مطالعه جدید: چگونه ورزش و امگا-۳ از تحلیل استخوان جلوگیری میکنند

مطالعهای جدید نشان داده است که موشهایی که ورزش کردهاند و مکملهای اسید چرب دریافت کردهاند، واکنش بهتری نسبت به عفونتهای باکتریایی و التهاب مرتبط با پریودنتیت آپیکال نشان دادهاند—وضعیتی که زمانی ایجاد میشود که پوسیدگی دندان به کانال ریشه گسترش یافته و منجر به عفونت شود.
به گزارش پارسینه و به نقل از scitechdaily، این تحقیق که در نشریه Scientific Reports منتشر شده، نشان میدهد فعالیت بدنی منظم همراه با مصرف امگا-۳ میتواند عملکرد سیستم ایمنی را بهطور قابل توجهی بهبود بخشد و شدت پریودنتیت آپیکال مزمن را کاهش دهد.
پریودنتیت آپیکال شامل التهاب در نوک ریشه دندان و بافتهای اطراف آن است که اغلب در اثر پوسیدگیهای درماننشده ایجاد میشود. زمانی که پوسیدگی بهدرستی مدیریت نشود، باکتریها میتوانند به کانال ریشه نفوذ کرده و به نوک ریشه برسند، که منجر به عفونت و تحلیل استخوان اطراف دندان میشود.
به گفته پژوهشگران، این نخستین شواهدی است که نشان میدهد ترکیب ورزش متوسط با مصرف امگا-۳ میتواند بهطور مؤثری التهاب مرتبط با پریودنتیت آپیکال را کاهش دهد. این رویکرد ترکیبی به کند شدن گسترش باکتریها، کاهش تخریب استخوان، تنظیم ترشح مولکولهای التهابی، و افزایش فعالیت فیبروبلاستها—سلولهایی که برای ساخت و نگهداری بافت ضروری هستند—کمک کرده است.
در صورت عدم درمان، این عفونت در نهایت میتواند منجر به از دست رفتن دندان شود. این مطالعه همچنین به ارتباط دوطرفه بین پریودنتیت آپیکال و برخی بیماریهای سیستمیک اشاره دارد. بیماریهایی مانند دیابت، سندرم متابولیک، تصلب شرایین و بیماریهای کلیوی میتوانند عفونت دهانی را تشدید کنند، در حالی که التهاب در نوک ریشه دندان نیز میتواند این اختلالات را بدتر کند.
روژریو دِ کاستیلو، استاد دانشکده دندانپزشکی آراساتوبا در دانشگاه ایالتی سائوپائولو (FOA-UNESP) در برزیل، که سرپرستی این مطالعه را بر عهده داشته و توسط FAPESP حمایت شده، توضیح میدهد:
«این بیماری ممکن است به دلیل ماهیت مزمنش از دید بیماران پنهان بماند، اما میتواند پیشرفت کرده و منجر به تخریب استخوان و لق شدن دندان شود. همچنین در شرایط خاص، مانند افت ایمنی، میتواند به حالت حاد تبدیل شود، بهطوریکه بیمار درد احساس کند، چرک در محل تشکیل شود، و صورت متورم گردد.»
آنا پائولا فرناندس ریبیرو، نویسنده اول این مطالعه که در دوره دکترای خود در FOA-UNESP انجام داده، میگوید:
«در موشها، ورزش بهتنهایی باعث بهبود سیستمیک شد و پاسخ ایمنی موضعی را تنظیم کرد. علاوه بر آن، وقتی با مکملسازی همراه شد، شدت آسیب ناشی از بیماری اندودنتیک را بیشتر کاهش داد.»
التهاب کمتر
پژوهشگران پریودنتیت آپیکال را در ۳۰ موش القا کردند و آنها را به سه گروه تقسیم نمودند. گروه اول هیچ مداخلهای دریافت نکرد. گروه دوم و سوم تحت یک برنامه شنا به مدت ۳۰ روز قرار گرفتند.
گروه سوم همچنین مکمل غذایی امگا-۳ دریافت کرد—اسید چرب چندغیراشباعی که بهخاطر اثرات درمانیاش در بیماریهای التهابی مزمن شناخته شده است.
گروهی که فقط شنا کرده بودند، نتایج بهتری نسبت به گروه کنترل بدون درمان داشتند. با این حال، مکملسازی با امگا-۳ همراه با ورزش، تنظیم پاسخ ایمنی و کنترل عفونت را بهطور مؤثرتری انجام داد.
تحلیلهای ایمونوهیستوشیمی، که نحوه پاسخ سیستم ایمنی به عفونت را ارزیابی میکنند، سطوح متفاوتی از سایتوکاینهای اینترلوکین ۱۷ (IL-17) و فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-α) را نشان دادند که شدت پاسخ التهابی را مشخص میکنند.
در حالیکه موشهای بدون درمان سطح متوسطی از این سایتوکاینها داشتند، موشهایی که ورزش کرده بودند سطح پایینتری داشتند، و موشهایی که مکمل دریافت کرده بودند پایینترین سطح را نشان دادند.
علاوه بر سطح پایینتر این سایتوکاینها، گروه ورزشکار تعداد کمتری استئوکلاست داشت—سلولهایی که بافت استخوانی را جذب میکنند و نشاندهنده تحلیل استخوان هستند. نتایج در گروه مصرفکننده امگا-۳ حتی بهتر بود و تفاوتهای آماری معناداری نسبت به گروه بدون درمان نشان داد.
اسکنهای میکرو CT از فکها نشان داد که حیواناتی که شنا کرده بودند، کاهش حجم استخوان آلوئولار (استخوانی که دندانها را پوشش میدهد) کمتری نسبت به گروه کنترل داشتند. این کاهش در گروه مکملدار حتی کمتر بود.
به گفته نویسندگان، این مطالعه شواهد جدیدی از فواید فعالیت بدنی و امگا-۳ برای سیستم ایمنی ارائه میدهد—با تأثیرات آشکارتر بر سلامت دهان.
جاسینتو میگوید:
«برای اینکه بدانیم آیا همین نتایج در انسانها نیز صدق میکند، به یک مطالعه بالینی با تعداد قابلتوجهی از بیماران نیاز داریم. با این حال، در کنار فواید اثباتشده ورزش و مصرف امگا-۳، این مطالعه نیز یک مدرک مهم دیگر به شمار میرود.»
ارسال نظر