فرانکنشتاین؛ آینه‌ی ترس‌ها، تنهایی‌ها و تخیلات بشر در سینما

به گزارش پارسینه به گزارش پارسینه و به نقل از history، با اینکه مری شِلی خیلی قبل‌تر از ظهور سینما از دنیا رفت، اما هیولای خلق‌شده توسط دکتر فرانکنشتاین، در قرن بیستم و بیست‌و‌یکم بارها و بارها روی پرده‌ی سینما زنده شده—هر بار با چهره‌ای تازه، متناسب با ترس‌ها و دغدغه‌های نسل جدید.

از صامت تا کلاسیک: آغاز هیولای سینمایی

- فرانکنشتاین (۱۹۱۰): اولین اقتباس سینمایی، ساخته‌ی شرکت ادیسون، فقط ۱۶ دقیقه بود و تا سال‌ها گمشده محسوب می‌شد. جلوه‌های ویژه‌ی ابتدایی مثل هیولایی که از دیگ دود بیرون میاد، برای زمان خودش عجیب و خلاقانه بود.

- فرانکنشتاین (۱۹۳۱): نسخه‌ی معروف یونیورسال با بازی بوریس کارلوف، هیولا رو به نماد ترس سینمایی تبدیل کرد. این فیلم همراه با «دراکولا» باعث شد استودیوها بفهمن که «ترس می‌فروشه» و موجی از هیولاهای کلاسیک مثل گرگینه، مومیایی و مرد نامرئی به راه افتاد.

- پسر فرانکنشتاین (۱۹۳۹): آخرین حضور کارلوف در نقش هیولا و الهام‌بخش فیلم «فرانکنشتاین جوان» مل بروکس. فضای بصری فیلم یادآور سینمای اکسپرسیونیستی آلمانه.

رنگ، طنز و بازآفرینی‌های فرهنگی

- نفرین فرانکنشتاین (۱۹۵۷): اولین نسخه‌ی رنگی توسط استودیوی بریتانیایی Hammer با بازی کریستوفر لی. این فیلم آغازگر مجموعه‌ای از دنباله‌های ترسناک گوتیک بود.

- خانواده مانستر (۱۹۶۴–۱۹۶۶): سریال طنز خانوادگی که هیولا رو به پدر معمولی تبدیل کرد. هرمن مانستر با ظاهر عجیبش، زندگی روزمره‌ی طبقه‌ی متوسط رو تجربه می‌کرد.

- فرانکنشتاین علیه باراگون (۱۹۶۵) و جنگ گارگانتواها (۱۹۶۶): نسخه‌های ژاپنی در سبک کایجو، با هیولاهای غول‌پیکر که با هم مبارزه می‌کردن. این فیلم‌ها روی کارگردان‌های آمریکایی مثل تیم برتون و تارانتینو تأثیر گذاشتن.

- بلکنشتاین (۱۹۷۳): نسخه‌ی Blaxploitation با هیولایی سیاه‌پوست که از سرباز زخمی جنگ ویتنام ساخته شده. برخلاف Blacula که موفق بود، این فیلم با استقبال سردی روبه‌رو شد.

طنز، کودکانه و بازسازی‌های مدرن

- فرانکنشتاین جوان (۱۹۷۴): پارودی کمدی مل بروکس با بازی پیتر بویل. فیلمی سیاه‌وسفید با شوخی‌های فیزیکی و ارجاع‌های سینمایی که بروکس بعدها گفت بهترین فیلمشه—هرچند نه خنده‌دارترین.

- فرانکوینی (۱۹۸۴ و ۲۰۱۲): نسخه‌ی کودکانه‌ی تیم برتون درباره‌ی پسری که سگ مرده‌ش رو زنده می‌کنه. نسخه‌ی ۲۰۱۲ با صداپیشگان معروف ساخته شد، ولی بخشی از جذابیت نسخه‌ی اولیه رو از دست داد.

- فرانکنشتاین مری شِلی (۱۹۹۴): اقتباس پرزرق‌وبرق با بازی رابرت دنیرو در نقش هیولایی باهوش و خودآگاه. با وجود بازیگران قوی و جلوه‌های بصری چشم‌گیر، فیلم به‌خاطر تمرکز زیاد روی گذشته‌ی دانشمند، نقدهای ضدونقیضی گرفت.

فرانکنشتاین در سینما فقط یه هیولا نیست؛ بلکه آینه‌ایه برای ترس‌ها، امیدها و تخیلات هر دوره. از آزمایشگاه‌های دودآلود تا خانه‌های حومه‌ی شهر، از طنز تا تراژدی، این موجود بازسازی‌شده همچنان زنده‌ست—در ذهن، در فرهنگ، و روی پرده‌ی نقره‌ای.