تغییر موضع بیسابقه کنگره آمریکا درباره ایران
پارسینه: درخواست یکسوم نمایندگان کنگره از اوباما برای اتخاذ رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران و تعویق تشدید تحریمهای یکجانبه در نهادی که بهصورت سنتی مخالف سرسخت ایران بوده، تغییر مهم و بیسابقهای محسوب میشود.
واشنگتن پست در مقالهای بهقلم ماکس فیشر، کارشناس سیاست خارجی این روزنامه مواضع اخیر کنگره آمریکا در قبال ایران را تحلیل کرده است:
از زمان روی کار آمدن باراک اوباما در سال 2009، دولت وی بهطرز قابل ملاحظهای نسبت به ایران سختگیر شد. حتی میزان تحریمها از زمان بوش فراتر رفت از جمله تلاش برای کسب حمایت جهانی در جهت مهار اقتصاد ایران و تأکید مکرر برگزینه نظامی در برابر برنامه هستهای ایران.
بااینحال کنگره آمریکا این اقدامات را ناکافی میدانست و اغلب از مواضع سختتری حمایت میکرد، برای مثال در اواخر سال 2009، کنگره طرح ضدایرانی را پیشنهاد کرد که دولت آمریکا هشدار داد تصویب آن موجب حذف کلی گزینه دیپلماسی در رابطه با ایران خواهد کرد. همچنین در سال 2010 تعداد 366 نفر از نمایندگان مجلس آمریکا در نامهای به اوباما اعلام کردند تحریمهای ویرانگر علیه ایران کافی نیست و از وی خواستند تحریمها را تشدید کند.
اما به نظر میرسد طی هفته گذشته این انرژی ضدایرانی در کنگره در حال تضعیف است. ابتدا 131 نماینده کنگره با ارسال نامهای به کاخ سفید، اوباما را به اتخاذ رویکرد دیپلماسی با ایران تشویق کردند. در این نامه که بهخاطر اسامی دو تن از تهیهکنندگانش به نامه دنت ــ پرایس مشهور شده از اوباما خواسته شده است تا در پی انتخابات ریاست جمهوری ایران فرصت پیشبرد حل و فصل دیپلماتیک مسائل با ایران را مورد توجه قرار دهد.
همچنین از دولت آمریکا خواسته شده برای مذاکرات هستهای از همه ابزارهای دیپلماتیک استفاده کند. نامه با امضای 131 نماینده از جمله 17 نماینده جمهوریخواه به کاخ سفید روانه شده است. هرچند این تعداد اکثریت کنگره نیستند اما در یک نهادی که بهطور سنتی با ایران مخالف بوده است، بسیار مهم است که این تعداد نماینده بهصورت عمومی خواستار تغییر جهتگیری سیاست آمریکا بهسوی دیپلماسی شوند. از سوی دیگر شورای ملی ایرانیان آمریکا این اقدام کنگره را «بیسابقه» خوانده است.
دومین موضوع مهم بحث تحریمها است. معمولاً، کنگره همهساله در تابستان طرح تشدید تحریمها علیه ایران را به کاخ سفید میفرستاد تا نظر دولت آمریکا را جویا شود. اما امسال، اعضای کنگره سنت شکنیکردند: کنگره اعلام کرده است طرح تحریمهای علیه ایران تا ماه اکتبر به تعویق افتاده است.
تعویق تحریمها علیه ایران یک دریچه دیپلماتیک جدیدی برای آمریکا و ایران خواهد بود. روحانی در ماه آگوست (مرداد) بهصورت رسمی روی کار میآید و دور بعدی گفتوگوهای هستهای با ایران برای یک ماه بعد (سپتامبر، شهریور) برنامهریزی شده است. از زمان انتخاب روحانی به ریاست جمهوری دولت اوباما و روحانی نشانههای زیادی برای مذاکرات مستقیم ارسال کردهاند.
یکی از مهمترین موانع پیشبرد گفتوگوهای دوجانبه میزان توافق ایران و آمریکا بر سر اختلافات و منافع دو کشور است. این منافع متفاوت و رقابتها تنها با مذاکرات طولانی و دادن امتیازات دشوار از هر دو سو میتواند حل و فصل شود.
مشکل بزرگ دیگر سیاست داخلی در هر دو کشور است. در هر دو کشور کسانی که در مذاکرات گذشته خیلی ضعیف ظاهر شدند مورد تنبیه قرار گرفتند. بهعلاوه در هر دو کشور گروههای قدتمند و بانفوذی وجود دارند که مخالف هرگونه مذاکرهای هستند. واقعیت این است که دیپلماسی ایران و آمریکا همان اندازه که به رابطه این دو کشور مربوط میشود به ساخت قدرت و نیروهای درونی این کشورها نیز مربوط میشود. برای کسانی که خواهان پایان دادن به چند دهه خصومت بین دو کشور هستند، نرم شدن ظاهری کنگره نسبت به ایران نشانه قابل توجهی به شمار میرود: یک گام کوچک اما واقعی بهسوی صلح.
ارسال نظر