حضور رئیسی در کارخانه تولید هواپیمای کوماک و ملاقات با آقای دونگ فنگ

سید ابراهیم رییسی و تیم همراهان در چین چه کرده اند؟ آنچه از دل اعلام برنامه‌های دیدار‌ها اخبار رسانه‌ای شده بر می‌آید، دیدار‌هایی رسمی در زمینه توسعه همکاری‌ها و اجرایی شدن طرح توسعه راهبردی ۲۵ ساله همکاری‌ها با چین است که باید منجر به سرمایه گذاری این کشور شرق دور و متحد استراتژیک در توسعه تاسیسات زیرساختی باشد. یکی از این راهبرد‌ها می‌توانست تقویت ناوگان هوایی ایران به عنوان کوریدور مهم شرق به غرب باشد. اما بر اساس آنچه منتشر شده به نظر نمی‌رسد سیاستی در این زمینه در دستور مذاکرات دو طرف بوده باشد و حضور چین در صنعت خودرو و ساخت و ساز انگار در اولویت بوده در سوی مقابل هم فروش نفت.

آنچه در ویدیوی ابتدای مطلب می‌بینید درباره کارخانه و ایده بلندپروازانه چین به عنوان یک ابرقدرت جهانی برای ساخت هواپیمای مسافربری داخلی است. گزارشی که حجم سرمایه گزاری و چالش‌های چین را پس از رسیدن کوماک به تولید انبوه نشان می‌دهد. هواپیمایی که اگرچه انبوه سازی آن آغاز شده، اما همچنان در تعامل با قطعه سازان بزرگ دنیای غرب از خود بویینگ و ایرباس تا جنرال موتورز همکاری می‌کند. رییسی که تاکید بر ساخت هواپیما‌های ایرانی دارد شاید با بررسی دقیق این شرکت هواپیماسازی می‌توانست از تجربیات شرکای چینی بهره بگیرد.

چرا هواپیما مهم است؟

آنچه از دل توافقات آنی بر می‌آید توسعه فروش نفت به چین و یا تهاتر آن با این هم پیمان استراتژیک بوده است و گفته‌های غیر رسمی، چون پیشنهاد برای دعوت از چینی‌ها در اجرا و عملیاتی سازی ساخت پروژه ۴ میلیون مسکن و یا صادرات محصولات کشاورزی به این کشور پهناور و البته پر جمعیت و ...

بحث‌هایی درباره توسعه صنعت فیلترینگ و خرید تکنولوژی برای توسعه پیام رسان‌ها نیز از دیگر بحث‌هایی بوده که درباره آن‌ها صحبت به میان آمده. سید ابراهیم رییسی غیر از دیدار با تجار چینی و ایرانیان حاضر در این کشور دیداری از مجلسی در چین و همچنین دانشگاه ملی پکن داشته که از خبرسازترین بخش‌های سفر او به چین بوده است، اما در میان همه این دیدار‌ها شاید با توجه به حضور وزیر راه در کنار او، یکی از مهمترین ملاقات‌هایی که می‌شد برای رییس دولت در این سفر استراتژیک برنامه ریزی کرد، راهی برای برون رفت از بن بست فعلی صنعت حمل و نقل هوایی کشور بود.

بر اساس گفته محمد محمدی بخش، رییس سازمان هواپیمایی کشور، از ۵۵۰ هواپیمای مورد نیاز کشور برای حمل و نقل هوایی کشور، در حال حاضر کمتر از ۳۰۰ هواپیمای قابل پرواز در خطوط هوایی داریم. تعداد بسیاری از هواپیما‌های خطوط هوایی به دلیل سن بالای ناوگان از رده خارج شده اند و جنگ روسیه با اوکراین هم یکی از مهمترین کوریدور‌های واردات هواپیما‌های دست دوم جدید به خطوط هوایی کشورمان را با چالش روبرو کرده است.

در این شرایط و درحالی که رییسی در تابستان سالی که رو به پایان است پس از دیدارش از کارخانه هواپیماسازی هسا در اصفهان یکی از کارویژه‌های دولتش را حمایت از ساخت و پرواز هواپیما‌های مسافربری ایرانی در آینده نزدیک اعلام کرد و حالا دوباره رییس سازمان هواپیمایی از به روز رسانی هواپیمای ایران ۱۴۰ نه چندان خوشنام و پرواز پلتفرم به روز رسانی شده ترابری آن در روز‌های پیش رو تا پایان سال سخن می‌گوید، همچنان یکی از بزرگترین دغدغه‌های دولت بر اساس قول‌های داده شده ساخت هواپیما‌های مسافر بری ۷۲ نفره است. هواپیما‌هایی که حداقل تا امروز درباره نوع موتور، فرمت بدنه و دیگر جزییات شان اطلاعاتی داده نشده، اما اگر قرار بر توسعه همین پلتفرم موجود ایران ۱۴۰ باشد، با توجه به ایراد‌های ساختاری در این مدل و ناهمگونی این پرواز با شرایط اقلیمی ایران، به ثمر نشستنش با تردید‌های جدی روبروست.

چینی‌ها برای کوماک چه کردند؟

فرصت حضور در چین با توجه به تجربه بازدید از کارخانه هلی کوپتر سازی در تارتارستان که به گفته شخص سید ابراهیم رییسی از بهترین شرکت‌های هلی کوپتر سازی دنیاست و البته بازدید از امکانات کارخانه هواپیماسازی هسای اصفهان، بی تردید فرصت مناسبی بود تا از بزرگترین دستاورد جدید دولت چین بازدید کند. کارخانه هوا پیما سازی «کو ماک» که حالا دیگر مدل تجاری پرواز‌های مسافری اش وارد چرخه تولید تجاری شده است. چین حالا یکی از معدود کشور‌های دنیاست که توان ساخت هواپیما‌های مسافربری را دارد آن هم با گنجایش ۱۶۰ نفری. با موتوری به روز که برایش بیش از یک دهه تلاش کرده است.

این کارخانه فرصت مناسبی بود برای بازدید. یا حتی اگر به دلیل فاصله مکانی از پکن امکان بازدید رسمی نبود می‌شد با یک دیدار حضوری با تکنیسین‌ها و مدیرانش، درباره راه‌های انتقال تجربه برای ساخت هواپیمایی که توان و کیفیت پرواز داشته باشد سخن گفت.

از اینکه چین در دل چالش‌ها با آمریکا چرا در ساخت و بهره برداری هواپیما‌های مسافربری اش پیمان‌های همکاری مشترک توسعه‌ای با ایرباس و بویینگ داشته است؟

بی تردید یکی از بزرگترین دستاورد‌های عینی برجام برای مردم در همان دوران کوتاه ورود همان چند فروند هواپیمای برجامی اولیه بود که یکی از آن‌ها همان هواپیمایی است که سید ابراهیم رییسی و هیات همراه را به چین برد و برگرداند. اگرچه حالا قیمت بلیت‌های هواپیما این قدر لاکچری شده که از سفره بخش بزرگی از مردم حذف شده، اما همچنان داشتن ناوگان مسافری به روز شده حتی با مدل هواپیما‌های نوو استاندارد چینی بهتر از پرواز با هواپیما‌هایی ست که سال‌های امن دوره پروازی شان به پایان رسیده یا دارد به پایان می‌رسد.

ملاقات با آقای دونگ فنگ

بازدید از چنین کارخانه‌ای و آشنایی با مسیر رفته در راه رسیدن به ساخت هواپیما توسط دونگ فنگ که تجربه کار در فعالیت‌های فضایی را دارد، بخشی از دولت چین بوده در وزارت صنعت این کشور و البته یک مهندس دانش آموخته از دانشگاه پلی تکنیک چین است. مردی که از سال ۲۰۱۷ تا امروز رییس کارخانه جات کوماک شده و همزمان توانسته دئو فرمت کوچک زیر ۱۰۰ نفره و پلتفرم ۱۶۸ نفره از این هواپیما را به بهره برداری صنحتی برساند و حالا در پی ساخت هواپیما‌های ۳۰۰ نفره است. هواپیما‌هایی که مثل ایران ۱۴۰ ما با تکنولوژی موتوری سال ۱۹۸۰ ساخته نمی‌شوند و قابلیت‌های روز موتور‌های جت دنیا را دارند. با شرکت‌های بزرگ موتورسازی هواپیما در دنیا در ارتباط هستند. اگرچه نخبگان ایرانی در سال‌های گذشته نشان داده اند توانایی ساخت بهترین‌ها را دارند، اما در مسئله مهمی، چون ساخت هواپیمای مسافربری در تمام دنیا این ارتباط علمی به صورت مداوم باید وجود داشته باشد و حالا که اگر به دلیل فشار تحریم‌ها، امکان دسترسی برای مان کمتر است و مثل صنعت خودروسازی در چین با محصولات متفرقه بسیار روبرو نیستیم، می‌شود این بهره گیری از تجربه شرق را که خودش در تعامل با بویینگ و ایرباس آن را به پیش می‌برد، به کشور منتقل کرد. کوماک البته همان کاری را می‌کند که دقیقا شرکت هواپیماساز سرشناس سوخوی روسیه هم درباره هواپیما‌های مسافربری ۱۰۰ نفره خود در حال انجامش است. به همین دلیل ملاقات با این مهندس سیاست مدار و استفاده از تجربیات او برای رییسی و تیم همراه می‌توانست حداقل دارای این تجربه و نگاه به واقعیت شود که چطور این شرکت در یک بازه کوتاه از زمان ورود به بازار تجاری توانسته خارج از تعهدات داخلی صاحب ثبت نزدیک به هزار سفارش برای تولید هواپیما از دیگر خطوط هوایی دنیا شود.

فرصت سوخته برجام

همین چندی قبل اعلام شده بود که در صورت تداوم برجام در یک بازه ده ساله قرارداد تحویل ۲۰۰ فروند هواپیما با ایران منعقد شده بود که چالش صنعت هوایی کشور را به کلی بر طرف می‌کرد. اتفاقی که به سرانجام نرسید و هنوز هم رییس سازمان هواپیمایی یکی از سه نقشه راهش را احتمال کشایش در برجام و امکان بهره مندی از این فرصت برای بازاحیای قرارداد‌های قبلی می‌داند، اما تا آن زمان اگر سیاست ایران گام برداشتن به سوی ساخت پلتفرم داخلی است، باید در خاطر داشته باشد که چنین مسیری نیاز به بالاترین سطح تجربه، دقت و کیفیت را دارد. برای همین شاید یکی از ضروی‌ترین بخش‌هایی که باید به سفر آقای رییسی افزوده می‌شد احتمالا ملاقات با صاحبان این کارخانه هواپیماسازی بود./خبرآنلاین