ناامنی و اشغالگری در کشورهای عربی همسایه به ویژه کشور عراق عنوان می کند: «اما اخیرا، پدیده جدیدی در کشور و به ویژه در پایتخت موجب آلودگی هوا می شود که طوفان 120 متر بر ثانیه ای یک ماه و پیش و همچنین سونامی گرد و غبار دوشنبه شب در تهران گواه آن است. علت این طوفان ها که تا شعاع 100 کیلومتری پایتخت را درنوردیده و سازمان هواشناسی هم در پیش بینی آن ناتوان بوده مدل جدید آلودگی هوا با منشأ داخلی است.»
به گفته دکتر شاعری، جنگلکاری، مالچ پاشی، پخش سیلاب، بذرپاشی و تغییر الگوی کشت، استفاده از الگوهای کشت پایدار در کشاورزی، جلوگیری از استقرار صنایع آب بر و آلاینده در شعاع 120 کیلومتری پایتخت، اجرای عملیات آبخیزداری، مدیریت منابع آب، جلوگیری از حفر چاه های غیرمجاز، پلمب چاه های حفر شده، حفاظت از پوشش گیاهی و اجرای طرح های مرتعداری از مهمترین اقدامات در راستای مقابله با بیابان زایی است.
مشاور ابتکار در گفتگو با هفت صبح: خشکسالی مادر مشکلات است
از یکسو معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست، علت مشکل را استخراج از معادن شن و ماسه می داند و از سوی دیگر، مسئولان سازمان هواشناسی خشک بودن منطقه را عامل انتشار گرد و خاک عنوان می کنند. برای پی بردن به دلیل اصلی مشکل، با مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفتگویی کوتاه داشتیم.
اسماعیل کهرم، مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست عقیده دارد گرد و غباری که روز دوشنبه هوای تهران را آلوده کرد در واقع ترکیبی از معادن شن و ماسه و زمین های خشک است.
او می گوید: «خشکسالی مادر مشکلات است. از طرف دیگر از رودخانه های تهران مثل سفیدرود و چالوس، دائم شن و ماسه برداشت می کنیم که همین موضوع باعث منحرف شدن مسیر رودخانه می شود، در نتیجه قسمت هایی که از آن باقی می ماند در معرض هوای آزاد قرار می گیرد؛ در نتیجه حتی اگر سرعت هوا یک متر بر ثانیه هم باشد، غبارآلود خواهد شد.»
کهرم دلیل برداشت شن و ماسه از رودخانه ها را تامین مصالح ساختمانی عنوان می کند و در ادامه توضیح می دهد: «روز دوشنبه باد سرعت چندانی در تهران نداشت. برخلاف دفعه قبل - که باد و طوفان شدید ذرات غبار را به شهر آورد - این بار باد شدیدی هم نداشتیم.»
به عقیده این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست اتفاقا این نوع آلودگی به مراتب خطرناکتر است چرا که این ذرات که با باد کم سرعت وارد هوا شده اند 2.5 میکرونی هستنتد و وقتی وارد ترکیب خون شوند، میزان غلظت آن را تغییر می دهند و باعث سکته قلبی می شوند. به همین دلیل هشدار داده شده که افراد سالمند و بیماران قلبی در این مدت در خانه بمانند.
او در پاسخ به این سوال که چرا به تازگی پدیده گرد و غبار و ریزگرد بیشتر از گذشته در پایتخت مشاهده می شود، می گوید: «تا قبل از این، مسئولان تقصیر را به گردن گرد و غبار غربی و عربی می انداختند در حالی که ما بارها گفته بودیم ریزگردها منشأ داخلی دارند. طوفان قبلی هم از سمت قم و ساوه آمد. هم بوته ها و گیاهان اطراف تهران را از بین برده ایم و هم از شن و ماسه های رودخانه ها برداشت می کنیم.»
اما راه حل چه می تواند باشد؟ کهرم می گوید در این شرایط راه حل عاجلی و وجود ندارد: «زمانی که جنگل ها را از بین می بریم، نمی توانیم به آینده سلامت هوا خوشبین باشیم چرا که نابودی هر یک هکتار جنگل در سال به جذب هفت تن غبار می انجامد. شن برداری رودخانه ها هم به مشکل دامن می زند.»
روزنامه هفت صبح
ارسال نظر