جنگنده Tempest؛ پاسخ بریتانیا به تهدیدهای آینده روسیه و چین+ تصاویر

به گزارش پارسینه، جنگنده‌ی آینده‌دار بریتانیا با نام "Tempest" از همان نگاه نخست، توجه را جلب می‌کند زیرا بزرگ است. ماکت تمام‌سایز این هواگرد در کارخانه BAE Systems واقع در شهر وارِتون، لنکشایر، نشان می‌دهد که بریتانیا، ایتالیا و ژاپن در قالب برنامه مشترک «برنامه جهانی جنگنده رزمی» (GCAP) در حال توسعه یک جت پنهان‌کار مافوق‌صوت هستند که قرار است تا سال ۲۰۳۵ وارد خدمت شود.

به گفته‌ی «جانی مورِتون» از شرکت BAE، هرچند طراحی نهایی هنوز قطعی نیست، اما ابعاد کنونی بسیار نزدیک به نسخه عملیاتی است. ابعاد بزرگ Tempest به معنای مخازن سوخت عظیم‌تر، برد پرواز بیشتر، توان حمل مهمات سنگین‌تر و همچنین امکان نصب تسلیحات درون بدنه است؛ مزیتی که موجب پنهان‌ماندن بیشتر از دید رادارها خواهد شد.

Tempest علاوه بر ویژگی‌های فیزیکی، با فناوری‌هایی پیشرفته برای ارتباط با هواگردهای دیگر، پهپادها، نیروهای زمینی و حتی ماهواره‌ها طراحی شده و به‌گونه‌ای توسعه می‌یابد که برای عملیات‌های عمقی و بلندبرد، بدون نیاز به ارتباط مستقیم با پایگاه اصلی، آماده باشد.

به‌ باور تحلیل‌گران نظامی، اگر روزی ناتو وارد جنگ با روسیه شود، Tempest قادر خواهد بود از خاک بریتانیا برخاسته، به‌طور مخفیانه به خاک روسیه نفوذ کند، پدافندهای هوایی دشمن را نابود سازد و سپس بی‌نیاز از سوخت‌گیری هوایی، بازگردد. برد بالای آن همچنین به ژاپن این امکان را خواهد داد تا در صورت درگیری در منطقه آسیا-اقیانوسیه، اهدافی در عمق خاک چین را مورد حمله قرار دهد.

اگرچه مدیران پروژه از ارائه جزئیات دقیق خودداری می‌کنند، اما مورِتون به عنوان فرمانده پیشین نیروی هوایی سلطنتی، تأکید کرده که هر سامانه بازدارنده‌ای باید توان انجام مأموریت‌هایی در بردهایی را داشته باشد که پیش‌تر غیرممکن بوده است. او می‌گوید: «باید بتوانی امن، بدون شناسایی، بروی و سالم برگردی.»

در حالی که جنگنده‌های فعلی مانند Typhoon حدود ۸۶۰ مایل برد رزمی دارند و حتی جنگنده پنهان‌کار F-35A ساخت آمریکا تنها تا ۶۸۰ مایل را با یک بار سوخت‌گیری می‌پیماید (تقریباً نصف فاصله بین لندن و مسکو)، Tempest قرار است بتواند از عرض اقیانوس اطلس عبور کند بدون نیاز به سوخت‌گیری هوایی؛ قابلیتی که هیچ جنگنده بریتانیایی تاکنون نداشته است.

فرانسیس توسا، تحلیل‌گر مستقل دفاعی، می‌گوید: «می‌توان هرچقدر که بخواهید جنگنده را پنهان‌کار بسازید، اما اگر برای عملیات به تانکر سوخت نیاز داشته باشید، دشمن فقط باید آن تانکر را پیدا کرده و هدف قرار دهد.»
 

 «Tempest»؛ جنگنده‌ای فراتر از نسل‌های قبلی برای ماموریت‌های عمیق و مدرن

طراحان پروژه جنگنده نسل ششم «Tempest» اعلام کرده‌اند که این هواگرد باید دارای مخازن سوخت داخلی کافی برای انجام مأموریت‌های بسیار دوربرد و طولانی‌مدت باشد. تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند برد رزمی آن به‌مراتب از جنگنده‌های موجود فراتر خواهد رفت.

در سناریوی احتمالی جنگ بین ناتو و روسیه، فرانسیس توسا، تحلیل‌گر دفاعی، معتقد است در هفته نخست درگیری، Tempest باید وارد خاک روسیه شده و پدافندهای موشکی و پایگاه‌های هوایی دشمن را نابود کند. در هفته دوم، با حذف تهدیدهای پدافندی، این جنگنده می‌تواند نقش «برتری هوایی» را ایفا کند، در آسمان باقی بماند و هواگردهای دشمن را هدف قرار دهد یا همچنان در پشتیبانی زمینی فعال باشد.

براساس گزارش‌ها، وزن برخاست این جنگنده ممکن است بیش از ۳۰ تن باشد، در حالی‌که Typhoon تنها ۲۳ تن وزن دارد. این رقم حتی از وزن بمب‌افکن‌های سنگین جنگ جهانی دوم مانند Lancaster نیز فراتر است. توسا می‌گوید: «Tempest در رده‌ای کاملاً متفاوت از هر هواگردی است که تاکنون ساخته‌ایم.»

از نظر فناوری، Tempest قرار است به مرکز ارتباطی هوایی تبدیل شود، حتی در صورتی که ارتباط با پایگاه اصلی در بریتانیا قطع شده باشد. این یعنی توانایی هماهنگی با پهپادهای دوستانه، موشک‌ها، نیروهای زمینی و حتی ماهواره‌ها را خواهد داشت. به گفته جانی مورِتون از BAE، این قابلیت برای عملکرد در محیط‌های دورافتاده حیاتی است: «این هواگرد باید بتواند به‌تنهایی عملیات کند، حتی در محیطی ایزوله و بدون اتصال به پایگاه.»

پیشرفت‌های صنعتی؛ انقلاب در تولید Tempest

شرکت BAE به‌عنوان بخش اصلی تیم «Tempest»، با همکاری وزارت دفاع بریتانیا، Rolls-Royce، MBDA و شرکت ایتالیایی Leonardo، در حال توسعه فناوری‌های جدید تولید این هواگرد است. از سال ۲۰۲۳، پروژه بریتانیا با همکاری ژاپن و ایتالیا در قالب برنامه مشترک GCAP ادامه یافته و توسعه به مرحله آزمایش نسخه‌های نمایشی رسیده است.

یکی از اجزای مهم طراحی، سیستم ورودی هوای موتور با مسیر خمیده (S-bend) است که برای کاهش سطح مقطع راداری طراحی شده. آزمایش این بخش برای سال ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی شده و طبق اعلام BAE، در مسیر زمانی مقرر قرار دارد.

در کارخانه وارِتون، فرآیندهای جدید تولید از جمله چاپ سه‌بعدی صنعتی (Additive Manufacturing)، استفاده گسترده از پنل‌های کربنی بزرگ و بهره‌برداری از بازوهای رباتیک قابل تغییر آغاز شده است. به‌جای استفاده از ابزارهای سنتی ساخت مانند «jig» که ده‌ها میلیون پوند هزینه داشت، ربات‌ها قادر به تنظیم و مونتاژ انعطاف‌پذیر قطعات هستند. این تغییر می‌تواند تا ۳ سال زمان‌ تولید را کاهش دهد و هزینه‌ها را به‌شدت پایین بیاورد.

همچنین این رویکرد جدید باعث می‌شود خطوط تولید به‌راحتی قابل تنظیم مجدد باشند، که نه‌تنها برای تولید Tempest، بلکه برای تغییر به محصولات جدید در آینده نیز مزیت محسوب می‌شود.

تمامی این اقدامات، گامی اساسی برای حفظ مهارت‌های کلیدی صنایع هوایی بریتانیا به شمار می‌روند، چرا که در دهه آینده، شرکت BAE آماده می‌شود تا از تولید Typhoon به ساخت Tempest روی بیاورد. البته تا آن زمان، سفارش‌هایی از کشورهای مانند عربستان، قطر و ترکیه کارکنان را مشغول نگه خواهد داشت و مسیر انتقال تدریجی همچنان ادامه دارد.

 حفظ توانمندی مستقل بریتانیا در ساخت جنگنده؛ Tempest نماد آزادی عمل در صنعت هوایی

ریچارد همیلتون، مدیر بخش اروپا و بین‌الملل شرکت هوافضای BAE، می‌گوید توسعه پروژه Tempest به حفظ توانمندی حاکمیتی بریتانیا در طراحی و تولید مستقل جنگنده کمک می‌کند. او می‌افزاید: «ما جزو معدود کشورهایی هستیم که کل چرخه ساخت هواگرد را در اختیار داریم؛ از طراحی و ساخت تا تحویل پرنده به مشتریان از همان محل تولید.»

این استقلال صنعتی، نوعی «آزادی عمل» برای دولت بریتانیا به حساب می‌آید، که باعث شده کشورهای دیگر نیز برای پیوستن به کنسرسیوم GCAP ابراز علاقه کنند. در این میان، عربستان سعودی یکی از گزینه‌هایی است که طبق گزارش‌ها، در حال مذاکره با سه شریک اصلی (بریتانیا، ایتالیا، ژاپن) است، اگرچه هنوز مشخص نیست که سطح مشارکت ریاض در پروژه چگونه خواهد بود.

در حال حاضر عربستان خریدار جنگنده Typhoon است، اما منابع دفاعی اشاره دارند که این کشور به‌دنبال نقشی پررنگ‌تر در GCAP است. نقشی که بتواند در طراحی توانمندی‌ها تأثیرگذار باشد و سهم بیشتری از تولید را در اختیار بگیرد.

با این حال، "هرمان کلاسن"، رئیس پروژه جنگنده رزمی آینده در شرکت BAE، هشدار می‌دهد که فرصت برای پیوستن کشورهای جدید به برنامه رو به محدود شدن است، به‌ویژه با توجه به سرعت بالای پیشرفت میان سه شریک اصلی. او می‌گوید: «پیوستن به هسته‌ی مرکزی پروژه مانند بریتانیا، ژاپن و ایتالیا، در شرایط فعلی بسیار چالش‌برانگیز است و تأثیرات سیاسی و فنی خاصی دارد که باید مورد پذیرش یا رد سه دولت قرار گیرد.»

کلاسن در ادامه اشاره می‌کند که امکان پیوستن همیشه وجود دارد، اما با توجه به ریتم فعلی برنامه، احتمال آن «رو به کاهش» است.